STWARDNIENIE GUZOWATE FAKTY O CHOROBIE  

FAKTY O SG Stwardnienie Guzowate (Tuberous Sclerosis Complex) to choroba genetycznie uwarunkowana, zawdzięczająca swoją nazwę guzkowatym naroślom, które atakują niemal każdy organ, w tym mózg, skórę, serce, nerki, oczy, płuca.  

SG jest główną genetyczną przyczyną padaczki i autyzmu. Objawy neurologiczne w SG występują u 85% pacjentów. Ich przyczyną są strukturalne zmiany w mózgu. Najczęstszym objawem neurologicznym jest padaczka - 90 %; u około 50 % występuje upośledzenie rozwoju umysłowego, autyzm (ASD), nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD), agresja, zaburzenia zachowania.  

Wczesne wystąpienie napadów padaczkowych, lekooporna postać padaczki, większa liczba guzków korowych oraz mutacja TSC2 sprzyjają rozwijaniu się cięższej postaci upośledzenia . W SG wczesne wystąpienie napadów padaczkowych jest powiązane z występowaniem autyzmu.

Nieprawidłowy zapis EEG mózgu u dzieci wyprzedza kliniczne pojawienie się napadów padaczkowych i wiąże się z opóźnieniem rozwoju. Dlatego leczenie przeciwpadaczkowe u niemowląt i dzieci z podejrzeniem lub rozpoznaniem SG (badania prenatalne, rodzinna postać), powinno się zaczynać już na podstawie pojawienia się zmian w zapisie EEG, a przed wystąpieniem napadów padaczkowych.

Wymaga to ścisłego i częstego monitorowania zapisu EEG u niemowląt. Jak wykazały badania prowadzone w Klinice Neurologii i Epileptologii CZD w Warszawie, pacjenci leczeni z powodu nieprawidłowego zapisu EEG, w pierwszych dwóch latach życia rozwijali się prawidłowo. Pacjenci byli leczeni wigabatryną (Sabril), jako lekiem pierwszego wskazania w SG dla najmłodszych pacjentów.

U 80% osób z SG występują zaburzenia snu typu : bezsenność, kłopoty z zasypianiem, częste przebudzanie się w ciągu nocy, odwrócenie dobowego rytmu. Nie ma różnicy w częstości występowania autyzmu lub ADHD pomiędzy mężczyznami i kobietami chorującymi na SG, w przeciwieństwie do pozostałej grupy chorych, gdzie jest przewaga mężczyzn. 80 % osób z rozpoznaniem SG doświadcza problemów z nerkami (guzy AML i torbiele).  

Limfangioleiomiomatoza (LAM) jest głównym objawem SG płuc i występuje prawie wyłącznie u kobiet, aż w 40% po okresie dojrzewania. LAM obserwuje się u ok. 10% mężczyzn. U 10 % osób z SG występują podwyściółkowe olbrzymiokomórkowe guzy mózgu (SEGA). Guzki angiofibroma twarzy pojawiają się zwykle w 5 roku życia chorego i dotyczą ok. 90% osób z SG.  

98 % osób z rozpoznaniem SG doświadcza jednego lub więcej objawów skórnych. SG może prowadzić do powstawania torbieli i guzków w trzustce, wątrobie i kościach. Ubytki dentystyczne występują u ponad 90% osób z SG. SG dotyka zarówno kobiety jak i mężczyzn; występuje we wszystkich rasach i grupach etnicznych. Objawy SG są bardzo różnorodne. U każdego pacjenta przebieg choroby może wyglądać inaczej.  

Na świecie co 20 minut rodzi się dziecko z SG.   Amerykańskie Stowarzyszenie TS Alliance sfinansowało badania, które doprowadziły do identyfikacji 2 genów powodujących SG, nazwanych TSC1 i TSC2.  Gen TSC1 zlokalizowany jest na 9-tym chromosomie, a gen TSC2 - na 16-tym.  Aktualnie badania genetyczne identyfikują mutację genu TSC1 lub TSC2 u 85% osób z pewnym rozpoznaniem SG.

Na 1 z 3 rozpoznań SG u dziecka, jeden z rodziców ma również SG Na 1 z 3 rozpoznań SG u dziecka, jeden z rodziców ma również SG. Pozostałe 2/3 rozpoznań występuje na skutek spontanicznej mutacji ( jeszcze nie wiadomo dlaczego ).  Jeśli jeden z rodziców choruje, to dzieci mają 50% szans na odziedziczenie genu SG.  Jeśli rodzice nie są chorzy, a u jednego z dzieci zdiagnozowano SG, to prawdopodobieństwo, że zachoruje drugie dziecko wynosi 1-2%.

