Wścieklizna (rabies, lyssa)

Wścieklizna jest przyczyną około 50 Wścieklizna jest przyczyną około 50. 000 zgonów w krajach gdzie występuje endemicznie Afryka 24.000 Indie 20.000 Chiny 2.500 Inne kraje Azji 8.900 Europa 10-20 Ameryka Pł. 4-8 Ameryka Pd. 200-400 W Polsce ostatni zgon miał miejsce w 2001 r. WHO 2005

Symetria helikalna Kształt pocisku 75x180 nm

Rodzina: Rhabdoviridae Rodzaj: Lyssavirus Serotypy: -1- wścieklizna (szczepy izolowane od psów i innych gatunków zwierząt) -2- Lagos -3- Mokola -4- Duvenhage (występujące u ludzi i zwierząt w Afryce) -5- EBL (European bat lyssavirus)

L - transkryptaza N - nukleoproteina NS - fosfoproteina M - białko strukturalne G - białko strukturalne

Źródła i drogi zakażenia - w warunkach naturalnych- droga pozioma - w warunkach doświadczalnych- droga aerogenna i pokarmowa - zwierzęta w okresie inkubacji i zwierzęta chore - obecność wirusa w ślinie, niewielkie ilości-mocz, kał

Objawy kliniczne Postać szałowa Postać cicha -bydło - psy, koty, konie -agresja -dezorientacja -ataksja -napady -śmierć Postać cicha -bydło -dysfagia -hydrofobia -paraliż -śpiączka -śmierć

Postać szałowa-trzy stadia choroby Stadium prodromalne (zwiastunowe) -1 do 3 dni -zmiany behawioralne -niepokój -anizokoria

Stadium podniecenia -pobudzenie -agresywność -spaczone łaknienie -anizokoria -ślinotok -przeczulica -napady szału

Stadium porażenia - drgawki - napady padaczkopodobne - porażenie kończyn tylnych - opadnięcie żuchwy - wypadnięcie języka - porażenie ośrodka oddechowego - śmierć

Objawy kliniczne u człowieka - okres inkubacji od 1 do 3 mc, czasem od 10 dni do 1 roku - gorączka, bóle głowy, nudności - napady szału - wodowstręt - ślinotok - omamy wzrokowe, słuchowe, niepokój - śmierć w okresie wystąpienia porażeń

Rozpoznawanie -diagnostyka kliniczna -PCR -test immunoenzymatyczny ELISA (RREID –rapid rabies enzyme immunodiagnosis) -IF odczyn immunofluorescencji Test immunfluorescencji wykazuje obecność wirusa w skrawkach mózgu pobranych posmiertnie, jest testem zalecanym przez OIE. Skrawki pobierane są z móżdzku, hipokampa i rdzenia przedłuzonego. Utrwalone tkanki są barwione swoistymi przeciw wściekliznowymi przeciwciałami związanymi z markerem fluorescencyjnym. Kompleksy antygen przeciwciało są widoczne w mikroskopie fluorescencyjnym. Jeśli tkanka nie jest zainfekowana wścieklizną nie ma efektu fluorescencji. UŻYCIE ŁAŃCUCHOWEJ REAKCJI POLIMIERYZACJI WYKRYWAJACEJ RNA WIRUSA NIE JEST OBECNIE ZALECANE PRZEZ WHO I OIE W DIAGNOSTYCE POSMIERTNEJ. U WIEKSZOŚCI ZWIERZĄR ZARAŻONYCH WIRUSEM WŚCIEKLIZNY, PRZECIWCIAŁA PRZECIWŚCIEKLIZNOWE SĄ RZADKO WIDOCZNE.

-badanie histopatologiczne (ciałka Negriego) Badanie histopatologiczne rozmazów mózgu barwionych metodą Salersa lub preparatów histologicznych barwionych metodą Manna pozwala na wykrycie patognomonicznych dla zakażenia wirusem wścieklizny ciałek Negriego. Występuje 25% wyników fałszywie ujemnych (brak ciałek wtrętowych pomimo zakażenia) nie stosuje się tej metody , ewentualnie zastosowanie jako komplementarnych w całym zestawie prób. Ujemny wynik badania na obecność ciałek Negriego nie wyklucza zakażenia wirusem wścieklizny. -badanie na zwierzętach lub hodowlach komórek