III Katedra i Klinika Ginekologii A.M. w Lublinie Zapobieganie ciąży w połogu

Metody zapobiegania ciąży w okresie karmienia piersią preferencje pacjentek Baszak i wsp.: Ginekol.Pol. 1993 supl. 189.-

Minipill – dla kogo? Kobiety preferujące doustną antykoncepcję hormonalną, u których występują przeciwwskazania do przyjmowania estrogenów Kobiety powyżej 35 r.ż. palące papierosy Pacjentki z dyslipidemiami Kobiety z podwyższonym ryzykiem ChŻZ Kobiety z nadciśnieniem trudno poddającym się farmakoterapii Cukrzyczki ze zmianami naczyniowymi Chore na toczeń rumieniowaty Kobiety cierpiące na naczynioruchowe bóle głowy Kobiety karmiące piersią

Minipill – historia 1950 - odkrycie potencjału antykocepcyjnego progestagenów (noretynodrel – 20 dni + przerwa) 1966 – odkrycie, że octan chlormadinonu ma działanie antykoncepcyjne pomimo tego, że nie zawsze hamuje owulację (Meksyk) 1966 – pierwsza tabletka antykoncepcyjna typu „progesterone-only pill” do zastosowania ciągłego 1973 – rejestracja noretisteronu (0,35) jako POP 1974 – wprowadzenie na rynek norgestrelu (0,075) jako POP Lata 90-te – POP z gestagenami nowszej generacji

Minipill – jakie gestageny? Norgestrel Noretindrone LNG Dwuoctan etynodiolu Linestrenol Dezogestrel

Minipill – mechanizmy działania Hamowanie owulacji (ok.50%) Supresja szczytu LH i FSH w połowie cyklu Produkcja „wrogiego” śluzu szyjkowego Redukcja ilości i wielkości gruczołów w endometrium Hamowanie syntezy receptorów steroidowych w endometrium (działanie antynidacyjne) Osłabienie aktywności aparatu rzęskowego w endosalpinx Wielokierunkowa dyssynchronizacja cyklu miesiączkowego LiHF, Newton J. Br J Fam Plann 97;18:79.-

Minipill – mechanizmy działania cztery typy odpowiedzi endokrynnej Bez cech aktywności folikularnej i lutealnej (niskie poziomy E i P) Zaznaczona cykliczna aktywność folikularna – bez czynności lutealnej Normalna aktywność folikularna z obniżoną funkcją lutealną Profil hormonalny taki jak przed wdrożeniem antykoncepcji z użyciem minitabletki Duża zmienność międzyosobnicza odpowiedzi osi PPG na minitabletkę McCann MF, Potter LS: Contraception 94;50:S1.-

Minipill – mechanizmy działania wpływ na śluz szyjkowy  objętość śluzu  lepkość śluzu  zawartość elementów komórkowych w śluzie  penetracja plemników przez śluz  ruchomość plemników Początek działania po ok. 30 min – szczyt działania po 3-4 h Zmiany w śluzie to „pierwsza linia działania antykoncepcyjnego McCann MF, Potter LS: Contraception 94;50:S1.-

Minipill – mechanizmy działania wpływ na endometrium Nieregularna aktywność wydzielnicza endometrium (34,3%) Zahamowanie proliferacji endometrium (25,7%) Endometrium wzrostowe (22,9%) Endometrium atroficzne (8,6%) Normalna aktywność wydzielnicza endometrium (8,6%) Ciałko żółte i endometrium reagują na egzogenne progestageny niezależnie od siebie Kim-Bjorklund T et al.. Contraception 91;43:459.-

Minipill - stereotypy Mniej skuteczna od tabletki dwuskładnikowej Zwiększa ryzyko ciąży pozamacicznej Trudna kontrola krwawień z macicy

Minipill – skuteczność Skumulowany Indeks Pearla dla obecnych na rynku minitabletek to 0,5 (dla tabletek dwuskładnikowych IP wynosi ok. 0,1) Ryzyko ciąży zwiększone: kobiety otyłe błąd użytkowniczki

Minipill - skuteczność po wyłączeniu błędów użytkowniczki Lek Kobieto-lata Ciąże Pearl Index 75 µg DSG 727 1 0.14 30 µg LNG 257 3* 1.17 * w tym jedna ciąża ektopowa Eur J Contr Reprod Health Care 98;3:169-78.

Minipill - skuteczność cykle bezowulacyjne 75 µg DSG 30 µg LNG Kryterium (N=59) (N=57) Pęknięcie pęcherzyka + P > 30 nmol/l 1.7% 28% Pęknięcie pęcherzyka + P = 10-30 nmol/l 1.7% 3.5% Pęknięcie pęcherzyka + P < 10 nmol/l 1.7% 1.7% Rice CF, et al. Hum Reprod 99; 14: 982-5.

Minipill – ryzyko ciąży pozamacicznej Ryzyko ciąży ektopowej zależy od rodzaju gestagenu 6% ciąż podczas przyjmowania minitabletki to ciąże zewnątrzmaciczne Tatum HJ, Schmidt FH: Fertil Steril 1997; 28:407.-

Krwawienia z macicy podczas przyjmowania POP 4-6 mies. versus 7-9 mies Krwawienia z macicy podczas przyjmowania POP 4-6 mies. versus 7-9 mies. versus 9-12 mies. Liczba dni z krwawieniem/plamieniem Liczba dni z krwawieniem 25 20 15 10 5 30 µg LNG 30 µg LNG 75 µg DSG 75 µg DSG Eur J Contracept Reprod Health Care 98;3:169-78.

Objawy uboczne podczas przyjmowania mini-pill (%) 75 µg DSG 30 µg LNG Nudności 3.3 1.5 Ból głowy 7.5 6.1 Mastalgia 4.0 3.1 Acne 3.1 4.0 Dysmenorrhea 1.2 3.4 Eur J Contracept Reprod Health Care 98;3:169-78.

Wpływ minitabletki na laktację ilość pokarmu (24 h) ml 800 75 µg DSG IUD 600 400 200 Przed Po 1 mies. Po 4 mies. Bjarnadottir RI, et al. 1999.

Wpływ minitabletki na laktację porównanie z metodami niehormonalnymi POP podawana od wczesnego połogu (pierwsze 3 doby) nie wpływa na przebieg laktacji w okresie 6 tygodni Porównywano: odsetek kontynuacji częstość zaprzestania karmienia naturalnego konieczność dokarmiania noworodka Halderman et al. AJOG 2002;186:1250-

Wpływ minitabletki na laktację skład mleka 80 75 70 65 Przed 1 4 Miesiące Lactoza (g/l) Białko całk. ( g/l) Trójglicerydy (g/100 ml) IUD 75 µg DSG 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Bjarnadottir RI, el. 1999.

Wpływ minitabletki na laktację wzrost noworodka 60 70 80 Długość (cm) 1 4 Miesiące 10 5 6 7 8 9 Masa ciała (kg) 35 40 45 50 Obwód główki (cm) IUD 75 µDSG Bjarnadottir RI, et al. 1999.

Nowoczesna doustna antykoncepcja bez estrogenu Pierwsza minitabletka niemal całkowicie blokująca owulację Wysoka skuteczność Trend do ustępowania krwawień wraz z czasokresem kuracji Niski odsetek objawów ubocznych Nieznamienny wpływ na metabolizm tłuszczów, białek i węglowodanów Brak wpływu na laktację i wzrost noworodka w obserwacji krótkoterminowej

Dziękuję