Pre-implantacyjna diagnostyka genetyczna (PGD) jest techniką, za pomocą której można wykryć mutację SG w embrionach utworzonych dzięki zapłodnieniu in vitro.  U wielu dzieci zdiagnozowano SG wkrótce po urodzeniu dzięki prenatalnej identyfikacji guzków serca podczas rutynowego badania USG.  W Polsce na SG choruje ponad 6 tysięcy osób; w USA - 50 tysięcy ; na świecie – 1 milion.

Nie ma lekarstwa na wszystkie objawy SG. Na świecie intensywnie prowadzone są badania nad SG, w tym badania kliniczne skuteczności terapii rapamycyną na objawy SG. Do chwili obecnej opublikowano wyniki badań klinicznych z terapii rapamycyną (z bardzo dobrym efektem)w przypadkach: AML nerek, SEGA mózgu i LAM płuc.

Obserwuje się , że terapia rapamycyną zmniejsza także, nasilenie napadów padaczkowych, zmiany skórne i jest skuteczna w wielotorbielowatości nerek.   Na dziś możliwe jest innowacyjne leczenie pochodną rapamycyny-everolimusem, tylko jednego z objawów SG - guza mózgu SEGA. Terapia zmniejsza guz i hamuje jego rozrost.

Dokonujący się postęp w badaniach molekularnych daje nadzieję na szybkie znalezienie skutecznego i niezbyt kosztownego leczenia przyczynowego dla chorych na SG.   Badania nad SG wnoszą postęp do lepszego zrozumienia innych chorób, takich jak rak, autyzm, czy padaczka.

Informacja dla uczestników Zjazdu od dr Elżbiety Radzikowskiej – pulmonologa, z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie :

„ Zmiany o typie LAM dotyczą około 50% kobiet chorych na TSC i zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Oddechowego, każda chora na TSC, po 18 roku życia powinna mieć raz na 5 lat wykonywane badanie tomografii komputerowej o wysokiej rozdzielczości.

W niewielkim odsetku chorych zmiany o typie torbieli płucnych mogą powstawać również u mężczyzn chorych na TSC, będąc przyczyną dolegliwości.

Niepokojące mogą być wszelkie objawy płucne takie jak : kaszel, duszność, krwioplucie, odkrztuszanie chłonki, ból w klatce piersiowej

Chorzy na TSC powinni być konsultowani przynajmniej jeden raz na 5 lat w wysokospecjalistycznym ośrodku pulmonologicznym . Ponadto u chorych na TSC leczonych inhibitorami mTOR (sirolimus , everolimus) należy brać pod uwagę możliwość efektów niepożądanych leczenia, związanych z zajęciem układu oddechowego.

Życzę niezwykle udanego spotkania Życzę niezwykle udanego spotkania . Serdecznie pozdrawiam , Elżbieta Radzikowska”

U.S. National Institute of Health   BADANIA KLINICZNE W SG Według publikacji U.S. National Institute of Health www.clinicaltrials.gov  

BADANIA KLINICZNE O ZASIĘGU MIĘDZYNARODOWYM SPONSOROWANE PRZEZ FIRMĘ NOVARTIS PHARMACEUTICALS : EXIST1 – guzy SEGA, EXIST2 – guzy AML, LAM, EXIST3 – Padaczka.

EXIST1 (sierpień 2009 – wrzesień 2014) TEMAT : „Efficacy and Safety of Everolimus (RAD001) in Patients of All Ages With Subependymal Giant Cell Astrocytoma Associated With Tuberous Sclerosis Complex (TSC)” Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania Everolimusu (RAD001) u pacjentów w każdej grupie wiekowej, u których występuje guz typu SEGA ( podwyściółkowy gwiaździak olbrzymiokomórkowy ) w przebiegu TSC.  

EXIST1 (sierpień 2009 – wrzesień 2014) BADANIE W TOKU, REKRUTACJA ZAKOŃCZONA, UCZESTNICZY 10 PAŃSTW, BADANIA PROWADZI 27 OŚRODKÓW MEDYCZNYCH : USA - 14 ośr. Australia - 1 ośr. Włochy - 3 Belgia - 1 Kanada - 2 Holandia - 1 Niemcy - 2 Rosja - 1 Wielka Brytania - 1 Polska - 1 ośrodek : Klinika Neurologii i Epileptologii CZD w Warszawie.  

EXIST2 (kwiecień 2009- styczeń 2014) TEMAT : „Efficacy and Safety of RAD001 in Patients Aged 18 and Over With Angiomyolipoma Associated With Either Tuberous Sclerosis Complex (TSC) or Lymphangioleiomyomatosis (LAM)” Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania RAD001 u pacjentów, w grupie wiekowej od 18 roku życia, u których występuje guz nerki typu AML w przebiegu TSC lub sporadycznym LAM.  

