Skąd się biorą problemy dzieci w nauce? Marta Baranowska Ośrodek KOTEA, Fundacja MAM DOM Wystąpienie na konferencji „Wczesna diagnoza dziecka porzuconego warunkiem prawidłowo udzielonej mu pomocy” Szczecin 25.11.2009 www.kotea.pl

Typowe sposoby wyjaśniania trudności w nauce Brak zdolności Brak motywacji Pomijanie czynników fizjologicznych, uwarunkowań biologicznych oraz sytuacji dziecka - rodzinnej, środowiska szkolnego

Warunki sprawnej pracy mózgu Czego nie może zabraknąć? Tlen i ruch Sen i odpoczynek Odpowiednia dieta Czego nie powinno być za dużo? Hałas Monotonia Tłok Skumulowanie stresu w krótkim okresie

Mały człowiek miewa wielkie problemy Zmartwienia dzieci o trudnej sytuacji rodzinnej: Co ze mną będzie? Czy to wszystko moja wina? Czy w przyszłości będę pić jak mama, czy będę taki zły jak tata? Czy ci obcy ludzie nie zajęli się mną dla pieniędzy? Czy mnie z dnia na dzień nie oddadzą z powrotem? Co będzie, gdy skończę 18 lat? Jak mam wytłumaczyć nowym kolegom, że mieszkam z ciocią? Czy moja siostra jest bezpieczna? Dlaczego to wszystko spotyka właśnie mnie?

Co możemy zrobić dla dziecka w rodzinie zastępczej? Bezwarunkowa życzliwość: nie uzależniam tego, czy jestem z tobą i dla ciebie, od twojego choćby najtrudniejszego dla mnie zachowania, od twojego zdrowia, od twoich dobrych manier, od twoich wyników w nauce czy przykładania się do nauki. Jestem rodzicem – rodzicem zastępczym – i będę nim tak długo, jak będziesz rodzica w ogóle potrzebował. Zaufanie do siebie samego: nie czekam na wdzięczność, nie wierzę w twoje niemądre, wypowiadane w złości słowa: „Nie potrzebuję cię”, „Nienawidzę cię”, „Byłoby mi lepiej bez ciebie”.

Co możemy zrobić dla dziecka przebywającego w placówce? Poświęcanie uwagi indywidualnie - nie oznacza wyróżniania dziecka, lecz pokazuje że mam czas i zainteresowanie również dla niego samego, daje komunikat: „Jesteś ważny”. Szczera komunikacja dotycząca jego sytuacji, przyszłości - zapobiega domysłom, plotkom, buduje zaufanie do wychowawcy.

Naturalne zmiany rozwojowe a niechęć do nauki i do szkoły Okres dojrzewania psychoseksualnego: naturalne zainteresowanie sprawami płci czas na budowanie więzi z rówieśnikami Nastolatek jest bardzo krytyczny, wyczulony na hipokryzję, niesprawiedliwość i absurd pojawiające się w szkole

INNE ŹRÓDŁA PROBLEMÓW W NAUCE Fobia – reakcja silnego strachu i unikania, mająca u podłoża utrwalony, nieracjonalny sposób myślenia o jakimś niezbyt zagrażającym obiekcie, miejscu czy osobie; obiekt ten (miejsce, osoba) wydaje się człowiekowi przerażający. Fobię szkolną trzeba leczyć w porozumieniu z psychologiem Specyficzne trudności w uczeniu się (dysleksja, dysortografia, dysgrafia, dyskalkulia) przy przeciętnej lub wysokiej inteligencji Uogólnione trudności w uczeniu się (obniżony potencjał intelektualny)

Do poradni po diagnozę przyczyn trudności szkolnych Dysleksja (która z trzech postaci?) Głęboka dysleksja Dyskalkulia ADHD ADD Braki w wiadomościach i umiejętnościach Niska inteligencja Fobia szkolna Trudności natury emocjonalnej Nieharmonijny rozwój poszczególnych sfer intelektu Inne przyczyny, np. medyczne

Po co diagnoza? Zrozumienie przyczyn trudności w nauce jest podstawą właściwej pomocy dziecku - od ogólnego podejścia wychowawczego, do konkretnych środków zaradczych, takich jak np. zajęcia korekcyjno - kompensacyjne, wzbogacenie diety, zmiana szkoły czy psychoterapia.