Wykład nr 5 W prezentacji zostały wykorzystane slajdy pomocnicze do książki: Microeconomics, R.S.Pindyck D.L.Rubinfeld.
Model czystej wymiany Jednostki dysponują pewnym zasobem dóbr i dobra te mogą wymieniać między sobą (proces produkcji zostaje pominięty). - Dwóch konsumentów (lub dwa rodzaje konsumentów): A i B. - Ich zasób początkowy na dobro „1” i „2” wynosi: oraz Np. - Całkowita dostępna ilość dóbr „1” i „2” wynosi odpowiednio:
Alokacje dopuszczalne Jakie alokacje dóbr „1” i „2” pomiędzy konsumentami A i B są dopuszczalne? - Alokacja dopuszczalna – ilość każdego dobra konsumowanego jest równa co najmniej jego ilości dostępnej. - Jedną z dopuszczalnych alokacji jest alokacja zasobu początkowego. Prostokąt Edgewortha (Francis Ysidro Edgeworth) przedstawia zasoby i preferencje dwóch podmiotów. Jest przydatnym narzędziem do przedstawienia wszystkich dopuszczalnych alokacji dwóch dóbr pomiędzy dwoma podmiotami.
Alokacja początkowa punkt A: Prostokąt Edgewortha - przykład Dobro 1: Jedzenie (F) Dobro 2: Ubrania (C) Kons. A : Jan (J) Kons. B: Katarzyna (K) Jedzenie Kasi 10F 3F 7F 0K 6C Alokacja początkowa punkt A: Jan ma 7F i i 1C, Kasia ma 3F i 5C. Ubrania Jana Ubrania Kasi 1C 5C A 6C 0J 10F Jedzenie Jana
Które alokacje są korzystne dla obydwu konsumentów jednocześnie? Prostokąt Edgewortha Wszystkie punkty w prostokącie Edgewortha, włączając brzegi, reprezentują dopuszczalne alokacje. Które alokacje są korzystne dla obydwu konsumentów jednocześnie?
Alokacje poza szarym polem do alokacji początkowej A. Prostokąt Edgewortha 10F 0K 6C Wszystkie alokacje znajdujące się w szarym polu są preferowane dla obydwu konsumentów W stosunku do alokacji A. Alokacje poza szarym polem pogorszą sytuację jednego konsumenta w stosunku do alokacji początkowej A. UJ1 UK1 Zyski z wymiany A 0J 6C 10F
Alokacje efektywne w rozumieniu Pareta C i D. Alokacja B jest preferowana w stosunku do alokacji A ale nie jest efektywna! UJ3 UK1 UJ1 A UJ2 UK2 D UK3 C B 0J 6C 10F
Alokacje efektywne w rozumieniu Pareta Alokacja efektywna w rozumieniu Pareta: Nie ma sposobu poprawy sytuacji, którejś z jednostek bez pogarszania sytuacji kogoś innego. Nie ma możliwości wzajemnie korzystnej wymiany. Wszystkie korzyści z wymiany zostały wyczerpane Itd. Cecha geometryczna alokacji efektywnej: Krzywe obojętności podmiotów muszą być styczne, czyli ich MRSy są równe (w przykładzie MRSJ=MRSK)!
Krzywa kontraktu W obrębie prostokąta Edgewortha występuje wiele alokacji efektywnych w rozumieniu Pareta. Zbiór tych wszystkich punktów efektywnych nazywany jest zbiorem Pareta lub krzywą kontraktu. 0K E, F, & G są efektywne w rozumieniu Pareta G Krzywa kontraktu F E 0J
Wymiana Którą alokację na krzywej kontraktu wybierze Jan i Kasia? 10F UJ3 UK1 UJ1 A UJ2 UK2 D UK3 C B 0J 6C 10F
Będzie to zależeć od tego w jaki sposób konsumenci handlują ze sobą. Wymiana Będzie to zależeć od tego w jaki sposób konsumenci handlują ze sobą. Czy jest to rynek konkurencji doskonałej? Czy wymiana na określonych zasadach?
Wymiana – rynek konkurencyjny Załóżmy że konsumenci dokonują wymiany według zasad rynku konkurencyjnego. Każdy z konsumentów jest zatem cenobiorcą i maksymalizuje użyteczność przy danych cenach i zasobie początkowym.
Rynek konkurencji doskonałej X1 X2
Wymiana – rynek konkurencji doskonałej Popyt netto (popyt nadwyżkowy, e) = popyt brutto – zasób początkowy Popyt brutto - ilość dobra, którą konsument chce posiadać przy bieżących cenach Przy danych cenach p1 oraz p2, popyt netto konsumenta A na dobro 1 oraz 2 wynosi: oraz
Rynek konkurencji doskonałej Popyty netto: X1 X2
Wymiana – rynek konkurencji doskonałej Przy dowolnych cenach nie ma gwarancji, że podaż będzie się równała popytowi => rynek może nie być w równowadze. 10F 0K 6C UJ1 UK1 Popyt netto J na dobro C Popyt netto K na dobro F Popyt netto K na dobro C A Popyt netto J na dobro F 0J 6C 10F
Równowaga w prostokącie Edgewortha (równowaga rynkowa/ konkurencyjna) 10F 0K 6C Ograniczenie budż. Jan kupuje 2C i sprzedaje 2F i przechodzi z UJ1 do UJ2. Kasia kupuje 2F i sprzedaje 2C i przechodzi z UK1 do UK2. P P’ UJ2 UJ1 UK1 UK2 C 3C A 1C 6C 0J 10F 5F 7F
Równowaga rynkowa/ konkurencyjna/ Warlasowska Rynek jest w równowadze gdy istnieje zbiór cen przy którym każdy konsument wybiera dostępny mu i najbardziej preferowany koszyk taki że na każdym rynku popyt równa się podaży. Równowaga ogólna - dostosowanie się popytu i podaży na wszystkich rynkach równocześnie. Równowaga cząstkowa – analiza rynku jednego wyizolowanego dobra przy założeniu ceteris paribus.
Monopol w prostokącie Edgewortha Założenia: Jeden z konsumentów, np. konsument A, próbuje się zachowywać jak monopolista. Nie ma „licytatora”. Konsument A (monopolista) narzuca cenę konsumentowi B. A zna „krzywą popytu” B i będzie wybierał taki zestaw cen aby maksymalizować swoją korzyść. Będzie szukać takiego punktu na krzywej oferty cenowej konsumenta B, gdzie osiągnie najwyższą użyteczność. Krzywa oferty cenowej – reprezentuje wszystkie warianty wyboru optymalne dla konsumenta przy różnych cenach. Optymalna konsumpcja jest w punkcie przecięcia krzywej oferty cenowej z linią budżetu.
Monopol w prostokącie Edgewortha efektywna w sensie Pareta! Alokacja X nie jest efektywna w sensie Pareta!
Koniec wykładu nr 5