FORMY UNIERUCHOMIENIA SZYJNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA (KRASUSKI) Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządów Ruchu Śl.A.M. W Katowicach-Ochojcu

Najprostszym sposobem tymczasowego ograniczenia ruchomości uszkodzonego kręgosłupa jest kołnierz Schanza.

Kołnierz ten zakłada się, używając waty w płatach oraz bandaża Kołnierz ten zakłada się, używając waty w płatach oraz bandaża. Stosuje się 3—4 warstwy naprzemiennie z opaską muślinową, co pozwala na względną stabilizację kręgosłupa, zapobiega w pewnym stopniu obniżaniu się tak uformowanego kołnierza. Należy raczej unikać stosowania bandaży elastycznych, a jeśli decydujemy się na ich wykorzystanie, należy nakładać kolejne obwoje bez naciągania bandaża.

Pewną odmianą tego kołnierza jest kołnierz ,,palisadowy" utworzony z nie rozwiniętych opasek muślinowych odpowiedniej szerokości, ustawionych jak palisada wokół szyi i ustalonych okrężnymi obwojami bandaża. Spełnia on również rolę tym­czasowego unieruchomienia kręgosłupa, które powinno być jak najwcześniej zastąpione ostatecznym zaopatrzeniem ortopedycznym wykonanym lub dopa­sowanym indywidualnie dla każdego chorego. Istnieje duży wybór kołnierzy ortopedycznych.

Głównym ich zadaniem jest stabilizacja kręgosłupa, jednakże w niektórych ustawienie, chroniące przed utratą uzyskanej korekcji. Do tego celu najlepiej nadają się kołnierze z możliwością regulacji ustawienia głowy za pomocą systemu pneumatycznego lub mechanicznego.

Coraz rzadziej zachodzi konieczność (w razie braku możliwości zaopatrzenia chorego w kołnierz ortopedyczny) stabilizacji kręgosłupa gorsetem gipsowym typu „Minerwa", obejmującym częściowo głowę oraz szyję i górną część klatki piersiowej. Niekiedy gorsety takie są stosowane z nadzieją, że lepiej spełniają zadanie stabilizacji kręgosłupa niż gorset ortopedyczny. Faktem jest, że żaden kołnierz ortopedyczny nie daje pełnej stabilizacji kręgosłupa. Jednakże gorset typu ,,Minerwa" założony tak dokładnie, że zapewnia niemal pełną stabilizację kręgosłupa, jest bardzo niewygodny, utrudnia spożywanie posiłków, a często jest przyczyną powstania otarć lub odleżyn. Natomiast rutynowo wykonany gorset uwzględniający potrzeby pielęgnacyjne oraz względny komfort chorego nie zapewnia dostatecznej stabilizacji, nie zawsze zabezpiecza przed wtórną niestabilnością uszkodzonego segmentu kręgosłupa. Nieje­dnokrotnie stwierdzaliśmy w trakcie leczenia w gorsecie ,,Minerwa" nawrót zniekształcenia kręgosłupa.

Dlatego też obecnie nie korzystamy z tej formy unieruchomienia kręgosłupa, tym bardziej, że nie ma obecnie trudności z zaopatrzeniem chorego we właściwy, spełniający zadanie kołnierz ortopedyczny.

Ryc. a. b, c. Typy kołnierzy stabilizujących kręgosłup w odcinku szyjnym.przypadkach powinny również korygować zaburzone ukształtowanie kręgosłupa. Ma to szczególne znaczenie w leczeniu chorych ze zgięciowym złamaniem kręgu,jego sklinowaceniem oraz u chorych po zwichnięciu kręgosłupa, u których drogą postępowania zachowawczego lub operacyjnego uzyskano repozycję przemieszczonych kręgów. Kołnierz powinien być wówczas szczególnie dobrze dopasowany i tak ukształtowany, aby nadawać kręgosłupowi wyprostne Ryc. a, b, c. Typy kołnierzy ortopedycznych korygujących