Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RADZENIE SOBIE Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ
Doznanie niepełnosprawności to dla osoby nią dotkniętej ogromne przeżycie. To bolesny cios, zaskakujący i zwykle nieodwracalny w skutkach. Całe dotychczasowe życie ulega zmianie, trzeba pogodzić się ze zmienionym obrazem siebie, z ograniczeniami i ich konsekwencjami, nauczyć się od nowa funkcjonowania w środowisku zdrowych ludzi. Należy odpowiedzieć sobie na szereg trudnych pytań, a odpowiedzi, jakie się pojawią zadecydują o tym, jak dana osoba poradzi sobie z niepełnosprawnością.
ETAPY PRZYSTOSOWYWANIA SIĘ W PRZYPADKU NAGŁEGO DOZNANIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
ETAP 1
STADIUM DOZNANIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI szok, niedowierzanie zachwianie struktury osobowości i dezorganizacja zachowania zablokowanie procesów poznawczych negatywne emocje: złość, agresja, rozpacz, żal, wycofanie, zamykanie się w sobie, płacz niechęć uświadomienia sobie zaistniałego faktu niepokój i lęk związany z percepcją własnej sytuacji ograniczenie kontaktów społecznych ból, strach, samotność… zmiana relacji w rodzinie – koncentracja na jednostce potrzeba bezpieczeństwa i akceptacji
ETAP 2
UŚWIADOMIENIE SOBIE OGRANICZEŃ odblokowanie procesów poznawczych uświadomienie sobie niepełnosprawności i jej konsekwencji analizowanie straty – koncentracja na przeszłości „usztywnienie” hierarchii wartości rozbicie obrazu siebie obniżenie poczucia własnej wartości oraz samooceny dostrzeganie trudności i ograniczeń problem z poczuciem tożsamości brak podejmowania nowej aktywności – obawa przed zaznaniem porażki apatyczność, bierność jednostki postawa egocentryczna depresja
ETAP 3
PRÓBY FUNKCJONOWANIA Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ koncentracja na teraźniejszości i rozwiązywanie problemów bieżących dostrzeżenie możliwości dalszego funkcjonowania tworzenie się motywacji osiągnięć znacząca rola pozytywnej informacji zwrotnej pojawienie się mechanizmów obronnych: kompensacja, nadkompensacja, identyfikacja, fantazjowanie zaistnienie w środowisku jednostki innych inwalidów proces utożsamiania się z grupą inwalidów wykształcenie się poczucia tożsamości z niepełnosprawnymi
ETAP 4
PRZYSTOSOWANIE DO NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI akceptacja bycia niepełnosprawnym niepełnosprawność traktowana jako jedna z cech charakteryzujących inwalidę integracja obrazu samego siebie dostosowanie wartości do ograniczeń związanych z niepełnosprawnością rozbudowanie systemu zadań i celów poszerzanie zakresu swych możliwości wzrastanie poziomu sprawności i niezależności jednostki podniesienie samooceny i poprawa samopoczucia nowa organizacja przyszłego życia
fizycznym psychicznym społecznym O pełnym przystosowaniu można mówić wtedy, gdy dokona się ono pod względem: fizycznym psychicznym społecznym
…FIZYCZNYM… Usprawnienie ruchowe obejmujące wyuczenie maksymalnej sprawności fizycznej potrzebnej do wykonywania czynności życia codziennego, wytwarzanie nowych odruchów i nabywanie nowych nawyków.
…PSYCHICZNYM… Modyfikacja następujących po sobie faz – szoku, oczekiwania wyzdrowienia, rezygnacji i ubolewania nad sobą. Pojawienie się postawy obronnej połączonej z akceptacją inwalidztwa – realna ocena możliwości, dostosowanie się do ograniczeń i wykształcenie odpowiednich podstaw wobec innych.
…SPOŁECZNYM… Uczenie się ról społecznych i adaptacji do środowiska. Integracja nowej roli z całokształtem dotychczas pełnionych ról.
[II rok pedagogiki specjalność logopedia Pracę wykonała: Ewa Harmaczyńska [II rok pedagogiki specjalność logopedia maj 2006]