Biotechnologia i etyka

ca. 870 p.n.e. Asyria: sztuczne zapylanie palm daktylowych

Odmiany wyprowadzone z roślin poddanych mutagenezie Roślina Odmiana Mutageneza ryż Calrose76 Prom. gamma pszenica Above Lewis Azydek sodu Neutrony owies Alamo X Prom. X grejpfrut Star Ruby sałata Ice Cube Etylometanosulfonian (EMS) fasola Seaway

Założenie projektów GMO RNA DNA BIAŁKO CECHA

Konstrukcja transgenu

Choroba guzowatości łodyg i korzeni (Crown gall disease) - jerzyna

Agrobacterium tumefaciens

Selekcja transformowanych roślin na pożywce z antybiotykiem

Wstępna hodowla roślin transgenicznych w komorach fitotronowych

W 2003 r. na świecie uprawiono rośliny transgeniczne na 68 mln hektarów (7 mln gospodarstw w 18 krajach), głównie oporne na herbicydy i insektycydy: soję, kukurydzę, bawełnę i rzepak.

USA 35 Argentyna 11 Kanada 3,5 Chiny 0.6 Płd. Afryka 0.2 Australia W 2003 r. 99% światowych upraw transgenicznych przypadało na: USA (63%), Argentynę (21%), Kanadę (6%), Brazylię (4%), Chiny (4%) i Płd. Afrykę (1%). Kraj (2001r) Pow.zasiewów w mln ha Uprawy USA 35 Soja,kukurydza,bawełna, rzepak Argentyna 11 Soja, kukurydza,bawełna Kanada 3,5 Soja, kukurydza, rzepak Chiny 0.6 Bawełna Płd. Afryka 0.2 Kukurydza, bawełna Australia 0.15 Meksyk minimalna

Dynamika rozprzestrzeniania się upraw GMO w USA

Uprawa Pow. w mln ha (1999) Soja 25 Kukurydza 12 Bawełna 4 Rzepak 3,8 Proporcje powierzchni poszczególnych upraw GMO na świecie nie zmieniły się wyraźnie od 1999r. Uprawa Pow. w mln ha (1999) Soja 25 Kukurydza 12 Bawełna 4 Rzepak 3,8 Ziemniak 0,12 Dynia Papaja

Światowa powierzchnia upraw GMO z określoną cechą Cecha Mln ha (1999) Tolerancja na herbicyd 33 Bt (Oporność na owady) (białko z B. thuringensis powodujące perforacje ścian jelita owadów) 10 Bt + tolerancja na herbicyd 2,9 Oporność na wirusy 0,12

Soja nietransgeniczna, zanieczyszczenie upraw chwastami

Soja GMO RoundupReady po traktowaniu herbicydem Roundup

Główny szkodnik kukurydzy Ostrinia nubialis

Główny szkodnik bawełny

Kukurydza z genem Bt (po lewej) i niemodyfikowana (po prawej) po ataku Ostrinii

Efekt działania szkodników owadzich na bawełnę BT (po prawej) i niemodyfikowaną (po lewej)

Kukurydza: Gąsienica owada atakującego korzenie

Zakres uszkodzeń kukurydzy korzeni przez gąsienice

Nowe projekty Banany wytwarzające szczepionki dla ludzi (hepatitis B, inne choroby) Drzewa owocowe i orzechowe plonujące wiele lat wcześniej niż obecnie. Rośliny wytwarzające tworzywa sztuczne o nowych właściwościach Ryż ze zwiększona ilością żelaza i witamin (niedożywienie w krajach 3. świata) Rośliny oporne na niekorzystne warunki środowiska.

Jedno ze źródeł genów dla „złotego ryżu”

Złoty ryż Zawiera prowitaminę A

Article Preview Rice with human genes to be grown in US 10 March 2007 Magazine issue 2594 It may sound unappealing, but rather than end up on dinner plates, the rice will make human proteins useful for treating infant diarrhoea IT SOUNDS unappealing, but rice containing human genes is to be grown in the US. Rather than end up on dinner plates, the rice will make human proteins useful for treating infant diarrhoea in the developing world. On 28 February, the US Department of Agriculture (USDA) gave a provisional go-ahead for three types of the rice to be planted over 1300 hectares in Kansas. Developed by Ventria Bioscience of Sacramento, California, the rice varieties have been given genes that either make the human breast milk proteins lactoferrin and lysozyme or the human blood protein albumin. Ventria plans to extract the albumin for industrial use in cell cultures, while the milk proteins are destined for rehydration drinks used to treat infants with diarrhoea. Trials on 140 children in Peru show the proteins give children a better chance of overcoming the condition and help them recover more than a day faster, compared ...

Zagrożenia i obawy, prawdziwe i nie prawdziwe

Indukcja reakcji alergicznych Gen kodujący alergenne białko Z orzecha brazylijskiego znalazł się w soi GMO

Wpływ na populacje ptaków i owadów

Potencjalnie negatywny wpływ na środowisko: geny mogą się znaleźć w nieoczekiwanych miejscach „Ucieczki genów” – problem horyzontalnego transferu genów Obawa o przemieszczenie się genów oporności na herbicydy do chwastów Brak danych o skali zjawiska Problem realny

Wpływ na organizmy w glebie Przenoszenie Oporności na anty- biotyki

Szkodliwe mutacje Czy transgeny moga zdestabilizowac organizm Czy mogą mutowac w nieporzadanym kierunku

Ewolucja linii owadów Bt opornych- strategia zapobiegania

Efekty socjo-ekonomiczne: technologia terminatora Induktor (tetracyklina) nasiono Sekwencja kodująca represor pod stale dzia- łającym (konstytutywnym) promotorem Sekwencja kodująca rekombinazę pod konstytutywnym Promotorem regulowanym przez represor, który może być zablokowany przez induktor - tetracyklinę. Gen kodujący toksynę pod promotorem specyficznym dla nasiona, ale zablokowany za pomocą fragmentu DNA rozdzielającego promotor i sekwencję kodujacą.

System powszechnej kontroli Niebezpieczeństwo mieszania odmian GMO dla zwierząt i ludzi (np.kukurydza Starlink) Test na obecność białka Bt

GMO – dokąd zmierzamy?