Teoria zachowania konsumenta Na podstawie M. Blaug „Metodologia ekonomii”, rozdz. 6 Monika Trzcińska
Ocena teorii ekonomicznych Określenie „sytuacji problemowej”, co do której przypuszcza się, że teoria ma być jej rozwiązaniem ustalenie co prognozuje teoria próba oszacowania wiarygodności prognoz teorii
Ocena teorii ekonomicznych Teorie naukowe mogą być poprawnie ocenione jedynie w kategoriach konkurencyjnych hipotez. Ocena teorii ekonomicznych sprowadza się zasadniczo do następującego pytania: Która spośród wszystkich konkurujących teorii ma największe szanse przeżycia?
Prawo popytu Prawo - dobrze potwierdzone uniwersalne związki pomiędzy zdarzeniami lub klasami zdarzeń wywnioskowanymi ze sprawdzonych niezależnie warunków początkowych
Prawo popytu „prawo deterministyczne” - uchwytna empirycznie regularność, nie dopuszczająca żadnych wyjątków „prawo statyczne” - opisuje zachowania na rynku i zachodzi z prawdopodobieństwem bliskim, lecz nie równym jedności „prawo przyczynowe” - wyjaśnia działania ludzkie w kategoriach powodów, pragnień i przekonań „racjonalnych”jednostek ludzkich, tworzących mechanizm przyczynowy
Prawo popytu Prawo popytu jest logicznym związkiem ze współczesnej statycznej teorii zachowania konsumenta, której celem było uzasadnienie tezy o nachylonej ujemnie krzywej popytu. Krzywe popytu (indywidualnego i zagregowanego) nie są możliwe do bezpośredniego zaobserwowania. Można zaobserwować jedynie pojedynczy punkt na krzywej popytu rynkowego, na pewne dobro.
Wyjątki Paradoks Giffena - sytuacja, w której absolutna wielkość negatywnego efektu dochodowego zmiany ceny jest tak duża, że równoważy negatywny efekt substytucyjny tej zmiany. (Marshall) Krzywe popytu indywidualnego powinno definiować się tak, aby podlegały ograniczeniom klauzuli ceteris paribus obejmującej gusty, oczekiwania dotyczące wysokości przyszłych cen, dochody pieniężne konsumentów, a także wszystkie inne cechy, poza odnosząca się do dobra o którym mowa. „Krzywa popytu przy stałym dochodzie realnym” (skompensowana) - ceny wszystkich dóbr ściśle związanych z dobrem będącym przedmiotem analizy zmieniają się wtedy odwrotnie do ceny tego dobra. Taka krzywa popytu powinna mieć nachylenie ujemne.
Teoria ujawnionej preferencji Teoria ujawnionej preferencji oczyszcza teorię wyboru konsumenta z resztek użyteczności, ograniczając ja do operacjonalnych porównań sum wartości (ilość przemnożona przez cenę).
Fundamentalne twierdzenie teorii konsumpcji - uogólnione prawo popytu Jeżeli konsumenci wolą więcej niż mniej dóbr i w każdej sytuacji budżetowej wybierają jeden zbiór ściśle określonych dóbr, a także zachowują się spójnie przy okazji następnych wyborów, kupią mniej dobra, którego cena wzrosła, jeśliby tylko kupili więcej tego dobra w sytuacji, kiedy wzrosłyby ich dochody.
Teoria ujawnionej preferencji a teoria użyteczności Teoria ujawnionej preferencji i teoria użyteczności są logicznie równoważne „racjonalny”—› konsument „woli więcej niż mniej” a jego wybory są „spójne” i „przechodnie”
Teoria cech Lancastera Konsumenci nie cenią dóbr ze względu na nie same, lecz raczej ze względu na ich usługi. Usługi te (cechy) są obiektywnie mierzalne i takie same dla wszystkich konsumentów. Łącząc się w stałych proporcjach tworzą pojedyncze dobro. Dobra te są z kolei łączone w koszyki „działań” konsumpcyjnych. Element osobisty wyboru konsumenta - wybór dokonywany pomiędzy niezmiennymi wektorami cech przyjmującymi postać różniących się od siebie koszyków dóbr.
Teoria cech Lancastera Konsumenci - podmioty maksymalizujące nie funkcję użyteczności lecz funkcje transformacji, która opisuje użyteczność czerpaną dzięki przekształcaniu konkretnego zestawu cech w konkretny zestaw dóbr. WNIOSEK: Punkty równowagi konsumentów zwykle odpowiadają rozwiązaniom brzegowym dla większości wymiarów, w których dokonywany jest wybór.
Teoria cech Lancastera Teoria ta pomaga wyjaśnić: substytucyjność i komplementarność dóbr decyzje o wyborze zawodu decyzje o lokacie majątku rolę reklamy jako narzędzia ułatwiającego wprowadzanie na rynek nowych dóbr