TOWARZYSTWO OBROTU ENERGIĄ – spotkanie konsultacyjne Warszawa, 11/12/2003 Proponowane zmiany zasad zarządzania KSE

2 PROGRAM SPOTKANIA Omówienie rozwiązań koncepcyjnych w zakresie proponowanych zmian w zarządzaniu KSE Omówienie uwag i pytań zgłoszonych przez TOE Dyskusja Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

3 CELE PROPONOWANYCH ZMIAN Ograniczenie subsydiowania skrośnego Stworzenie równych warunków konkurencji wśród wytwórców Obniżenie kosztów dostępu do rynku Liberalizacja handlu międzynarodowego Ograniczenie ryzyka niezbilansowania Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

4 ZAKRES MODYFIKACJI SYSTEMU OPŁAT PRZESYŁOWYCH Rynkowy model KSE (publikacyjny) Opłata infrastrukturalna – metoda śledzenia rozpływów, zastąpienie opłaty sieciowej w części stałej Opłata rynkowa – krótkookresowe ceny węzłowe, redukcja opłaty systemowej w części jakościowej (KO, GWS) Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

5 ZAKRES MODYFIKACJI RB Mechanizm bilansowania – zgłoszenia w dobie realizacyjnej Bilansowanie grupowe energii elektrycznej Programowanie pracy jednostek wytwórczych RUS i GWS Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

6 LIBERALIZACJA RYNKU Swobodny handel ponad siecią bez ograniczeń – rozbudowa systemu przez operatorów Maksymalnie możliwe wykorzystanie istniejących zdolności przesyłowych – prorynkowy system zarządzania ograniczeniami przesyłowymi Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

7 OPŁATY PRZESYŁOWE A STAN SYSTEMU Model rynkowy KSE odzwierciedla stan sieci zamkniętej. OSD może go rozwijać o elementy sieci dystrybucyjnej wg swoich potrzeb (model otwarty) Docelowo – okresy godzinne, początkowo – 4 stany charakterystyczne Warunek konieczny – publikacja prognoz cenowych, okresowa aktualizacja Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

8 METODYKA Opłaty węzłowe i punkt – punkt na podstawie metody kosztów krańcowych Oprogramowanie UC-OPF-GRS opracowane wspólnie przez EPC SA oraz amerykańską firmę LRCA Krótkookresowa cena węzłowa: Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

9 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE 55,65 zł/MWh 56,81 zł/MWh 59,12 zł/MWh MAXMIN KRAŃCOWY 10,0 381,7 254,9 2x65,6 Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

10 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE 70,95 zł/MWh MIN MAX 85,37 zł/MWh KRAŃCOWY 10,0 49,57 zł/MWh 65,6 350,4 283,9 Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

11 METODYKA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Stawka opłaty rynkowej (punkt-punkt) = różnica krótkookresowych cen węzłowych między dwoma węzłami Zastosowanie: kontrakty dwustronne

12 METODYKA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Stawka opłaty rynkowej (węzłowej) = różnica krótkookresowych cen węzłowych między dwoma węzłami (rzeczywisty – wirtualny) Zastosowanie: kontrakty z PO i giełdą

13 IMPLEMENTACJA PRAKTYCZNA USA – PJM, New England, Ercot Norwegia i Szwecja do alokacji strat Licencję na oprogramowanie do kalkulacji cen krańcowych posiadają: SvK, Vatenfall, NGC, ESBNG (Irlandia), Preusen Elektra Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

14 IMPLEMENTACJA PRAKTYCZNA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Kraj Udział w opłacie [%] wytwórcówOdbiorców Niemcy0100 Hiszpania0100 Portugalia0100 Włochy298 Francja298 Dania684 Finlandia1090 Austria16,583,5 Holandia2575 Szwecja2575 Norwegia3664 Anglia i Walia50

15 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Wielkość UC-OPF-GRS ZSZDLSLD Minimalna97,4588,2292,8381,92 Maksymalna136,22114,29117,81105,22 Średnia108,2395,58102,2792,68 Odchyl. stand.4,493,453,192,74 Rozstęp38,7726,0724,9823,30

16 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE [zł/MWh] Węzły wytwórcze Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

17 Węzły odbiorcze KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

18 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE Układ zima szczyt Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

