1

Publiczne Gimnazjum im. Ziemi Mazurskiej w Miłomłynie DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Publiczne Gimnazjum im. Ziemi Mazurskiej w Miłomłynie ID grupy: 96/30_p_g1 Kompetencja: przedsiębiorczość Temat projektowy: Dzień regionów Polski Semestr/rok szkolny: II/2010/2011 2

Dzień regionów Polski...

Polskie regiony opracowane przez nas: Kaszuby 2. Mazury 3. Mazowsze 4.Śląsk 5. Podhale

KASZUBY

W hafcie kaszubskim używa się siedmiu kolorów: niebieskiego, czarnego, Haft kaszubski W hafcie kaszubskim używa się siedmiu kolorów: niebieskiego, czarnego, czerwonego, zielonego, żółtego. I właśnie ta kompozycja kolorystyczna jest elementem łączącym różne podgatunki regionalne haftu.

TABAKA Tabaka jest typową kaszubską używką. W towarzystwie, najgodniejsza osoba zażywała najpierw sama, po czym częstowała sąsiada, ten po zażyciu podawał tabakierę następnemu - tabakiera pełniła rolę "fajki pokoju". Sygnałem do zażycia jest formuła "Chceme le so zażëc".

MEDIA Radio Kaszëbë Gazeta Kartuska Kurier Bytowski Lesôk Pierwsza w historii rozgłośnia kaszubska nadająca od 18 grudnia 2004 roku z Władysławowa. Swoim zasięgiem obejmuje obecnie powiaty: pucki, wejherowski i kartuski. Nadaje 24 godziny na dobę Gazeta Kartuska Tygodnik Szwajcarii Kaszubskiej – aktualności regionalne. Zawiera aktualne wydanie jak i archiwum od roku 2002. Kurier Bytowski Tygodnik lokalny z częstą tematyką kaszubską, zawiera archiwum od początku 1999 roku. Lesôk Miesięcznik gminy Szemud. Aktualności, teksty kaszubskojęzyczne, archiwum od roku 2002.

Truskawkobranie – Święto Truskawki. KASZUBSKIE ŚWIĘTA Truskawkobranie – Święto Truskawki. Największe przedsięwzięcie plenerowe na Kaszubach. Nazwa TRUSKAWKOBRANIE, jak i przebieg tej imprezy jest nierozerwalnie związany z tradycją truskawkowych dożynek. One w zagłębiu truskawkowym, jakim nazywa się Szwajcarię Kaszubską, stanowią największe bogactwo naturalne Kaszub.

Boże Narodzenie na Kaszubach Święto Bożego Narodzenia stanowi moment bardzo ważny. Wieczerza jest ona postna i na ogół liczy 12 potraw, w skład których wchodzą różne płody rolne: groch, fasola, mak, suszone grzyby, owoce, kapusta, ziemniaki, ryby. Są to potrawy jak: zupa brzadowa, kapusta z grzybami. Gdzieniegdzie na Kaszubach zachowano zwyczaj związany z kultem zmarłych. Wierzy się, że jeżeli ktoś z domowników zmarł na krótko przed wigilią, to podczas kolacji przychodzi do domostw. W tym celu nie wylewa się wody za próg, bo można oblać zmarłego. Według wierzeń Kaszubów noc wigilijna obfituje w przeróżne cuda: woda w stawach, jeziorach, strumieniach zamienia się na chwilę w wino. Kto nieświadomie, przypadkiem napije się czerwonego wina, będzie miał szczęście w przyszłym roku, tych zaś, którzy czyhają na to świadomie spotka nieszczęście.

ZJAZD KASZUBÓW Impreza ta ma międzynarodowy charakter. Tego dnia można spotkać Kaszubów mieszkających w USA, Niemczech, Belgii, oraz Wielkiej Brytanii. Święto Kaszubów rozpoczyna się od przejścia barwnym korowodem .

TARGI KSIĄŻKI Impreza służy przede wszystkim promocji literatury kaszubskiej i pomorskiej. Uczestnicy mogą zapoznać się z najlepszymi wydawnictwami.

