BOLESŁAW LIMANOWSKI 1835-1935 PATRON I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Z ODDZIAŁAMI INTERGRACYJNYMI W WARSZAWIE

dr filozofii socjolog historyk działacz socjalistyczny publicysta

ŻYCIORYS POLAKA PRZEŁOMU WIEKÓW Urodził się w rodzinie szlacheckiej 18 X 1835 roku w majątku Podgórze w Inflantach Polskich (po pierwszym rozbiorze w 1772 roku Inflanty zostały wcielone do państwa rosyjskiego) Europa, 2 połowa XIX wieku Dom rodzinny Limanowskich w Podgórzu, fot. z 1925 r.

RODZINA Ojciec Bolesław Wincenty podsędek w dyneburskim sądzie powiatowym Matka Katarzyna z Wysłouchów Rodzeństwo: Aleksander, Anicety, Kamila, Lucjan, Józef, Jan Żonaty z Wincentyną Szarską (1874-1885), synowie: Mieczysław, Zygmunt, Witold Po śmierci Wincentyny żoną Maria Goniewska (1887-1906), syn Stanisław Katarzyna z Wysłouchów Limanowska, fot. z 1880 r. Józef Limanowski, fot. z 1875 r. Lucjan Limanowski, fot. z 1864 r.

PIERWSZE LEKTURY Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza Pielgrzym w Dobromilu Izabeli z Flemingów Czartoryskiej Dzieje Polski Joachima Lelewela dzieła Adama Mickiewicza Korsarz George Byrona Hrabia Monte Christo Aleksandra Dumas powieści Waltera Scotta

UCZONY Wykształcenie zdobywał na uniwersytetach w Moskwie (1854-1858), Dorpacie (1858-1860), Lwowie (1872-1873) Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i Uniwersytetu Warszawskiego Był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego

ZESŁANIEC 1861-1867 Aresztowany przez władze rosyjskie za działalność patriotyczną i zesłany do guberni archangielskiej (1861), po próbie ucieczki został przeniesiony do guberni woroneskiej (1863) Cesarstwo Rosyjskie w XIX w.

EMIGRANT 1870-1906 Opuszcza Warszawę, do której przybył po zesłaniu, przenosi się do Lwowa (1870), później do Genewy (1877) i Paryża (1889) Europa w latach 1871-1914

SOCJALISTA Przewodniczył obradom zjazdu założycielskiego Polskiej Partii Socjalistycznej w Paryżu (1892),choć nie był inicjatorem jej utworzenia Działacz PPS

POLITYK - DEMOKRATA Senator II Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1922-1935 Fragment z filmu „Śmierć prezydenta”

HISTORYK I SOCJOLOG Historia ruchu narodowego do 1864 (1882) Stuletnia od 1861 walka narodu polskiego o niepodległość (1894) Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej (1901) Socjologia (t. 1-2) (1919) Rozwój polskiej myśli socjalistycznej (1929) Pamiętniki (t. 1-4) (1958-73)

PUBLICYSTA pisał artykuły do pism: „Przegląd Tygodniowy”, „Bluszcz”, „Dziennik Polski”, „Równość”, „Naprzód” „Robotnik”

ZNANI O NIM

PATRIOTA (Marceli Handelsman „Przegląd Historyczny”, 2/1935 s. 332) „We wszystkich swych dziełach był on bowiem wyrazicielem tęsknoty trzech ostatnich pokoleń polskich, które przez sto lat dążyły do sprawiedliwości i wolności Ojczyzny. Wysiłkiem twardym szedł ku pogodzeniu prawdy historycznej z głęboką wiarą w słuszność sprawy polskiej, bez względu na wartości tzw. czysto naukowe wyłącznie obiektywnych badań – i pozostanie w rozwoju polskiej myśli historycznej i narodowej symboliczną postacią tego dążenia.” (Marceli Handelsman „Przegląd Historyczny”, 2/1935 s. 332)

CZŁOWIEK LEGENDA „Życie Bolesława Limanowskiego stanowi jedną wielką wspaniałą całość. To życie stało się legendą. A nie ma na świecie i być nie może legendy piękniejszej niż legenda o człowieku, który nigdy nie zdradził swej idei, nigdy nie sprzeniewierzył się własnemu poczuciu słuszności i prawdy, nigdy nie zawiesił białej chorągwi przed nikim i przed niczym, przed żadnym <interesem codziennym>, przed żadnym oportunizmem.” (M. Niedziałkowski: Bolesławowi Limanowskiemu. „Robotnik” 21 X 1934 nr 378)

„[…] uczyłeś nas miłości ojczyzny, uczyłeś kochać wolność i nienawidzieć tyranii, a zaznamiajając nas z dziejami ujarzmionego naszego narodu, nie zasklepiłeś się w ciasnych ramach ideałów przeszłości, lecz starałeś się jednocześnie wzbudzić w nas gorącą cześć dla tych haseł, które poruszają dziś szlachetne umysły starego i nowego świata […]” (Marian Żychowski: Bolesław Limanowski 1835-1935. Warszawa 1971 s. 231: Przemówienie na pożegnanie zorganizowane przez Towarzystwo Młodzieży Polskiej w Zurychu w dniu wyjazdu Limanowskiego do Paryża 27 XI 1889 r.