EXIST2 (kwiecień 2009- styczeń 2014) BADANIE W TOKU, REKRUTACJA ZAKOŃCZONA, UCZESTNICZY 11 PAŃSTW, BADANIA PROWADZI 29 OŚRODKÓW MEDYCZNYCH: USA - 6 ośr. Francja - 3 ośr. Włochy - 4 Japonia - 3 Kanada - 1 Holandia - 1 Niemcy - 2 Rosja - 1 Hiszpania - 1 Wielka Brytania - 5 Polska - 2 ośrodki : Klinika Neurologii i Epileptologii CZD w Warszawie, III Klinika Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.  

EXIST3 (planowane rozpoczęcie - 2012r.) TEMAT WSTĘPNY : Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania RAD001, jako terapii wspomagającej, u pacjentów z TSC, z częściowymi napadami padaczkowymi. -    planowana rekrutacja - 345 chorych z padaczką, -    przedział wiekowy: od 2 do 65 lat, -    przewidywany udział pacjentów z całego świata , w tym z 14 państw europejskich : Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Polska, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania,Włochy.  

EIGPC (Experienced International Group of TSC Patient Consultants) przy org. EURORDIS podpisanie umowy Agreement of Understanding pomiędzy grupą EIGPC a firmą Novartis Oncology, zagwarantowanie potrzeb i bezpieczeństwa pacjentów w czasie badań; odpowiedniej opieki medycznej, przejrzystość rekrutacji, broszura informacyjna dla uczestników badań i opiekunów, informowanie przez firmę o cząstkowych wynikach badań.  

NIEKTÓRE BADANIA LOKALNE: Terapia Everolimusem guzów typu SEGA u pacjentów z TSC. Cincinnati Children's Hospital Medical Center, Ohio, (USA) Terapia RAD001 guzów AML u pacjentów z TSC lub sporadycznym LAM. Cincinnati Children's Hospital Medical Center, Ohio, przy współpracy z Tuberous Sclerosis Alliance i LAM Foundation (USA) Badanie wpływu długotrwałej terapii RAD001 na guzy typu AML w SG lub sporadyczne LAM. Cincinnati Children's Hospital Medical Center ,Ohio, (USA) Rapamycyna w AML u pacjentów z TSC. Barcelona, Hiszpania  

Sirolimus w leczeniu pacjentów z AML nerek. Badanie skuteczności i bezpieczeństwa terapii Sirolimusem u pacjentów z TSC lub LAM. University Hospital of Wales, Royal Sussex County Hospital, (Wielka Brytania) Sirolimus w leczeniu pacjentów z AML nerek. Kalifornia, Connecticut, Massachusetts, Nowy Jork, Ohio, Texas, (USA) Doksycyklina w LAM. Nottingham University Hospitals, Nottingham, Wielka Brytania Wpływ terapii Everolimusem na padaczkę, u pacjentów z TSC. Cincinnati, Ohio i Houston, Texas, (USA) Terapia Rapamycyną guzków skórnych u pacjentów z TSC lub z NF1. University of Texas Health Science Center, Houston, Texas, (USA)  

Terapia Sabrilem na napady częściowe u dorosłych z TSC. University of Pennsylvania, Filadelfia, Pensylwania, (USA)  Badania pacjentów z autyzmem : sieci genów i typy kliniczne w TSC. National Institute of Health, Maryland, (USA) Badanie guzków skóry w Stwardnieniu Guzowatym. National Heart, Lung, and Blood Institute, Maryland, (USA) Stosowanie zewnętrzne Rapamycyny na guzki twarzy – Angiofibroma. The University of Texas Medical School of Houston, Texas, (USA) Badanie : RAD001 a procesy poznawcze w TSC. Boston, Massachusetts i Cincinnati, Ohio, (USA) Badanie procesu powstawania choroby LAM. National Heart, Lung and Blood Institute, Maryland, (USA)  

ŚWIATOWE ORGANIZACJE SG

Tuberous Sclerosis Alliance www.tsalliance.org pierwsza organizacja na świecie, powstała w 1979 r. główne motto: znalezienie lekarstwa na SG reprezentacja pacjentów i rodzin we wszystkich aspektach ich życia

pionier i kreator postępu w leczeniu na całym świecie inicjator międzynarodowego ruchu pacjentów efekty: - 33 specjalistyczne kliniki kompleksowej opieki - wypracowanie standardów diagnostyki - monitorowania i leczenia

Tuberose Sklerose Deutschland E.V. www.tsdev.org powstała w 1985r. efekt działań : 10 klinik TSC

Tuberous Sclerosis Association www.tuberous-sclerosis.org powstała w 1977r efekt działań : 7 klinik TSC

Stowarzyszenie Chorych na Stwardnienie Guzowate powstało w 2005r. www.stwardnienie-guzowate.eu RAZEM ZMIENIAMY NASZ LOS!