Międzynarodowe rynki pieniądza dr Mirosław Budzicki

Struktura wykładu Geneza globalnych rynków finansowych Globalny rynek walutowy Podmioty na międzynarodowym rynku finansowym

1. Geneza globalnych rynków finansowych W XX i XXI wieku wzrost znaczenia procesów globalizacyjnych doprowadził do internacjonalizacji rynków finansowych oraz obrotu instrumentami finansowymi. Umiędzynarodowieniu handlu sprzyjał też rozwój nowoczesnej technologii, liberalizacja prawa, wzrost znaczenia przepływów globalnych i wzrost popytu na kapitał. W tym okresie zaczęły rozwijać się eurorynki: pieniężny (obejmujący instrumenty rynku pieniężnego, w tym w szczególności lokaty i depozyty), walutowy oraz kapitałowy (głównie obligacje). Wg K. Zabielskiego silnymi bodźcami globalizacyjnymi były: „w okresie zimnej wojny” lokowanie przez kraje socjalistyczne USD w Europie (w obawie przed ich blokadą w Stanach Zjednoczonych) i następnie dalej ich pożyczanie w 1974 r. napływ na rynek finansowy strumieni petrodolarów deficyt budżetowy i płatniczy Stanów Zjednoczonych Wprowadzane przez niektóre kraje (głównie Stany Zjednoczone) bariery prawne ograniczające mobilność kapitału

Zalety i wady procesu globalizacji Ograniczenie barier administracyjnych i liberalizacja handlu Większa koncentracja i mobilność kapitału Stymulacja gospodarczej współpracy międzynarodowej Otwarty i łatwy dostęp do lokalnych rynków finansowych Dla inwestorów - niezależność od urzędów regulacyjnych Silny wzrost konkurencji na rynku WADY: Ograniczona kontrola państwa i eksterytorialność obrotu – słaba znajomość zawieranych transakcji Większy wolumen i mobilność kapitału mogą powodować krótkookresowe zaburzenia lub kryzysy na lokalnych rynkach finansowych Osłabienie roli narodowej polityki gospodarczej

2. Globalny rynek walutowy Rynek walutowy jest segmentem rynku finansowego, na którym przedmiotem obrotu są waluty. Rozliczenia transakcji dokonywane są kasowo (natychmiast po zawarciu transakcji) bądź terminowo. Waluty łączone są w pary i dlatego notowania podawane są dla określonych par walutowych (EUR/PLN, USD/PLN itd.). Kurs pary walutowej wyznacza popyt i podaż, a określa stosunek konwersji waluty bazowej na walutę kwotowaną. Na świecie transakcje wymiany walut dokonywane są przede wszystkim na rynku pozagiełdowym - Forex (skrót pochodzi od ang. Foreign Exchange). Obrót podlega bardzo ograniczonej kontroli ze strony instytucji państwowych i trwa nieprzerwanie pięć dni w tygodniu przez 24h. Poza tym istnieją inne platformy handlu, a także brokerzy pośredniczący w transakcjach. Transakcje przeprowadzane są przede wszystkim pomiędzy instytucjami bankowymi. Inwestorzy indywidualni oraz instytucjonalni realizują swoje zlecenia na rynku za pośrednictwem banków.

Funkcje i rola rynku walutowego Informacyjna i cenotwórcza – wycena wartości narodowych walut oraz określanie na podstawie kształtowania się relacji popytu i podaży kursu wymiany dla par walutowych Wymiana walut Ograniczanie lub całkowita eliminacja ryzyka walutowego w działalności gospodarczej, szczególnie poprzez zawieranie transakcji terminowych czy transakcji z wykorzystaniem instrumentów pochodnych Spekulacja – przejmowanie ryzyka walutowego w celu uzyskiwania ponadprzeciętnych wyników

3. Podmioty na międzynarodowym rynku finansowym Uczestników globalnego rynku finansowego możemy podzielić na: generujących popyt i podaż – jednostki państwowe, banki, inwestorzy korporacyjni (w tym szczególnie eksporterzy i importerzy) oraz instytucjonalni finansowi, a także osoby prywatne; pośredniczących w zawieraniu transakcji – brokerzy, instytucje bankowe; kreujących otoczenie rynkowe i określających prawne ramy systemowe obowiązujące wszystkich uczestników – instytucje państwowe, w tym w szczególności banki centralne. Nie wszystkie podmioty mają identyczny dostęp do notowań na rynku walutowym. Przykładowo banki, będące najaktywniejszymi uczestnikami rynku, mogą realizować transakcje po kursach rynkowych, podobnie jak korzystające z ich pośrednictwa duże korporacje i instytucje finansowe. Dla pozostałych uczestników notowania mogą czasami nawet znacząco odbiegać od warunków rynkowych, co wynika z konieczności opłacenia kosztów pośrednictwa.