BOLESŁAW LIMANOWSKI ZMARŁ 1 II 1935 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim

KALENDARIUM 18 X 1835 urodził się w Podgórzu k. Dyneburga (dziś Łotwa), rodzice- ojciec Bolesław Wincenty oraz matka Katarzyna z Wysłouchów należeli do zubożałej szlachty 1847-1854 rozpoczyna naukę w moskiewskim gimnazjum 1854-1858 studiuje medycynę na Uniwersytecie Moskiewskim, jest słuchaczem wykładów z historii 1856-1860 studiuje filozofię i medycynę na Uniwersytecie w Dorpacie, działa w nielegalnych kołach studenckich 1860-1861 na wiadomość o organizowaniu polskich legionów wyjeżdża do Paryża, uczęszcza na wykłady na Sorbonie i w College de France, związuje się z patriotycznym obozem „czerwonych” przygotowującym powstanie styczniowe 1863 1861 przybywa do kraju w celu organizacji manifestacji patriotycznej w katedrze wileńskiej w dniu św. Stanisława, aresztowany i uwięziony 1861-1863 zesłany do guberni archangielskiej 1863-1867 podejmuje próbę ucieczki ze zsyłki, by dołączyć do powstania styczniowego, zostaje pojmany i przeniesiony do guberni woroneskiej 1867-1870 po amnestii przybywa do Warszawy, utrzymuje się z publicystyki i pracy w fabryce Lewandowskiego, kontynuuje badania socjologiczne

1870 przenosi się do Lwowa, pracuje jako korektor w „Dzienniku Lwowskim”, publikuje artykuły w warszawskim „Przeglądzie Tygodniowym” , „Bluszczu” oraz „Dzienniku Polskim” 1872-1873 kończy studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego 1874 poślubia Wincentę Szarską (synowie: Mieczysław, Zygmunt, Witold) 1875 broni doktoratu z filozofii na podstawie rozprawy Socjologia Augusta Comte’a 1877-1885 zostaje wydalony z terenu Austro-Węgier za działalność socjalistyczną, wyjeżdża do Genewy, wydaje pismo „Równość”, w którym krytykuje m.in. brak zrozumienia socjalistów dla idei wyzwolenia narodowego Polski, pracuje jako bibliotekarz Towarzystwa Polskiego w Genewie 1882 wydaje Historię ruchu narodowego od 1861 do 1864 1885 kupuje zakład fotograficzny w Thun w Szwajcarii, umiera jego żona Wincentyna 1887 wstępuje do Ligi Polskiej, bierze ślub z Marią Goniewską (syn Stanisław)

1889 wyjeżdża do Paryża 1892 działa w PPS, Zjednoczenie Towarzystw Młodzieży Polskiej w Paryżu nadaje jego imię swojemu wydawnictwu 1894 wydaje Stuletnią walkę narodu polskiego o niepodległość 1901 ukazuje się Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej 1906 umiera jego druga żona Maria, Limanowski wraca do Galicji 1907-1919 mieszka w Krakowie, pisze do pisma „Naprzód”, to okres jego najintensywniejszej pracy naukowej – wydaje sześć prac z zakresu historii Polski 1912 zostaje prezesem Polskiego Skarbu Wojskowego związanego z Józefem Piłsudskim 1919 przenosi się na stałe do Warszawy 1922-1935 pełni mandat senatora z listy PPS, godność tę sprawuje aż do śmierci 1929 ukazuje się jego ostatnie wystąpienie publiczne – broszura Rozwój polskiej myśli socjalistycznej , w której analizuje rolę Polski w Europie Środkowo-Wschodniej, przeciwstawia się marksizmowi i krytykuje politykę ZSRR 1 II 1935 umiera w Warszawie, zostaje pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach

BIBLIOGRAFIA Atlas historyczny świata. Warszawa 1992 Atlas historyczny 1815-1939 szkoła ponadgimnazjalna. Warszawa 2006 Encyklopedia Britannica, Edycja Polska, T. 23. Poznań 2001 Limanowski B. Pamiętniki (1919-1928). Warszawa 1973 Targalski J. Szermierz wolności. Warszawa 1972 Żoliborska 1 – 65 lat istnienia. Warszawa 2000 Żychowski M. Bolesław Limanowski 1835-1935. Warszawa 1971

AUTORZY PREZENTACJI Jolanta Karpowicz Karolina Zawadzka Artur Sienicki