Wzrok w wieku starszym- najczęstsze zagadnienia w praktyce okulistycznej Małgorzata Piróg- Mulak Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu Kierownik: prof. nzw. dr hab. Marta Misiuk-Hojło

SOCZEWKA

ZAĆMA - przyczyny WRODZONA : od urodzenia lub ujawniająca się w pierwszych latach życia NABYTA : pierwotna (starcza) lub wtórna (na tle chorób układowych lub okulistycznych, pourazowa, toksyczna, resztkowa)

LECZENIE wskazania : poprawa ostrości wzroku, jaskra wtórna, kosmetyka ZABIEG OPERACYJNY: usunięcie zmętniałej soczewki z wszczepem sztucznej soczewki przednio – lub tylnokomorowej

ZMĘTNIENIE TYLNEJ TOREBKI najczęstsza przyczyna spadku V po NIEPOWIKŁANYM ZABIEGU leczenie: kapsulotomia laserem Nd:YAG – otwór w tylnej torebce wskazania: spadek ostrości wzroku, brak wglądu w dno oka, dwojenie jednooczne

LECZENIE ZAĆMY - CHIRURGICZNE

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) AMD Age-Related Macular Degeneration Copyright © 2005 Pipex, Inc.

AMD Obniżenie ostrości wzroku u osób po 50 roku życia na skutek zmian w okolicy plamki (centralnej części siatkówki) Jedna z głównych przyczyn znacznej nieodwracalnej utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia w krajach wysoko rozwiniętych.

Plamka żółta Obszar siatkówki odpowiedzialny za widzenie centralne Jej prawidłowe funkcjonowanie jest konieczne np. do rozpoznawania twarzy czy prowadzenia samochodu

AMD – objawy subiektywne Postępująca utrata widzenia Początkowo zauważalna podczas czytania w postaci mroczków nakładających się na poszczególne litery; z czasem obejmująca coraz większe części środkowego pola widzenia Spadek ostrości wzroku do dali i bliży Zmiany obustronne, ale niesymetryczne

AMD - diagnostyka Badanie dna oka, angiografia fluoresceinowa (AF), angiografia indocjaninowa (ICG), optyczna koherentna tomografia siatkówki (OCT) Samokontrola centralnego pola widzenia – test / siatka Amslera

Siatka Amslera

AMD - Etiologia Wiek , uwarunkowania genetyczne Toksyczne działanie promieni słonecznych Brak pewnych mikroelementów i witamin w diecie Podłoże immunologiczne

AMD - postacie Gorzej rokuje Mniej powszechna, 10- 15% Szybciej prowadzi do poważnego ograniczenia widzenia Dno oka: zaburzenia w angiogenezie naczyniówki Łagodniejsza, lepiej rokuje Bardziej powszechna, 90% Może przechodzić w postać mokrą Dno oka: druzy małe, duże, twarde, miękkie (nieprawidłowe odkładanie hialiny na poziomie błony Brucha) POSTAĆ WYSIĘKOWA POSTAĆ SUCHA

wysiękowej postaci AMD Metody leczenia wysiękowej postaci AMD Laseroterapia Terapia fotodynamiczna (PDT) Sterydoterapia diszklistkowa Terapia anty-VEGF (doszklistkowe podawanie inhibitorów angiogenezy) Leczenie operacyjne

LASEROTERAPIA Laser argonowy- niszczenie błony neowaskularnej wraz z okoliczną, zdrową siatkówką Terapia fotodynamiczna - PDT

Terapia anty- VEGF Iniekcje do ciała szklistego przeciwciał anty VEGF, powodujące, w zależności od podawanego leku, blokadę jedną lub więcej postaci izomerycznych VEGF Możliwość zatrzymania choroby we wczesnym etapie Iniekcje powtarzane co 4 - 6 tygodni Możliwość łączenia z PDT Terapia dość bezpieczna, ale niekiedy: wzrost IOP, zaćma, zapalenie wnętrza gałki ocznej

