VII. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz. V Skierowanie skargi do sądu dr Karolina KREMENS, LL.M. Postępowanie Karne, SNP II stopnia Wydział Prawa, Administracji, Ekonomii, UWr

ZAKOŃCZENIE ŚLEDZTWA Po przeprowadzeniu śledztwa a w jego trakcie niezbędnych czynności dowodowych wystarczających dla podjęcia decyzji o zakończeniu postępowania, organ, który prowadził śledztwo podejmuje decyzję o dalszym losie sprawy: umorzeniu śledztwa skierowaniu sprawy do sądu

FORMY SKIEROWANIA SKARGI DO SĄDU AKT OSKARŻENIA AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY (art. 335 § 2 k.p.k.) SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY (art. 335 § 1 k.p.k.) WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA WNIOSEK O UMORZENIE POSTĘPOWANIA I ORZECZENIE O ŚRODKACH ZABEZPIECZAJĄCYCH

1. AKT OSKARŻENIA Akt oskarżenia jest zasadniczą skargą procesową, która rozpoczyna jurysdykcyjne stadium procesu karnego. Skierowanie aktu oskarżenia do sądu realizuje zasadę skargowości w postępowaniu karnym (art. 14 § 1 k.p.k.) albowiem wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu. Brak skargi powoduje, że postępowanie musi zostać zakończone (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.).

1. AKT OSKARŻENIA Akt oskarżenia jest zasadniczą skargą procesową, która rozpoczyna jurysdykcyjne stadium procesu karnego. Skierowanie aktu oskarżenia do sądu realizuje zasadę skargowości w postępowaniu karnym (art. 14 § 1 k.p.k.) albowiem wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu - brak skargi powoduje, że postępowanie musi zostać zakończone (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.). akt oskarżenia wyznacza przede wszystkim granice podmiotowe i przedmiotowe oskarżenia. Sąd orzekający w sprawie jest nimi związany i – co do zasady – poza tak określone granice wyjść nie może rodzaje aktów oskarżenia akt oskarżenia oskarżyciela publicznego (zwykły, publiczny) subsydiarny akt oskarżenia prywatny akt oskarżenia

1. AKT OSKARŻENIA uprawnionym do wniesienia aktu oskarżenia jest zawsze PROKURATOR (oskarżyciel publiczny) w dochodzeniu – m.in. Straż Leśna, Straż Graniczna itp. termin na wniesienie aktu oskarżenia: 14 dni od daty zamknięcia śledztwa (albo od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu) w sprawie, w której podejrzany został tymczasowo aresztowany, termin na sporządzenie i wniesienie aktu oskarżenia wynosi 7 dni od dnia zamknięcia śledztwa lub od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu (art. 331 § 3 k.p.k.) a jednocześnie musi wpłynąć do sądu nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas określonego terminu stosowania tego środka (art. 331 § 4 k.p.k.)

1. AKT OSKARŻENIA budowa aktu oskarżenia (art. 332-333): imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie, dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego oraz zabezpieczenia majątkowego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego albo art. 37 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania, informacje o złożeniu przez pokrzywdzonego wniosku, o którym mowa w art. 59a Kodeksu karnego (nowość!) uzasadnienie NIE jest obligatoryjne

1. AKT OSKARŻENIA budowa aktu oskarżenia (art. 332-333): wykaz dowodów, o których przeprowadzenie podczas rozprawy głównej oskarżyciel wnosi, wraz z określeniem dla każdego dowodu, jakie okoliczności mają być udowodnione, a w razie potrzeby także wraz ze wskazaniem sposobu i kolejności przeprowadzenia dowodów. Wykaz powinien być usystematyzowany według rodzajów czynności dowodowych, w szczególności zawierać odrębne listy: osób, których wezwania na rozprawę oskarżyciel zażąda, dokumentów, których odczytania, odtworzenia bądź ujawnienia domaga się oskarżyciel, dowodów rzeczowych, podlegających oględzinom. załącznik: lista ujawnionych osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów oraz adresy innych osób, których wezwania zażąda oskarżyciel

1. AKT OSKARŻENIA akta postępowania przygotowawczego (art. 334 k.p.k.): o kształcie akt postępowania przygotowawczego decyduje prokurator jako oskarżyciel publiczny akta postępowania przygotowawczego przesyłane do sądu wraz z aktem oskarżenia: wyłącznie materiały, które są związane z odpowiedzialnością osób wskazanych w akcie oskarżenia za czyny w nim zarzucane obowiązkowo załączyć należy: postanowienia i zarządzenia dotyczące tych osób wydane w toku postępowania protokoły czynności dowodowych i załączniki do nich przewidziane przez ustawę opinie i dokumenty urzędowe i prywatne lyb złożone do akt sprawy

1. AKT OSKARŻENIA osobne akta na protokoły przesłuchań świadków protokoły przesłuchania świadków, których wezwania na rozprawę żąda oskarżyciel, przekazuje się sądowi w wyodrębnionym zbiorze dokumentów (art. 334 § 3 k.p.k.) dodatkowe materiały dołączane do akt postępowania w trybie art. 321 § 5 k.p.k. strony mogą składać wnioski o uzupełnienie materiałów przekazywanych do sądu wraz z aktem oskarżenia prokurator ma obowiązek dołączyć te materiały wskazane przez strony (art. 334 § 2 k.p.k.)

