Interpretacja oznaczeń jonów wapnia,magnezu oraz fosforanów. Anna Dubiel III OAM Gr.B1

Ilość

Ilość

Gospodarka wapniowo-fosforanowa kalcytonina Ca kości Mobilizacja Ca i Pi PTH￪ 1,25(OH)2D jelito nerki Wchłaniania Ca i Pi Wydalania Ca Wydalania Pi Ca Pi

Ca zjonizowany 1,15-1,33mmol/l Wapń niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmu (niezbędny do budowy komórek), przyczynia się do zachowania mocnych zębów oraz kości, wspomaga układ nerwowy, reguluje ciśnienie krwi, bierze udział w krzepnięciu krwi i ułatwia gojenie ran, uczestniczy w skurczu mięśni szkieletowych, gładkich oraz mięśnia sercowego, bierze udział w reakcjach zapalenia, regeneracji, proliferacji, Ca całkowity 2,15-2,57 mmol/l Ca zjonizowany 1,15-1,33mmol/l

Co wpływa na stężenie wapnia? Czynniki przedanalityczne: -staza -zmiana pozycji ciała -ćwiczenia fizyczne -hiperwentylacja (￬Ca=￪pH) -stan odżywienia -leki -poziom białka Ca2+ Ca związany Caskorygowany [mmol/l]=Caoznaczony [mmol/l]+0,02*(40-calbumina g/l ￪pH ￬pH

Co wpływa na stężenie wapnia? Czynniki fizjologiczne: -wiek -płeć -zmienność sezonowa -ciąża

Co wpływa na stężenie wapnia? Interferencje: -optymalizacja dla osocza,surowicy i krwi pełnej -pH -antykoagulanty wiążące wapń

aż do osiągnięcia cCa > 3 mmol/l Hiperkalcemia Jeśli: -stwierdzono dwukrotnie cCa> 2,62mmol/l -stwierdzono cCa>2,75 mmol/l Często brak objawów aż do osiągnięcia cCa > 3 mmol/l

Hiperkalcemia -przyczyny Nadczynność przytarczyc pierwotna-nowotwór wtórna-przewlekłe schorzenia nerki Nowotwory Choroby ziarniniakowe Leki Zaburzenia endokrynne Inne (np. unieruchomienie)

Hiperkalcemia-Objawy

Hipokalcemia-przyczyny Pseudohipokalcemia- wtórna do hipoalbuminemii (Cazjonizowany prawidłowy) Niedobory wit.D Zahamowane działanie PTH Stany zapalne trzustki Uszkodzenie nerek Inne (np.wielokorotne transfuzje krwi)

Hipokalcemia-objawy

Fosforany nieorganiczne=0,81-1,45 mmol/l Fosforany występują przed wszystkim wewnątrzkomórkowo i są obecne w wielu rodzajach pożywienia (produkty mleczne i białka zwierzęce). Metabolizm komórkowy (ATP) Reakcje enzymatyczne (kinazy,fosfatazy) Składnik kości (hydroksyapatyt) Składowa kwasów nukleinowych i fosfolipidów Fosforany nieorganiczne=0,81-1,45 mmol/l

Co wpływa na stężenie fosforanów? Interfernecje: -bilirubina -lipemia Czynniki fizjologiczne -rytm dobowy

Co wpływa na stężenie fosforanów? Czynniki przedanalityczne: -długie przechowywanie krwi -hemoliza -dieta -posiłek,menstruacja,dożylne podanie glukozy￬

Hiperfosfatemia-przyczyny Wzrost wchłaniania -nadmiar wit. D -wlew fosforanów Rozpad komórek -rabdomioliza -chemioterapia przeciwnowotworowa Spadek wydalania -zaburzenia funkcji nerek -niedoczynność przytarczyc

Hipofosfatemia-przyczyny Zahamowane wchłanianie -niedożywienie -przewlekła biegunka -niedobór wit.D Zmiany wewnątrzkomórkowe -fosforylacja glukozy (terapia insulinowa) Zmiany zewnątrzkomórkowe -wzrost wydalania z moczem -zasadowica oddechowa -niedoczynność przytarczyc -przeszczep nerki

Mgzjonizowany=0,45-0,60mmol/l Magnez jest niezbędny w organizmie człowieka do działania około 300 enzymów i aktywacji witaminy B1 uczestniczy w odbudowie fosforanowych źródeł energetycznych skurczu mięśniowego, kwasu ATP i fosforanu kreatyny uczestniczy w syntezie i stabilizacji kwasów nukleinowych DNA i RNA, Wpływa na uwalnianie neurotransmiterów Stężenie Mg w komórce jest miernikiem jej aktywności metabolicznej pomaga zachować równowagę psychiczną i fizyczną Mgcałkowity=0,66-1,07mmol/l Mgzjonizowany=0,45-0,60mmol/l

Co wpływa na stężenie magnezu? Czynniki przedanalityczne -hemoliza (erytrocyty zawierają 3x więcej Mg niż osocze)￪￪￪ -antykoagulanty( chelatowanie jonów Mg)￬ -leki (suplementy)

Hipermagnezemia-przyczyny Nadmierna podaż Niewydolność nerek Podaż litu!

Hipomagnezemia-przyczyny Wzrost wydalania z moczem: -leki (np.diuretki) -uszkodzenie kanalików nerkowych -alkohol Choroby przewodu pokarmowego: -zaburzenia wchłaniania -niedożywienie -biegunka Zaburzenia endokrynologiczne -hiperaldosteronizm -cukrzyca Często spotykana w populacji szpitalnej!

Zalecane spożycie dla ludności Polski *Dawki: RDA zalecane dzienne spożycie (dla Niemowląt -AI wystarczające dzienne spożycie) **Na podstawie „Normy żywienia dla populacji polskiej-nowelizacja”; Instytut Żywności i Żywienia 2012

Co jeść?

Co jeść?

Dziękuję