RENESANS I HUMANIZM W EUROPIE

RENESANS Odrodzenie (Renesans), z fr. renaissance - okres w historii sztuki i kultury europejskiej rozciągający się od XIV wieku do XVI wieku. Odrodzenie miało swój początek we Włoszech.

ODRODZENIE Odrodzenie powstało stopniowo na tle zmian kulturowych, odchodzenia od wzorców i światopoglądu średniowiecznego. Do sztuki i życia codziennego zaczęły w coraz większym stopniu przenikać wartości laickie; na plan pierwszy zaczęto wysuwać jednostkę ludzką, z jej potrzebami, odczuciami i indywidualnymi dążeniami (humanizm). Rozpoczął się również czas Wielkich Odkryć Geograficznych. Charakterystyczną cechą tego okresu był powrót do wartości starożytnych Grecji i Rzymu, z ich podziwem dla piękna ludzkiego ciała.

KORZENIE ODRODZENIA Wszystko zaczęło się od konkursu na najlepszy projekt ozdobienia brązowych drzwi baptysterium we Florencji. Konkurs wygrał Lorenzo Ghiberti, który swoim nietypowym projektem wzbudził zachwyt (Renesans w rzeźbie). Później Filippo Brunelleschi zaprojektował kopułę florenckiej katedry, co zapoczątkowało Renesans w architekturze, dlatego też często historycy za kolebkę odrodzenia uznają Florencję. Wpływy odrodzenia rozszerzały się na inne kraje europejskie, szczególnie Niderlandy i Niemcy, jednak swoje apogeum osiągnęło we Włoszech.

DRZWI RAJU - FLORENCJA

KOŚCIÓŁ SANTA MARIA DEL FIORE

FASADA KOŚCIOŁA SANTA MARIA DEL FIORE

FASADA DUOMO

KOPUŁA DUOMO

NAJWYBITNIEJSI TWÓRCY RENESANSU - WŁOCHY LEONARDO DA VINCI MIACHAŁ ANIOŁ BUONARROTI RAFAEL SANZI

LEONARDO DA VINCI

CZŁOWIEK WITRUWIAŃSKI

MICHAŁ ANIOŁ

RAFAEL

HUMANIZM Humanizm to ruch filozoficzny, kulturalny i moralny powstały w XV wieku we Włoszech a zarysowujący się już w wieku XIV i wielu aspektach kultury średniowiecznej, zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był głównym prądem intelektualnym epoki odrodzenia.

HASŁO HUMANIZMU Hasłem humanizmu stała się maksyma Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce." Popularne jest też stwierdzenie Protagorasa "Człowiek jest miarą wszechrzeczy".

HUMANIZM Humanizm koncentruje uwagę na sprawach ludzkich, godności człowieka, jego wolności, propaguje rozwój fizyczny, psychiczny i intelektualny oraz harmonijne współżycie w społeczeństwie, podkreśla możliwości ludzkiego rozumu, oraz wartość wiedzy o świecie i możliwość jej zdobycia i rozwoju.

ERAZM Z ROTTERDAMU

KIM BYŁ? Erazm był nieślubnym synem katolickiego kapłana Rogera Gerarda i córki lekarza z Zevembergu. Wcześnie osierocony, wstąpił do klasztoru Augustianów, gdzie przebywał pięć lat. Następnie za pozwoleniem władz duchownych opuścił klasztor i został sekretarzem biskupa Henryka von Bergen w Cambrai. W 1495 wyjechał do Paryża, później do Anglii, gdzie zawarł przyjaźń z Tomaszem Morusem oraz interpretatorem Biblii, Johnem Coletem. W 1506 uzyskał doktorat z teologii w Turynie.

POGLĄDY SPOŁECZNE W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo, hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu. Przeciwnik scholastyki. W 1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Opublikował krytyczne wydania dzieł klasyków: Arystotelesa, Cycerona, Seneki a także Ojców Kościoła: Ambrożego, Orygenesa, Augustyna.

POGLĄDY PEDAGOGICZNE Poglądy pedagogiczne Erazma charakteryzują się ciepłem i serdecznością względem dzieci i młodzieży. Sprzeciwiał się on szkole takiej jaka istniała, zwłaszcza surowemu traktowaniu uczniów przez nauczycieli. Nie podobały mu się również treści i metody nauki szkolnej. Uważał, że nauka w szkole ma być przyjemna dla dziecka, sprawiać radość, pociągać. Według niego kształcenie powinno opierać się na językach klasycznych - łacinie i grece, a historia, geografia, matematyka stanowić powinny rolę służebną w stosunku do literatury.

DOKTRYNA POLITYCZNA Republikanizm - swoje poglądy zawarł w Adagiach (zbiorach korespondencji po acinie), gdzie skrytykował szlachectwo bez cnoty, snobizm i godności duchowe bez pobożności oraz wiedzy, jak również demoralizację kleru. Krytykował instytucje monarchi dziedzicznej. Pacyfizm - to niechęć do ustrojów monarchii. Uważał, że wojna jest sprzeczna z filozofią świata i występuje przeciwko naturze człowieka, który jest stworzony do życia w pokoju. Wojna niszczy prawa moralne, zasady religijne i wartości kulturalne. Dzielił wojny na sprawiedliwe - obronne i niesprawiedliwe - łupieżcze. Lud jednak miał prawo do wypowiedzenia posłuszeństwa, ale żeby rozpocząć wojnę, potrzebna była zgoda parlamentu i ludu.

PRZYGOTOWAŁA EWA WĘGLARZ DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ PRZYGOTOWAŁA EWA WĘGLARZ