Podstawy sozologii i sozotechniki

Sozo z greckiego „chroni, ocala, ratuje”. Sozologia to nauka zajmująca się podstawami ochrony przyrody i jej zasobów oraz zapewnieniem trwałości ich użytkowania. Jest to nauka o przyczynach i następstwach przemian zachodzących w środowisku w wyniku działalności człowieka oraz o skutecznych sposobach zapobiegania ich ujemnym następstwom dla społeczeństwa lub co najmniej możliwościach maksymalnego ich łagodzenia. Sozologia jest nauką ściśle związaną z innymi naukami np. ekologią, geografią, geologią. Termin sozologia wprowadził prof. Goetel. Sozotechnika to jeden z kierunków badawczych sozologii. Sozotechnika określa praktyczne metody ochrony środowiska.

Cele i efekty kształcenia: Celem modułu jest przekazanie wiedzy na temat zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym spowodowanych czynnikami antropogenicznymi i skutecznych sposobach przeciwstawiania się tym zmianom. Poznanie mechanizmów oddziaływania zanieczyszczonego środowiska na jego elementy biotyczne i abiotyczne, na człowieka oraz wytwory jego pracy. Poszerzenie wiedzy na temat zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia środowiska. Poznanie przykładów zastosowań niekonwencjonalnych metod ochrony środowiska.

Program wykładów: Wyjaśnienie terminów sozologia i sozotechnika. Zmiany zachodzące w środowisku wywołane przez energetykę jądrowa i węglowa. Wady i zalety źródeł energii oraz prognozy rozwoju energetyki. Elektrownie jądrowe jako miejsce produkcji energii. Omówienie formacji geologicznych, w których można bezpiecznie składować odpady radioaktywne. Wpływ eksploatacji i spalania węgla na zmiany zachodzące w środowisku.

Mechanizmy oddziaływania kwaśnych zanieczyszczeń środowiska na zabytki (malarstwo, rzeźbę, tkaniny, skórę, papier, budowle) oraz wytwory pracy człowieka (stopy miedzi, blachę miedzianą, metale żelazne, budowle, zaprawę murarską). Oddziaływanie zanieczyszczonego środowiska na florę i faunę. Biotesty – metody stosowne w świecie określające sumaryczny, pochodzący od wszystkich zanieczyszczeń. Mechanizmy erozji antropogenicznej. Przeciwdziałanie erozji. Zagrożenie hałasem – problem dużych miastach i nie tylko…

Tematy ćwiczeń audytoryjnych: Wpływ zanieczyszczonego środowiska na organizmy żywe (mutacje i mutageny). Biotesty – metody stosowne w świecie określające sumaryczny, pochodzący od wszystkich zanieczyszczeń. Wyjaśnienie zagadnienia symulacji układów przyrodniczych połączone z ćwiczeniem. Wpływ zanieczyszczeń na zabytki (ćwiczenie w plenerze). Wycieczka na Wawel do pracowni konserwacji tkanin, papieru i skóry.

Program ćwiczeń projektowych: Projekty z zakresu oceny jakości wody z zastosowaniem biotestów - przygotowują do planowania i prowadzenia eksperymentów oraz analizy danych. Podstawowa analiza stopnia zagrożenia hałasem – uczy obliczeń na podstawie danych pomiarowych odnoszenia wyników obliczeń do obowiązujących przepisów prawnych, odczytywania danych z różnego typu wykresów i tabel, projektowania zabezpieczeń przed hałasem.

Program pracy własnej: Uzupełnienie nabytej wiedzy z wykorzystaniem piśmiennictwa i pomocy dydaktycznych. Pisemne opracowanie wyników symulacji i wyciąganie wniosków. Wykonanie projektów obliczeniowych.

Wpływ energetyki na środowisko Sozologia Biotesty Podstawy ochrony przyrody i jej zasobów Przyczyny i następstwa przemian w środowisku przyrodniczym zachodzące pod wpływem działalności człowieka Skuteczne sposoby zapobiegania lub łagodzenia ujemnych następstw tych działań dla społeczeństwa Symulacje układów przyrodniczych Wpływ zanieczyszczeń na zabytki Mutacje organizmów pod wpływem zanieczyszczeń Wpływ energetyki na środowisko