Farmakologia – Podstawy cz.2

Podstawowe źródła informacji o lekach: Opakowanie leku Ulotka informacyjna Bezpośrednie opakowanie (blister, ampułka, fiolka itd.) Pharmindex

Przechowywanie leków 1. Lek powinien być przechowywany w oryginalnym opakowaniu, uniemożliwi to ewentualną pomyłkę przy podawaniu.

Przechowywanie leków 2. Jeżeli producent zaleca przechowywanie leku w temperaturze pokojowej, oznacza to temperaturę 15-25°C. Natomiast wymóg przechowywania w miejscu chłodnym oznacza temperaturę nie przekraczającą 15°C. Przechowywanie w lodówce, to temperatra około 5-10°C.

Przechowywanie leków 3. Lek należy chronić przed światłem, ponieważ pod jego wpływem znacznie szybciej dochodzi do rozkładu leku=powstania całkiem innych substancji, niedziałających a nawet trujących.

Przechowywanie leków 4. Lek należy chronić przed wilgocią. Jeżeli w opakowaniu jest pochłaniacz wilgoci – nie wyrzucać go.

Przechowywanie leków 5. Wszystkie przechowywane leki powinny być zamknięte w specjalnie do tego celu przeznaczonym, niedostępnym dla dzieci i zwierząt miejscu.

Przechowywanie leków 6. Przeterminowane leki powinny zostać natychmiast usunięte. Pozbywając się leku należy zadbać o jego prawidłową utylizację, uniemożliwiającą spożycie przez dzieci, zwierzęta i skażenie środowiska.

Drogi podania leków: P o (per os) – doustnie i v (in venam)– dożylnie Wkłucie centralne I m (in musculam) - domięśniowo P r (per rectum) – doodbytniczo sub linquam - podjęzykowo Inh (inhalatio)– wziewnie (w ratownictwie często dotchawiczo)

Drogi podania leków: p v (per vaginam) – dopochowo Injectio subcutanea – iniekcja podskórna dotętniczo dootrzewnowo przezskórnie na skórę na spojówkę oka do nosa do ucha

Zanim podamy lek - jeśli to możliwe - zbierzmy jak najwięcej informacji od pacjenta!

Jeśli to możliwe spytajmy (pacjent albo ktoś bliski): Jakie leki pacjent przyjmuje na stałe Jakie leki przyjął przed naszym przyjazdem Jakie dawki przyjął Jeśli to możliwe zabierzmy leki lub chociaż opakowania/ulotki wraz z pacjentem.

Bezpośrednio przed podaniem leku: Należy go odpowiednio przygotować (tj. np. rozpuścić, ogrzać, schłodzić, wstrząsnąć, nabrać do strzykawki itd.) Należy sprawdzić datę ważności! 3 razy sprawdzić lek, czy podajemy właściwy!!! Dobrać odpowiedni sprzęt np. wenflon

A propos wenflonu – załóżmy możliwie najgrubszy. KOLOR OZNACZENIE ŚREDNICA ZEWNĘTRZNA ŚREDNICA WEWNĘTRZNA PRZEPŁYW krwi roztworów wodnych niebieski 22 G 0,8 mm 0,6 mm 18 ml/min 31 ml/min różowy 20 G 1,0 mm 54 ml/min zielony 18 G 1,2 mm 45 ml/min 80 ml/min żółty/biały 17 G 1,4 mm 76 ml/min 125 ml/min szary 16 G 1,7 mm 118 ml/min 180 ml/min brązowy 14 G 2,0 mm 172 ml/min 270 ml/min

NIE MIESZAMY LEKÓW PODAWANYCH WE WSTRZYKNIĘCIACH ZE SOBĄ NIE MIESZAMY LEKÓW PODAWANYCH WE WSTRZYKNIĘCIACH ZE SOBĄ!!!!! PODAJEMY OSOBNO!!!!

Trzeba po prostu wykuć na blachę!!! Dawkowanie leków: Trzeba po prostu wykuć na blachę!!!

Kilka pojęć: Dawka minimalna – najmniejsza ilość leku, która wywoła reakcję organizmu. Jest dawką subterapeutyczną – już zadziałała, ale jeszcze nie leczy.

Kilka pojęć: Dawka lecznicza – dawka wywołująca określone i oczekiwane reakcje organizmu.

Kilka pojęć: Dawka maksymalna – największa dawka lecznicza.

Kilka pojęć: Dawka uderzeniowa – początkowo zwiększona dawka leku (najczęściej podwójna dawka lecznicza) w celu szybszego osiągnięcia we krwi aktywnego stężenia leku – a tym samym szybszego zadziałania.

Kilka pojęć: Dawka toksyczna – dawka wywołująca zaburzoną reakcję organizmu w zakresie patologii.

Kilka pojęć: Dawka śmiertelna – taka ilość leku, która spowoduje śmierć.

Problem z dawkowaniem u dzieci: Dawka dla dziecka = (liczba lat/liczba lat +12) x dawka dla dorosłego Ogólnie mg/kg m.c.

Co dzieje się z lekiem, jak już go podamy?

Co wpływa na działanie leku? 1. droga podania (najszybciej i.v. i p.r) 2. Wiek (wolniej u dzieci i starszych ludzi) 3. masa ciała (wolniej chude i otyłe) 4. płeć (mężczyźni szybciej) 5. okres ciąży 6. czynniki środowiskowe (tytoń, alkohol, stres) 7. rytm dobowy 8. przebieg choroby (np.wolniej w ch.nerek) 9. genotyp (reakcja osobnicza) 10. interakcje 11. pożywienie (im pełniejszy żołądek tym dłużej się wchłania)

Powikłania Każdy lek daje działania uboczne Nie ma leku idealnego – w 100% działającego i w 100% bezpiecznego Działania uboczne wynikają z działania leku (np. senność po podaniu leków p-alergicznych) Albo są nagłe (np. reakcja alergiczna po podaniu penicyliny)

Fazy działania leku