CIEKAWE MIEJSCA 1. Skansen w Szymbarku 2. Skansen Parowozownia w Kościerzynie 3. Wdzydzki Park Krajobrazowy 4. Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie 5. Kolegiata Kartuska 6. Dworek Wybickich w Sikorzynie 7. Zamek w Bytowie 8. Kamienne kręgi w Węsiorach 9. Kamienne Kręgi w Odrach 10. Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich 11. Kalwaria Wielewska 12. Wieżyca 13. Kościerskie Sanktuaria 14. Wydmy w Łebie

MAZOWSZE 14

Zabytki, kultura, historia, tradycje, potrawy. Mazowsze. Zabytki, kultura, historia, tradycje, potrawy. Mazowsze - kraina historyczna położona w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce; historyczną stolicą Mazowsza jest Płock, który jest także najstarszym miastem tego regionu

Zabytki Płocka Plac Jana Pawła II. Niedawno odnowiony: w oczy rzuca się ciąg budynków Wyższego Seminarium Duchownego i Kościół będący pierwotnie cerkwią. 16

Remontowane tez będą elewacje, w tym Hala Targowa (1933) Stary Rynek W latach 90; zlikwidowano większą część zieleni i fontannę zamieniając je na to, co widać, czyli morze czerwonego polbruku. W niedalekiej przyszłości planowane jest wybrukowanie rynku, budowa dużej fontanny i odsłonięcie fundamentów starego ratusza. Remontowane tez będą elewacje, w tym Hala Targowa (1933)

Region w południowej Polsce który stanowi najdalej wysuniętą Podhale Region w południowej Polsce i północnej Słowacji, który stanowi najdalej wysuniętą na północ część Karpat Centralnych.

Gmina Biały Dunajec Gmina Bukowina Tatrzańska Gmina Czarny Dunajec Gmina Kościelisko Nowy Targ Gmina Poronin Gmina Szaflary Gmina Spytkowice Zakopane Regiony Podhala

A o to kilka przyśpiewek: „Bijom na mnie dysce, „My chłopcy lasow, Bijom mnie grady, My się nie boimy, Bijom Ci mnie, bijom Jednom ciupazeckom, Ci panowie dziady” My się obronimy” „Panowie, panowie pijom, „ Corne ocy moje, za piyniązki pijom, Corne i źrenice, Juhas owce pasie, Cigle spoziyrajom, Chodź pierony bijom” Na obce granice” Hej!

STRÓJ GÓRALSKI

SŁAWNI GÓRALE

Co u nas dobrego MOSKOL Składniki: 1 kg ziemniaków 1 łyżka soli 1 szklanka maślanki lub kwaśnego mleka 1/2 kg mąki Przygotowanie: Ugotowane ziemniaki zemleć lub dobrze pognieść, dodać mąkę, sól i maślankę lub kwaśne mleko. Wyrobić ciasto na stolnicy, rozwałkować, formować owalne placki o grubości 1 cm. Piec na blaszce na wolnym ogniu (pod kuchnią palić drewnem). Podawać z boczkiem gotowanym, z masłem albo bryndzą. Najsmaczniejszy jeszcze ciepły.

…legendy… Na Podhalu wciąż są opowiadane legendy i gawędy. Niektóre z nich przetrwały do dziś, inne zostały przekształcone. Coraz częściej, aby uniknąć ich utracenia, spisuje się je, czasami tłumaczy z gwary na język ojczysty, lecz najpiękniej brzmią opowiadane przez górali. Inspiracją dla legend było zawsze bogactwo Podhala - dziedziny, folklor, tradycje. Najczęściej spotykanymi w opowieściach postaciami jest diabeł lub śmierć, więc występuje tu także tematyka religijna. Wiele legend mówi o stworzeniu Podhala i Tatr. Czasami zwyczajne zdarzenie zostało odziane w elementy fantastyki przeplatane z wiarą religijną. Dzięki temu powstała m.in. legenda o dziewczynce, której pomogła Matka Boska w odnalezieniu zaginionych owieczek.