19 KRÓTKOOKRESOWE CENY WĘZŁOWE Układ lato dolina Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

20 OPŁATY RYNKOWE – ZS – [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , ElektrowniaOdbiorca centrum Odbiorca zachód Odbiorca południe Odbiorca północ Odbiorca wschód W1 8,107,442,2811,073,86 8,107,442,2811,073,86 7,546,881,7210,513,30 8,668,002,8411,634,42 8,998,333,1711,964,75 W2 7,406,741,5810,373,16 7,416,751,5910,383,17 7,897,232,0710,863,65 7,827,162,0010,793,58 7,236,571,4110,202,99 W3 6,866,201,049,832,62 7,116,451,2910,082,87 7,947,282,1210,913,70 W4 6,645,980,829,612,40 6,645,980,829,612,40 6,205,540,389,171,96 4,373,71-1,457,340,13 6,035,370,219,001,79

21 OPŁATY RYNKOWE – ZS – [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , ElektrowniaOdbiorca centrum Odbiorca zachód Odbiorca południe Odbiorca północ Odbiorca wschód W5 9,498,833,6712,465,25 9,949,284,1212,915,70 9,088,423,2612,054,84 9,088,423,2612,054,84 9,759,093,9312,725,51 W6 4,343,68-1,487,310,10 3,622,96-2,206,59-0,62 6,195,530,379,161,95 W7 2,061,40-3,765,03-2,18 2,071,41-3,755,04-2,17 3,222,56-2,606,19-1,02 2,201,54-3,625,17-2,04

22 OPŁATY RYNKOWE – LD – [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , ElektrowniaOdbiorca centrum Odbiorca zachód Odbiorca południe Odbiorca północ Odbiorca wschód W1 2,494,33-0,055,75-1,24 2,494,33-0,055,75-1,24 4,936,772,398,191,20 2,053,89-0,495,31-1,68 2,694,530,155,95-1,04 W2 2,944,780,406,20-0,79 2,944,780,406,20-0,79 2,654,490,115,91-1,08 3,465,300,926,72-0,27 2,894,730,356,15-0,84 W3 2,654,490,115,91-1,08 2,484,32-0,065,74-1,25 3,575,411,036,83-0,16 W4 2,444,28-0,105,70-1,29 2,454,29-0,095,71-1,28 4,536,371,997,790,80 0,952,79-1,594,21-2,78 2,174,01-0,375,43-1,56

23 OPŁATY RYNKOWE – LD – [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , ElektrowniaOdbiorca centrum Odbiorca zachód Odbiorca południe Odbiorca północ Odbiorca wschód W5 4,966,802,428,221,23 4,996,832,458,251,26 4,366,201,827,620,63 4,376,211,837,630,64 5,026,862,488,281,29 W6 -1,180,66-3,722,08-4,91 -1,740,10-4,281,52-5,47 -0,411,43-2,952,85-4,14 W7 -1,550,29-4,091,71-5,28 -1,550,29-4,091,71-5,28 -0,521,32-3,062,74-4,25 -1,87-0,03-4,411,39-5,60

24 Opłata rynkowa (OR) oraz za infrastrukt. (OI) [zł/MWh] Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (32) , Nazwa elektrowniOI (10:90)OROI+OR W114,463,728,18 W124,473,758,22 W135,03-0,584,45 W145,671,977,64 W153,34-1,172,17 W166,184,3310,51 W174,47-1,33,17 W184,932,016,94 W193,622,255,87 W206,39-1,974,45 W213,981,675,65

25 Zgłaszane programy powinny spełniać ograniczenia wynikające z: parametrów technicznych pracy poszczególnych jednostek wytwórczych warunków pracy elektrowni, w tym pracy określonych grup jednostek uzgodnionych z OSP wymuszonych warunków pracy poszczególnych jednostek (próby, pomiary) maksymalnych dopuszczalnych poziomów generacji minimalnych wymaganych poziomów generacji PROGRAMOWANIE PRODUKCJI Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

26 Operator systemu przesyłowego sprawdza wykonalność zgłoszonych programów pracy pod względem: zbilansowania wielkości produkcji z zapotrzebowaniem spełnienia ograniczeń sieciowych dostępności wymaganych poziomów rezerw PROGRAMOWANIE PRODUKCJI Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

27 Do podstawowych obowiązków OHT należy również zgłaszanie USE Zgłaszane programy pracy będą miały postać godzinowych grafików pracy i będą zgłoszeniami brutto Plan BPKD opracowuje OSP na podstawie zgłoszonych programów pracy Programy pracy zgłaszane będą przez WIRE Proponuje się aby USE były zgłaszane w tych samych oknach czasowych co programy pracy PROGRAMOWANIE PRODUKCJI Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