Metody chirurgiczne- chirurgia podsiatkowkowa Usuwanie błon podsiatkowkowych, po uprzedniej PPV i retinotomii Wskazane w przypadkach szczególnych, nie kwalifikujących się do leczenia innymi metodami Ryzyko powikłań

Terapie przyszłości Wewnątrzgałkowe implanty kortykosterydowe – powolne, stałe uwalnianie leku bez konieczności powtarzania wstrzyknięć Squalamina – inhibitor angiogenezy , podaż dożylna Terapia genowa

PODSUMOWANIE Obecnie najbardziej efektywną metodą leczenia są doszklistkowe iniekcje inhibitorów angiogenezy – terapia preparatami anty – VEGF Pozytywne efekty leczenia wszystkich postaci błon podsiatkówkowych

JASKRA

DEFINICJA JASKRY zespół chorób o różnej etiologii i obrazie klinicznym, których cechami są: uszkodzenie nerwu wzrokowego (neuropatia jaskrowa) postępujące zmiany w polu widzenia zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe CHOROBA NIEULECZALNA

Jaskra otwartego kąta główna przyczyna ślepoty w krajach rozwiniętych bezbólowy i bezobjawowy przebieg bardzo często ( ok.30 % ) ciśnienie wewnątrzgałkowe w statystycznej normie !

Diagnostyka jaskry badanie dna oka ( soczewka Volka) gonioskopia badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego – krzywa dobowa perymetria pachymetria HRT, GDx

Ciśnienie wewnątrzgałkowe średnia prawidłowa wartość od 11 do 21 mmHg wahania dobowe ( wyższe ciśnienie rano)

POLE WIDZENIA bardzo ważne badanie pozwalające ocenić dynamikę choroby i prowadzoną terapię ocena stopnia uszkodzenia nerwu wzrokowego

Widzenie lunetowate i wyspa skroniowa

KOMPUTEROWE PW

BADANIE DNA OKA – T.n. II położenie tarczy: w części przyśrodkowej dna oka, granice widoczne, barwa bladoróżowa fizjologiczne zagłębienie tarczy stosunek średnicy zagłębienia do całej tarczy (c/d) prawidłowo 0,3 do 0,5 ; uwaga na asymetrię w wyglądzie tarcz ! pierścień nerwowo- siatkówkowy : obwodowa część tarczy n.II

ZMIANY JASKROWE W TARCZY n.II zmiany jaskrowe : wynik zaniku włókien nerwowych siatkówki powiększenie zagłębienia tarczy zawężenie pierścienia n- s zagłębienie > c/d 0,7 zmiany zaawansowane zawężanie i zanikanie pierścienia n-s (głównie od skroni) tarcza bladoszarawa

ZMIANY JASKROWE W TARCZY n. II jaskra dokonana (glaucoma absolutum) – końcowe stadium neuropatii jaskrowej dobrzeżne zagłębienie tarczy całkowity, jaskrowy zanik n.II – całkowita ślepota ( brak światłopoczucia)

Jaskra pierwotna otwartego kąta Czynniki ryzyka wiek > 40 r.ż rodzinne występowanie choroby układu krążenia (nadciśnienie lub niedociśnienie tętnicze) cukrzyca przebyty zawał lub udar wysoka krótkowzroczność podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe

Objawy ostrego ataku jaskry widzenie „kół tęczowych” bardzo silny ból oka i głowy (bóle promieniujące do czoła i szczęki) spadek ostrości wzroku gałka oczna „twarda jak kamień” nudności, wymioty

Objawy ostrego ataku jaskry cd przekrwienie gałki ocznej obrzęk rogówki płytka komora przednia SZEROKA, SZTYWNA ŹRENICA !

LECZENIE farmakologiczne laseroterapia leczenie chirurgiczne

ZAKOŃCZENIE po rozpoznaniu jaskry z otwartym kątem: LECZENIE NA CAŁE ŻYCIE NADCIŚNIENIE OCZNE : obserwacja OSTRY ATAK JASKRY: jak najszybciej obniżyć T (różnicować z innymi chorobami!) JASKRA WRODZONA: leczenie chirurgiczne do 2 roku życia

Dziękuję za uwagę