Podział komórki:
Cykl komórkowy Interfaza Mitoza lub mejoza (faza podziału jądra komórkowego) Cytokineza (faza podziału cytoplazmy)
Interfaza 1. Początkowy okres interfazy : Synteza białek tworzących organelle komórkowe synteza białek enzymatycznech synteza RNA w jąderku 2. Faza S (środkowy okres interfazy) : wzrasta intensywność syntezy DNA ( podwojenie chromosomów) 3. Końcowy okres interfazy : - synteza białek potrzebnych m.in. do budowy wrzeciona podziałowego - zwiększenie liczby centrioli
Podział jądra komórkowego: mitoza Jakie korzyści czerpie organizm z mitozy? - każda nowa komórka otrzymuje ten sam zestaw chromosomów mitoza służy namnażaniau się komórek , wzrostu organizmu mitoza zapewnia możliwość regeneracji zużytych lub uszkodzonych komórek Mitoza dzieli się na cztery główne fazy: Profazę Metafazę Anafazę Telofazę
Mitoza 1. Profaza 2. Metafaza 3. Anafaza 4. Telofaza8
Profaza - Stopniowa kondensacja chromatyny, skręcanie się i grubienie nici chromatynowych, wytworzenie chromosomów mitotycznych. Każdy chromosom składa się z dwóch siostrzanych chromatyd połączonych ze sobą w miejscu zwanym centromerem. - Początek tworzenia się wrzeciona kariokinetycznego. Wrzeciono kariokinetyczne jest to układ charakterystycznych włókienek zbudowanych z mikrotubul skupiających się na biegunach dzielącej się komórki. Wrzeciono podziałowe składa się z mikrotubul biegunowych i kinetochorowych. Metafaza - Dalsza kondensacja chromatyny. Nić DNA ulega skróceniu 5-10 tysięcy razy. - W pełni uformowane chromosomy, zbudowane z dwóch częściowo rozdzielonych chromatyd, układają się w płytce równikowej wrzeciona kariokinetycznego.
3. Anafaza - Szybkie oddzielenie się od siebie siostrzanych chromatyd (połączonych uprzednio w centromerze). - Ruch chromatyd ku biegunom komórki poprzez skracanie się włókien wrzeciona kariokinetycznego. Ruch chromosomów jest procesem zsynchronizowanym, przebiegającym z szybkością, która maleje w miarę zbliżania się chromosomów do biegunów komórki. - Początek tworzenia się wrzeciona cytokinetycznego. 4. Telofaza Zgromadzenie chromosomów potomnych w dwóch przeciwległych biegunach. -Rozluźnianie (dekondensacja) struktury chromosomów (tworzenie nowych jąder). -Odtwarzanie jąderka i błony jądrowej (z elementów powstałych w profazie). -Zanik wrzeciona kariokinetycznego.
- Jest to podzial cytoplazmy, - rozpoczyna się już w telofazie, - polega na wytworzeniu przegrody dzielącej nowo powstałe komórki.
Podział jądra komórkowego: mejoza Jest źródłem zróżnicowania genetycznego potomstwa Jest przyczyną pojawiania się nowych cech ( rekombinacji genetycznej ) Mejoza polega na dwóch postępujących po sobie podziałach jądra komórki diploidalnej , nazywanych pierwszym i drugim podziałem mejotycznem (mejoza I i II) . Każdy z nich dzieli się dodatkowo na : profazę, metafazę, anafazę, telofazę.
Mejoza I Profaza I Metafaza I Anafaza I Telofaza I
Profaza I : - Wczesna. Rozpoczyna się kondensacja chromosomów; chromatydy nie są jeszcze widoczne. - Środkowa. Rozpoczyna się proces koniugacji chromosomów homologicznych (centriole się rozchodzą) Późna. Dobrze widoczne są tetrady. W stanie pełnej koniugacji dochodzi do wymiany fragmentów chromatyd (crossing – over). Widoczne są chiazmy. Metafaza I : Tworzy się wrzeciono podziałowe; zanika otoczka jądrowa. Tetrady ustawiają się centromerami w płaszczyźnie równikowej wrzeciona. Anafaza I : Chromosomy homologiczne rozchodzą się do przeciwległych biegunów. Telefaza I : - Zanika wrzeciono; odtwarza się otoczka jądrowa. Powstają dwa jądra potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów. Przebiega cytokineza.
Crossing - over
Mejoza II Profaza II Metafaza II Anafaza II Telofaza II
Profaza II : - Chromosomy ulegają kondensacji. Centriole się rozchodzą. Metafaza II : - Zanika otoczka jądrowa, tworzy się wrzeciono podziałowe. Centromery chromosomów ustawiają się w płaszczyźnie równikowej. Anafaza II : - Chromatydy siostrzane wędrują do przeciwległych biegunów. Telefaza II : - Każda z chromatyd staje się chromosomem jednego z czterech jader potomnych.