Znana postać historyczna (już nie żyjąca)

Spis treści Lata dziecięce Sportowiec Studia Żołnierz Partyzant Bohater powiatowy

sportowiec – żołnierz - partyzant Stanisław Sokołowski (1913 - 1945) sportowiec – żołnierz - partyzant Stanisław Sokołowski urodził się 27 stycznia 1913 roku w osadzie Rejowiec, w powiecie chełmskim. Był synem ubogich rodziców. Ojciec Andrzej Sokołowski, z zawodu ślusarz, pracujący na kolei jako pomocnik maszynisty. Matka, Agata z Siwaków, zajmowała się domem i wychowaniem dwojga dzieci, Stanisława i Mani.

Sportowiec W gimnazjum ujawnił szczególne zainteresowania sportowe, zwłaszcza lekkoatletyczne. W mistrzostwach szkoły w 1934 r. osiągnął kilka wspaniałych wyników. Stanisław Sokołowski stał się czołowym lekkoatletą Lubelszczyzny. W zawodach głównych o Mistrzostwo Okręgu Lubelskiego klasy B w Lublinie w dniu 1 lipca osiągnął m.in. pierwsze miejsce w pchnięciu kulą z wynikiem 11,14 m. i pierwsze miejsce w biegu na 400m. w czasie 60,3 sek. Równocześnie z czynnym udziałem w sporcie zdobywał kwalifikacje instruktorskie w zakresie lekkoatletyki, gier sportowych, a także przysposobienia sportowego. Uzyskał nawet tytuł powiatowego referenta Związku Strzeleckiego. Przyjaźnił się z wieloma czołowymi sportowcami Polski przedwojennej m.in. Januszem Kusocińskim.

Studia Po złożeniu egzaminów wstępnych w 1936 r. Stanisław Sokołowski został przyjęty na dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie (przemianowanym w 1938 na trzyletnią Akademię Wychowania Fizycznego). W 1938 r. zakłada rodzinę, żeniąc się z Marianną Wrona pochodzącą z Niemienic - wsi położonej koło Krasnegostawu.

Żołnierz Po ukończeniu gimnazjum Sokołowski odbył czynną służbę wojskową (1935-1936) w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Tomaszowie Lubelskim. Podczas wojny został zmobilizowany jako podporucznik rezerwy. Został dowódcą plutonu 9 pułku Piechoty Legionów i brał udział w walkach pod Puławami i Krasnymstawem. Po powrocie do Niemienic rozpoczął już w 1940 r. pracę konspiracyjną w nowo powstałym Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), przekształconej później w Armię Krajową (AK).

W okresie okupacji niemieckiej poświęcił się całkowicie pracy konspiracyjnej. Występował pod pseudonimem „Rolnik". Ta jego działalność została doceniona mianowaniem na stopień porucznika 1 października 1940 r., na stopień kapitana 1 maja 1943 r., na stopień majora 31 maja 1944 r. Otrzymał Krzyż Walecznych (20 sierpnia 1943 r.) i Order Virtuti Militarii (15 października 1945 r.). Został schwytany 6 września 1942 r. i uwięziony na Majdanku. Wyznaczono go do prac budowlanych. Dawało to okazję do wychodzenia poza obręb obozu. Skorzystał z tego 14 grudnia 1942 r. i uciekł z obozu zagłady. W 1943 r. przeszedł z Armii Krajowej do Batalionów Chłopskich, które na terenie powiatu i poza nim były bardzo popularne. Pod koniec 1943 r. został mianowany Komendantem Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa (PKB) i Straży Samorządowej w Krasnymstawie, mającej przygotować Policję Państwową, która miała działać po wyzwoleniu kraju. Stanisław Sokołowski, jako dowódca oddziału partyzantów, w skład, którego weszło 79 osób, w nocy z 19 na 20 września 1943 r. (z niedzieli na poniedziałek) zaatakował i uwolnił z wiezienia w Krasnymstawie około 300 więźniów. Akcja odbyła się bez jednego strzału. Wywołała wielkie wrażenie wśród ludności. Nawet Niemcy nie kryli swego podziwu dla brawury i sprytu partyzantów. Partyzant Niemiecka legitymacja Stanisława Sokołowskiego Ćwiczenia bojowe żołnierzy Batalionów Chłopskich

Bohater powiatowy Z 23 na 24 listopada 1945 r. 30 żołnierzy NKWD i PUBP otoczyło dom Stanisława Sokołowskiego w Niemienicach. Słysząc to wyskoczył przez okno na podwórze, boso biegł w kierunku odległego o 50 m wąwozu. Nie zdążył, ponieważ drogę odcięli mu mordercy. Zawrócił do sadu, przeskoczył przez płot i znalazł się na otwartym polu. Tu dosięgła go pierwsza seria z ręcznego karabinu maszynowego. Kolejne serie z broni maszynowej były oddane również z przeciwnej strony. Postrzelony w nogi próbował jeszcze doczołgać się do stoków, wzywając pomocy. Dopędzili go w kartoflisku. Trzema pojedynczymi strzałami ranny Stanisław Sokołowski został zabity. Miał postrzelone nogi i kilka ran w głowie. Pogrzeb majora Stanisława Sokołowskiego odbył się 27 listopada 1945 r. na cmentarzu parafialnym w Krasnymstawie. Stanisław Sokołowski napisał kilka wierszy. Z nich przechowały się trzy: ,,Flisacy”, ,,Przylecieli Sokołowie”, i ,,Bunt Reymonta”. W 45 rocznicę śmierci w 1990 r. zbudowano na cmentarzu piękny pomnik, na którym wyryto słowa: Śp. Stanisław Sokołowski 1913-1945 major WP - żołnierz BCh, ps. „Rolnik", zamordowany przez UB 24.11.1945 r. w Niemienicach. Dla uczczenia pamięci mjra Stanisława Sokołowskiego Miejska Rada Narodowa w Krasnymstawie podjęła 22 czerwca 1989 r. uchwałę o nazwaniu jego imieniem obwodnicy drogowej w kierunku Zamościa.