28 Zwiększenie dokładności zgłoszeń do 1 kWh związane jest z dostępem do rynku kolejnych grup odbiorców Konieczność realizacji takich zgłoszeń wynikała będzie wyłącznie z zawieranych transakcji Zgłoszenia grafików handlowych (korekt tych grafików) będą dokonywane w tych samych oknach czasowych co zgłoszenia programów pracy ZGŁASZANIE GRAFIKÓW HANDLOWYCH Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) ,

29 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Zgłaszanie ofert bilansujących: odseparowanie oferty bilansującej od grafiku handlowego pozwala na zgłoszenie jej w całym dopuszczalnym zakresie w dobie n-1 ograniczenie możliwości gry rynkowej wykorzystującej informacje zawarte w bieżących planach powiązanie oferty z programem pracy oznacza wyznaczanie pasm przyrostowych i redukcyjnych oferty poprzez program pracy

30 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Ceny wyznaczane będą dla: energii bilansującej, czyli energii pozyskiwanej w ramach regulacji trójnej, wtórnej i pierwotnej – cena rozliczeniowa korekty pozycji kontraktowej energii niezbilansowania, czyli energii odchyleń wynikających z weryfikacji zgłoszeń USE, zgłaszanych programów oraz fizycznej realizacji dostaw – cena rozliczeniowa odchylenia

31 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Cena rozliczeniowa korekty pozycji kontraktowej: Zmiana swobodna - cena rynkowa wyznaczana jako krańcowa cena ofertowa z wykorzystanych pasm ofert bilansujących generacji swobodnej, na podstawie ostatniej wersji planu BPKD uwzględniającego ograniczenia Zmiana wymuszona - cena bazująca na kosztach wytwarzania energii produkowanej lub odbieranej jako wymuszona

32 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Cena rozliczeniowa korekty pozycji kontraktowej generacji wymuszonej: mniejsza z wartości ceny ofertowej i ceny maksymalnej generacji wymuszonej dla zwiększenia generacji i nie mniejsza niż cena rynkowa większa z wartości ceny ofertowej i ceny minimalnej redukcji wymuszonej dla redukcji generacji i nie większa niż cena rynkowa

33 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Cena rozliczeniowa odchylenia: cena rozliczeniowa odchylenia zakupu energii niezbilansowania na RB, wyznaczana na podstawie ceny rynkowej pomniejszonej o określony współczynnik cena rozliczeniowa odchylenia sprzedaży energii niezbilansowania z RB, wyznaczana na podstawie ceny rynkowej powiększonej o określony współczynnik

34 MECHANIZM BILANSOWANIA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Rozliczenia w zakresie energii niezbilansowania będą wykonywane dla grup bilansujących, ale na podstawie rozliczeń indywidualnych dla każdej jednostki grafikowej Rozliczenie grupy będzie się odbywało między OSP i ZGB (OHT), zaś ZGB będzie się rozliczał z URB wchodzącymi w skład grupy (rozliczenie wewnętrzne) Zabezpieczenia finansowe funkcjonowałyby na zasadach analogicznych jak obecne

35 GENERACJA WYMUSZONA Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Kontrakty GWS: kontrakty zawierające dopłaty dla wytwórców posiadających jednostki GWS typu trwałego niekonkurencyjne na rynku kontrakty opcyjne dla wytwórców posiadających jednostki GWS typu operacyjnego – kontrakty na opcję świadczenia usługi GWS – kontrakty na opcję alokacji energii

36 EFEKTY DLA PRZEDSIĘBIORSTW OBROTU Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Większa grupa potencjalnych partnerów handlowych (wytwórców) Swoboda handlu pomiędzy przedsiębiorstwami obrotu oraz giełdą Możliwość uczestnictwa w handlu międzynarodowym Nowy obszar biznesowy (funkcja ZGB) Neutralność finansowa

37 LISTA UWAG Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Duży poziom ogólności materiału Zmiany w aktach prawnych i innych dokumentach Niejasny wpływ modyfikacji systemu opłat przesyłowych na przedsiębiorstwa obrotu Sposób wykorzystania modelu rynkowego Zarządzanie operatywne siecią zamkniętą Brak analiz i symulacji

38 LISTA UWAG Prelegent: Grzegorz Tomasik, tel. (22) , Otwarta pozycja kontraktowa Zgłaszanie USE między PO i GE Priorytety w procedurze przyjmowania USE Międzynarodowy handel energią Poszerzenie zakresu wymiany informacji Zasady tworzenia grup bilansujących 15 min grafikowanie Harmonogram wdrożenia

39