2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY ok. 45 % postępowań kończy się w tym trybie!!! art. 335 k.p.k. – podstawy stosowania instytucji art. 343 k.p.k. – tryb orzekania porozumienie procesowe - tryb konsensualny zakończenia postępowania karnego cel instytucji taniej i szybciej umożliwienie zawarcia porozumienia między podejrzanym (jego obrońcą) a prokuratorem odnośnie do orzekanej za popełnione przestępstwo kary lub środków karnych

2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY przesłanki stosowania (art. 335 § 2 k.p.k.) występki uwzględniając prawnie chronione interesy pokrzywdzonego jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości oświadczenia dowodowe złożone przez oskarżonego nie są sprzeczne z dokonanymi ustaleniami dowody wskazują, iż cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy schemat stosowania porozumienie pomiędzy prokuratorem a podejrzanym FAKULTATYWNIE wyłącznie w zakresie wymiaru kary, środków karnych (i kosztów) prokuratorski wniosek dołączony do aktu oskarżenia

2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY w postępowaniu przygotowawczym (art. 335 § 2 k.p.k.) akt oskarżenia wniosek elementem aktu oskarżenia w przypadku nie uwzględnienia można normalnie prowadzić postępowanie dzięki temu uzasadnienie wniosku ogranicza się do wskazania dowodów świadczących o tym, że okoliczności popełnienia czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości oraz że cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy nie trzeba formułować listy dowodów do przeprowadzenia na rozprawie (333 § 1 i 2 k.p.k. się nie stosuje)

3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY zupełnie nowa instytucja wprowadzona do k.p.k. od 1 lipca 2015 r. art. 335 § 1 k.p.k. przesłanki stosowania: przyznanie się do winy oskarżonego (!!!) w świetle wyjaśnień oskarżonego okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte w przypadku występków uwzględnienie również prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego

3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY redukcja czynności w postępowaniu przygotowawczym można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności jeżeli zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień, czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym do tego zakresie w każdym jednak wypadku, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, należy przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza: dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego przeszukania czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 k.p.k. w stosunku do osoby podejrzanej przedsięwziąć w stosunku do osoby podejrzanej inne niezbędne czynności nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu

3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY budowa samoistnego wniosku o skazanie dane wskazane w art. 332 § 1 pkt 1-5 k.p.k. imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie, dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego oraz zabezpieczenia majątkowego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego albo art. 37 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania uzasadnienie – ograniczone do wskazania dowodów świadczących o tym , że okoliczności popełnienia czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości a cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy z wnioskiem przekazuje się do sądu akta postępowania przygot.

4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA instytucja zakorzeniona w prawie karnym materialnym (art. 66-67 k.k.) orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania jest korzystniejsze dla oskarżonego - warunkowe umorzenie postępowania nie jest jednak traktowane jak skazanie a osoba, wobec której warunkowo umorzono postępowanie jest w dalszym ciągu traktowana jako niekarana. ZWRÓĆ UWAGĘ: Ustawa nadaje status oskarżonego osobie, wobec której złożono wniosek o warunkowe umorzenie postępowania (art. 71 § 2 k.p.k.).

4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA przesłanki warunkowego umorzenia postępowania (art. 66 k.k.) wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa przestępstwa zagrożone karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności (zmiana po nowelizacji!)

4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA skierowanie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania do sądu (art. 336 k.p.k.) alternatywa dla aktu oskarżenia („zamiast”) spełnione przesłanki z art. 66 k.k. fakultatywnie wyłącznie prokurator (nie Policja ani inne organy postępowania przygotowawczego) zbliżona konstrukcja wniosku do aktu oskarżenia (odpowiednio stosuje się art. 332 § 1 pkt 1, 2, 4-6 k.p.k.); uzasadnienie ograniczone możliwość wskazania okresu próby, obowiązków, wniosków co do dozoru

4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA okres próby, dozór i obowiązki (art. 67 k.k.) okres próby – 1 rok lub 2 lata fakultatywny dozór kuratora, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji, organizacji społecznej obligatoryjne zobowiązanie do naprawienia szkodu fakultatywne obowiązki z art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6a,7a lub 7b inne fakultatywne elementy orzeczenia: świadczenie pieniężne nawiązka zakaz prowadzenia pojazdów

5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) jeżeli zostanie ustalone, że podejrzany dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności a istnieją podstawy do zastosowania środków zabezpieczających, prokurator po zamknięciu śledztwa kieruje sprawę do sądu z wnioskiem środki zabezpieczające określone (po nowelizacji!) w art. 93a-93c k.k. Sąd może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4 (pobyt w zakładzie psychiatrycznym), można orzec jedynie, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości

5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) art. 93a k.k. – katalog środków zabezpieczających: elektroniczna kontrola miejsca pobytu, terapia, terapia uzależnień, pobyt w zakładzie psychiatrycznym. art. 93b k.k. – Sąd może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4 (pobyt w zakładzie psychiatrycznym), można orzec jedynie, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości

5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) przed wydaniem orzeczenia – wysłuchanie lekarzy psychiatrów oraz psychologa (także seksuologa) – art. 93 k.k. odpowiednie stosowanie przepisów (zob. art. 354 k.p.k.) orzekanie na posiedzeniu lub rozprawie uwzględnienie wniosku – postanowieniem nie uwzględnienie wniosku – postanowieniem i przekazanie prokuratorowi sprawy do dalszego prowadzenia zaskarżalność postanowienia sądu