Tacka Rogersa doświadczenie
Tacka Rogersa Profesor Rogers proponował swoim studentom bardzo proste i pouczające doświadczenie. Z kartki kratkowanego papieru wytnij prostokąt o rozmiarach powiedzmy 14x10 kratek. Z wyciętego kawałka uformuj płytką tackę zaginając cztery boki w tę samą stronę.
Tacka Rogersa Jeśli taką tackę upuścisz z podniesionej w górę ręki tak by spadała płasko dnem w dół, zauważysz, że spada niemal pionowo i to ruchem jednostajnym. Łatwo jest zmierzyć czas spadania z ustalonej wysokości. Kilkakrotne powtórzenie (ważna i mądra rzecz!!) przekona cię, że czas spadania nie był przypadkowy, że ta tacka, z tej wysokości, w tym pokoju, w tej temperaturze, dzisiaj, spada jednakowo długo.
Tacka Rogersa Zapytamy: czy – a jeśli tak to jak - czas spadania tacki z danej wysokości zależy od masy tacki? Warto w tym miejscu próbować przewidzieć jak prędkość graniczna tacki może zależeć od jej masy? Warto wysunąć własną hipotezę a potem ją sprawdzić doświadczalnie. Warto, tym bardziej, że jak podejrzewam, czeka cię niespodzianka.
Tacka Rogersa Jak się zapewne domyślasz, wagi stosować tu nie trzeba. Można – wycinając odpowiednią ilość kratek – ładować do tacki dowolne porcje zwiększając masę pozostawiając wymiary tacki niezmienione. Upuszczamy tackę kilkakrotnie z każdym ładunkiem, wyznaczamy średni czas spadania tacki dla każdej masy. Wyniki nanosimy na wykres: czas spadania w zależności od masy, albo prędkość graniczna w zależności od masy.
Tacka Rogersa Jeśli masę pustej tacki przyjmiesz za 1, to pomiary czasu możesz na przykład przeprowadzić dla mas 1,25 1,5 1,75 2,00 2,25 itd. Z 8 do 10 punktów na wykresie możesz już wywnioskować czy twoje przewidywania były słuszne. Możesz stosując logikę i wyobraźnię otrzymany wykres rozciągnąć (ekstrapolować) w obie strony i pomyśleć “co by było gdyby”.
Tacka Rogersa Czym uzasadnisz fakt, że czas spadania tacki z danej wysokości przy wzroście masy zbliża się do pewnej stałej wielkości, której przekroczyć się nie da? Jak zmodyfikował byś wykonanie doświadczenia gdybyś chciał zbadać zależność czasu spadania (czy może prędkości granicznej) od powierzchni dna tacki?