Owczarek Podhalański Kozica Świstak Niedźwiedź Nasze futrzaki… Owczarek Podhalański Kozica Świstak Niedźwiedź

ŚLĄSK to kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec.. Ta historyczna kraina dzieli się na Dolny i Górny Śląsk oraz Śląsk Cieszyński. Historyczną stolicą Śląska jest Wrocław.

WAŻNIEJSZE OBIEKTY WROCŁAWIA Budowle zabytkowe Architektura romańska: - Kościół św. Idziego Gotyk: - ratusz - Archikatedra Wrocławska św. Jana Chrzciciela - kościół św. Marcina (dawna kaplica zamkowa św. Marii) - kościół św. Krzyża (górny) i św. Bartłomieja (dolny) - kościół św. Marii Magdaleny, katedra polsko-katolicka (d. kościół farny) Wyspy odrzańskie: -Kępa Mieszczańska, -Ostrów Tumski , -Wyspa Piasek, -Wyspa Słodowa, -Wielka Wyspa Stare Miasto: -Rynek, -Plac Solny, - Nowy Targ, -ulica Świdnicka, ulica Szewska - Ogród botaniczny - Park Szczytnicki z Ogrodem Japońskim - Ogród zoologiczny - Stary Cmentarz Żydowski

Mapa Śląska

Tradycje Śląskie Najwięcej zespołów ludowych wywodzi się ze Śląska. To, co odróżnia Ślązaków od innych to to, że na Śląsku huczniej obchodzi się urodziny niż imieniny, jest tak przyjęte od wielu lat. Słynną tradycją jest barbórkowe święto obchodzone co roku 4.12. na cześć patronki górników – Barbary.

Gwara Śląska Mowę śląską należy uznać za jedną z najbardziej archaicznych gwar polskich. Można bez przesady powiedzieć, że jest to najbardziej polska gwara spośród wszystkich gwar. Uporczywe trzymanie się gwary, umożliwiło Ślązakom, mimo ciężkiego położenia, utrzymanie związku ze swoją małą ojczyzną.

Mowa Śląska Kto ty jesteś? Czyś ty Polok? Jo Polokiym, Ale żech tyż je Ślązokiym! Kaj ty miyszkosz? Tu na Śląsku, Na tym pięknym Polski konsku! Kim je Polska? Mą Ojczyzną! A kim Śląsk? Je Ojcowizną! Przejesz Polsce? Toć, że przaja! A Śląskowi? On Mo raja Piyrszo, on je dycki piyrszy, Najważniejszy, nojpiykniyjszy! Skąd się Śląsk wziął? Wziął się z tchnienia Ponboczkowego stworzenia! Jaką godką godosz? Godom Naszą piykną polską mową, No, ale tyż fest się storom Godać śląską godką, gwarą! Dbosz o gwara? Chca by była, Żeby nigdy ny zginyła, Bo Slązoki to niy gynsi! Niych się nom Ślązakom szczynści!

Stroje Śląskie (Ślubne) Mężczyzn Kobiet

Śląskie Stroje Ludowe.

MAZURY

MAZURSKIE STROJE REGIONALNE

SKĄD JESTEŚMY?

TO MAZURY Powiat ełcki Powiat gołdapski Powiat bartoszy cki Gmina Braniewo – wschodnia część Gmina Lelkowo Powiat kętrzyński (bez części gminy Reszel) Powiat giżycki Powiat olecki Powiat piski Powiat mrągowski Powiat szczycieński Powiat węgorzewski Powiat nidzicki Powiat działdowski Gmina Działdowo Gmina Iłowo-Osada Powiat ostródzki

