PIERWOTNA PROFILAKTYKA WAD CEWY NERWOWEJ JUŻ TERAZ MOGĘ ZADBAĆ O ZDROWIE SWEGO PRZYSZŁEGO DZIECKA przygotowała Katarzyna Hojda nauczyciel biologii
plemnik+komórka jajowa= zygota ZAPŁODNIENIE plemnik+komórka jajowa= zygota
Etapy rozwoju zygoty Podział zygoty Przemieszczanie się wzdłuż jajowodu Implantacja czyli zagnieżdżenie się zarodka w śluzówce macicy Gastrulacja czyli powstanie trzech warstw komórek Organogeneza czyli tworzenie się narządów oraz zawiązków układów
Wybrane ważne etapy w rozwoju wewnątrzmacicznym czas od zapłodnienia etap rozwoju 24 h Dwukomórkowe stadium zygoty 7 dni Implantacja 3,5 tygodnia Formuje się cewa nerwowa, rozwój układu oddechowego 4 tygodnie formują się trzy pierwotne części mózgu 3 miesiące Płeć płodu można już określić,dł.ok.56 mm 4 miesiące Różnicują się płaty mózgu Około 266 dni Poród,dł.ok.50cm, masa 3-3,5 kg
Czynniki wpływające na rozwój dziecka w okresie wewnątrzmacicznym Aktywność fizyczna Urozmaicona dieta Higiena osobista Ograniczone spożywanie soli, kawy, coli, mocnej herbaty Praca zawodowa Unikanie alkoholu i tytoniu Radzenie sobie ze stresem
Co to jest kwas foliowy ? Kwas foliowy (nazywany także folanem, folacyną lub kwasem pteroiloglutaminowym) to witamina z grupy B (B9) Jest witaminą rozpuszczalną w wodzie Występuje w naturze w postaci folianów Nasz organizm nie potrafi go wytwarzać (jak np.: witaminy D3) i musi być on dostarczony z pożywienia bądź preparatów farmakologicznych Kwas foliowy bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych – materiału genetycznego komórek i dlatego jest niezbędny w procesie wzrostu i rozmnażania Jego obecność jest konieczna do powstawania w szpiku czerwonych krwinek, rozwoju i prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego Usprawnia pracę układu pokarmowego
FOLIANY W PRODUKTACH ŻYWNOŚCIOWYCH drożdże piwne pomarańcze, banany fasola, soczewica, soja zielone liściaste warzywa, zwłaszcza szpinak, sałata, natka pietruszki szparagi, brukselka, brokuły, groszek rzepa, buraki ryż, jęczmień, pszenica i zarodki pszenicy żółtka jaj, wątróbka orzeszki ziemne sery
Dlaczego kwas foliowy jest ważny? Prawidłowy poziom kwasu foliowego w organizmie jest ważny zwłaszcza dla przyszłych matek i ich nienarodzonych dzieci. Pomaga zapobiegać niedokrwistości (anemii) ciężarnych. Ginekolodzy zalecają zażywanie kwasu foliowego swoim pacjentkom planującym ciążę przede wszystkim z uwagi na jego znaczenie w profilaktyce wad cewy nerwowej u płodu . Wady te powstają w pierwszych 4 tygodniach płodowego życia, kiedy kobieta nie wie, że doszło do poczęcia.
Kwas foliowy nie tylko dla przyszłych mam Ta wyjątkowa witamina, pomaga zapobiegać m.in.: niedokrwistości miażdżycy zawałowi serca innym chorobom układu krążenia niektórym nowotworom (m.in.: rakowi okrężnicy, gardła, jamy ustnej, piersi) Bezpieczna dawka 0,4 mg dziennie jest zalecana każdemu, także mężczyznom. Kwas foliowy bierze udział w powstawaniu „hormonów szczęścia” (substancji neurostymulacyjnych) serotoniny i no adrenaliny. Pierwsza – uspakaja, relaksuje, pomaga spokojnie zasnąć, wprawia w dobry nastrój, druga – napędza do działania, aktywizuje organizm. Pomaga zachować równowagę psychiczną i zapobiegać depresji.
przepukliny układu nerwowego rozszczep kręgosłupa wodogłowie Niedobór kwasu foliowego ma szczególne znaczenie w okresie poprzedzającym ciążę i w pierwszych jej tygodniach Sprzyja on powstawaniu wrodzonych wad cewy nerwowej u płodu. Są to wady letalne lub wiążące się z poważnym kalectwem. Należą do nich: bezmózgowie przepukliny układu nerwowego rozszczep kręgosłupa wodogłowie stopy końsko-szpotawe
Kiedy i jak powstają wady cewy nerwowej? Wady cewy nerwowej powstają w pierwszym miesiącu życia zarodka. Cewa nerwowa kształtuje się z płytki nerwowej i początkowo ma postać „rynienki”. Zamyka się między 16. a 28. dniem życia płodowego. Z jej przedniej części powstaje mózg płodu, z tylnej – rdzeń kręgowy. Jeśli cewa nie zamknie się prawidłowo, na różnych jej poziomach mogą powstać szczeliny, które określa się ogólnym mianem wad cewy nerwowej (WCN).
Następstwa wad cewy nerwowej-WCN upośledzenie w dużym stopniu czynności kończyn (często całkowity paraliż); nieprawidłowe unerwienie pęcherza moczowego i odbytu; wodogłowie. Jeszcze kilkanaście lat temu dzieci z WCN miały niewielką szansę na przeżycie, i w zasadzie zerową na funkcjonowanie w społeczeństwie. Dziś rozwój diagnostyki prenatalnej, pomoc neurochirurgów i chirurgów dziecięcych, urologów, ortopedów, rehabilitantów i psychologów pomaga dzieciom na znacznie lepsze niż kiedyś funkcjonowanie. Nie zmienia to faktu, że będą to dzieci o dużym stopniu niepełnosprawności.
Dane statystyczne Polska należy do krajów o największej w Europie umieralności niemowląt z powodu wrodzonych wad cewy nerwowej . W 2001 r. wady wrodzone stanowiły przyczynę 34% wszystkich zgonów niemowląt w Polsce. Wady wrodzone układu nerwowego to druga co do częstości przyczyna zgonów niemowląt z powodu wad wrodzonych .
Dzienne zapotrzebowanie Ponieważ właściwa podaż kwasu foliowego jest tak ważna, w wielu krajach (również w Polsce) opracowano zalecenia dotyczące suplementacji diety tą witaminą. Wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, zwłaszcza przed planowaną ciążą, powinny przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego dziennie, nie więcej jednak niż 1 mg. Kobiety, które uprzednio urodziły dzieci z wadami cewy nerwowej, przed planowaną ciążą powinny przyjmować, pod kontrolą lekarską, kwas foliowy w dawce 4,0 mg dziennie. Suplementacja powinna trwać do 12 tyg. po zapłodnieniu
Czy zażywanie kwasu foliowego jest konieczne?
Dziękuję za uwagę