WISŁAWA SZYMBORSKA

(ur. 2 lipca 1923 na Prowencie) – polska poetka, eseistka i krytyk literacki, tłumacz, felietonistka; członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiej Akademii Umiejętności, laureatka literackiej Nagrody Nobla (1996). Dama Orderu Orła Białego.

Jej rodzicami byli Wincenty Szymborski, zarządca zakopiańskich dóbr hrabiego Władysława Zamoyskiego (w styczniu 1923 został przeniesiony do Kórnika w celu uporządkowania tamtejszych spraw finansowych) i Anna Maria z d. Rottermund (1890–1960). Od 1924 rodzina Szymborskich mieszkała w Toruniu, następnie od 1929 lub 1931 w Krakowie przy ul. Radziwiłłowskiej. Wisława Szymborska uczęszczała tam początkowo do Szkoły Powszechnej im. Józefy Joteyko przy ul. Podwale 6, następnie od września 1935 do Gimnazjum Sióstr Urszulanek przy ul. Starowiślnej 3-5. Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach, a od roku 1943 zaczęła pracować jako urzędniczka na kolei, by uniknąć wywiezienia na roboty do Rzeszy. W kwietniu 1948 wyszła za mąż za poetę Adama Włodka. Nowożeńcy zamieszkali w krakowskiej "kolonii literatów" przy ul. Krupniczej. Niepowtarzalny klimat tego środowiska miał inspirujący wpływ na twórczość poetki. Z mężem rozwiodła się w roku 1954. Od roku 1969 była związana z pisarzem Kornelem Filipowiczem aż do jego śmierci w 1990 roku Do 1966 była członkiem PZPR. Wyrażała poparcie dla stalinowskich władz PRL po skazaniu w sfingowanym procesie pokazowym duchownych katolickich krakowskiej kurii (aresztowanych pod sfabrykowanymi zarzutami)

TWÓRCZOŚĆ LITERACKA

Pierwsze wiersze opublikowała w krakowskim "Dzienniku Polskim", następnie w "Walce" i "Pokoleniu". W tych czasach Szymborska była związana ze środowiskiem akceptującym socjalistyczną rzeczywistość. W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego "Świetlica Krakowska" i – między innymi – zajmowała się ilustracjami do książek. W 1949 roku pierwszy tomik wierszy Szymborskiej Wiersze (wg innych źródeł Szycie sztandarów) nie został dopuszczony do druku, gdyż "nie spełniał wymagań socjalistycznych". Debiutem książkowym został wydany w roku 1952 tomik wierszy Dlatego żyjemy. Szymborska została przyjęta do Związku Literatów Polskich. Jest także członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 1953-1981 była członkiem redakcji "Życia Literackiego", gdzie od 1968 roku prowadziła stałą rubrykę "Lektury nadobowiązkowe", które zostały później opublikowane także w formie książkowej. W latach 1981-1983 wchodziła w skład zespołu redakcyjnego krakowskiego miesięcznika "Pismo"

Szymborska jest nierozerwalnie związana z Krakowem i wielokrotnie podkreślała swoje przywiązanie do tego miasta. Orędownikiem poezji Szymborskiej w Niemczech jest Karl Dedecius, tłumacz literatury polskiej. W twórczości Wisławy Szymborskiej ważne miejsce zajmują także limeryki, z tego względu zasiada ona w Loży Limeryków, której prezesem jest jej sekretarz Michał Rusinek. Wisława Szymborska uznawana jest również za twórczynię i propagatorkę takich żartobliwych gatunków literackich, jak lepiej, moskaliki, odwódki i altruiki. Należy do najczęściej tłumaczonych polskich autorów. Jej książki zostały przetłumaczone na 42 języki

ODZNACZENIA I NAGRODY

Order Orła Białego (2011) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974) Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Arts Nagroda Kościelskich (1990) Nagroda Goethego (1991) Nagroda Herdera (1995) Tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost (1996) Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa[ Dziecięca Nagroda SERCA za pomoc dla świdnickich dzieci. Za pośrednictwem Jacka Kuronia i jego Fundacji "Pomoc Społeczna SOS" przekazała część Nagrody Nobla na zakup okien do budowanego w Świdnicy Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej.

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (1996) Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (1996). Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania poetce nagrody napisał: "za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości".

PUBLIKACJE

Tomy wierszy Dlatego żyjemy, 1952, 1954 (2. wyd.) Pytania zadawane sobie, 1954. Wołanie do Yeti, 1957. Sól, 1962. Sto pociech, 1967. Wszelki wypadek, 1972. Wielka liczba, 1976. Ludzie na moście, 1986. Koniec i początek, 1993. Chwila, 2002. Dwukropek, 2005 (Nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego, kwiecień 2006; Nominacja do Nagrody Literackiej Nike, 2006) Tutaj, 2009.

Zbiory poezji 101 wierszy, 1966. Wiersze wybrane, 1967. Poezje wybrane, 1967. Poezje: Poems (edycja dwujęzyczna polsko-angielska), 1989. Widok z ziarnkiem piasku, 1996. Sto wierszy – sto pociech, 1997. Rymowanki dla dużych dzieci, 2003. Miłość szczęśliwa i inne wiersze, 2007.

Inne Lektury nadobowiązkowe, 1992 i nast. – cykl felietonów.

PODSUMOWANIE Wisława Szymborska ciągle nas zdumiewa swoją twórczością. Polska laureatka nagrody Nobla publikuje nowe wiersze, w których ponownie stara się przemyśleć ważne dla nas wszystkich sprawy. Ona wie najlepiej, gdzie powinien szukać inspiracji współczesny człowiek. Próbuje postawić pytania o najistotniejsze kwestie.

PREZENTACJĘ WYKONAŁ UCZEŃ KLASY III : ŁUKASZ KARASEK, KORZYSTAJĄC ZE STRONY INTERNETOWEJ : WWW.WIKIPEDIA.PL