KUCHNIA MAZURSKA Generalnie można powiedzieć, że tradycja kulinarna tych ziem jest najściślej powiązana z kuchniami dwóch narodów Duży wpływ na kształtowanie się tradycji kulinarnej tych terenów miał masowy przyjazd ludności z różnych stron Polski i Europy, który nastąpił po II wojnie światowej: Niemców i Polaków. Województwo warmińsko-mazurskie to obszar o zmiennych dziejach i skomplikowanej strukturze. W kuchni wykorzystywało się proste, a jednocześnie łatwo dostępne składniki. Były to: dziczyzna, ryby, grzyby, warzywa, owoce, zboża i nabiał. Dzisiaj trudno określić jaka potrawa jest historycznie przyporządkowana tym terenom. Migrująca ludność przynosiła ze sobą różne tradycje, specjały i zwyczaje kulinarne. Pojawiły się potrawy z Wileńszczyzny, Ukrainy, Niemiec i Białorusi

Mazurska zupa rybna 1 kg świeżych okoni 2 pomidory 1 litr bulionu warzywnego (może być z kostki) 1/3 szklanki gęstej śmietany pęczek koperku lub natki pietruszki sól, pieprz Sprawić ryby, wypłukać, włożyć do wrzącego bulionu warzywnego i gotować około 30 minut. Miękkie ryby wyjąć na talerz łyżką cedzakową, ostudzić, obrać z ości, głowy wyrzucić, a kawałki mięsa znów włożyć do wywaru. Śmietanę rozprowadzić niewielką ilością gorącego bulionu, wlać powoli do garnka, dokładnie wymieszać, przyprawić do smaku solą i pieprzem, zdjąć garnek z ognia. Dodać pokrojone w drobną kostkę pomidory obrane ze skórki i posypać zupę posiekaną zieleniną. Podawać z makaronem lub pieczywem

GWARA MAZURSKA Cołnusek -łódź Cubrować -drapać się gabel -widelec Skrzeck -skwarki Snapsik -kieliszek wódki Śkólnik -nauczyciel Śneptusek-chusteczka do nosa Śpik -sen Zielganoc-Wielkanoc Ziencej -więcej Zilija -wigilia zły (diabuł, kłobuk, lataniec) Dzieciuki -dzieci Dziewczoki-dziewczęta Dzyndzałki -pierogi Siurki -młodzieńcy (młodzi chłopcy) Skorzęki -buty Skrzecki -skwarki Maranka -sielawa Maszkary -przebierańcy Matlich -posiłek Miano -imię Mliko -mleko

MAZURSKIE ZWYCZAJE Na Warmii i Mazurach do 1945 roku nie znano zwyczaju święcenia potraw w Wielką Sobotę. Wierzono, że wejście do rzeki czy jeziora wczesnym rankiem pierwszego dnia świąt i obmycie się wodą przyniesie szczęście (miała mieć wówczas magiczną moc). Jedną z zasadniczych różnic był brak zwyczaju święcenia palm. Na Mazurach nie było zwyczaju święcenia potraw. Do kościła chodziło się, by święcić wodę i ogień. Kultywowano na Mazurach zwyczaj z I połowy XIX wieku zakopywania jajek pod progiem domu, aby uchronić mieszkańców przed złymi mocami. Nie było zwyczaju sąsiedzkich odwiedzin. Te następowały dopiero drugiego dnia świąt. Wówczas też powszechnie smagano się gałązkami wierzbowymi.

Bibliografia http://kuchnia.gery.pl www.woznice.republika.pl www.truskawkakaszubska .pl www.pow-koscierzyna. pl www.gazeta.razem.pl www.wladyslawowo.org www.wikipedia.org/wiki/ mazowsze www.wikipedia.org/wiki/ Slask www.dolnoslaskietradycje.pl www.slaskie.pl www.poznaj.slask.pl www.polskiedzieje.pl www.z-ne.pl/s,menu,1260,zwierzeta.html www.turystyka-polska.pl www.Google.pl www.Wikipedia.pl www.national-geographic.pl/foto/fotografia/ www.z- ne.pl/s,podserwis,podhale,podhale.html http://kuchnia.gery.pl www.woznice.republika.pl

43 43