KLESZCZE

Rozmiary kleszczy pospolitych:

♂ Kleszcz pospolity ♂ ♀ ♀ Kleszcz pastwiskowy

Cykl życiowy kleszczy:

Choroby przenoszone przez kleszcze Choroby ludzi przenoszone przez kleszcze: * kleszczowe zapalenie mózgu * Borelioza ------------------------- * tularemia * ehrlichioza * babeszjoza * gorączka Q * Gorączka plamista Gór Skalistych * dur powrotny

Borelioza-to najczęstrza choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze, wywoływana przez bakterie – krętki z rodzaju Borrelia. Krętki namnażają się w jelicie kleszcza. Aby kleszcz mógł zakazić żywiciela, musi być odpowiednio długo przyssany do skóry - postać dorosła ok. 2 dni, larwa lub nimfa kilka godzin. Uwaga!!! Każdy chory z rumieńcem powinien sięgnąć porady lekarza!

PRZEBIEG CHOROBY... I ETAP - rumień wędrujący 1. Trwa 2-30 dni. 2. Pojawia się w 60-80% przypadków zakażeń po kilku dniach po ukąszeniu przez kleszcza. 3. Najpierw tworzy się grudka, a następnie zaczerwieniony pierścień o śerednicy min. 5 cm; rumień jest niebolesny, nie swędzi, rozszerza się w ciągu kilku dni, goi się sam w ciągu kilku dni – kilku miesięcy. 4. W przypadku wystąpienia rumienia nie ma potrzeby robienia badań diagnostycznych; jednak w 20- 40% zakażeń rumień nie występuje i wtedy zasadne jest oznaczenie przeciwciał klasy IgM dla Borrelia burgdorferi w 7-14 dni od ugryzienia przez kleszcza. I etapowi choroby mogą towarzyszyć łagodne objawy grypopodobne.

II ETAP 1. Trwa 1-4 miesięcy. 2. Mogą wystąpić objawy (nie wszystkie u wszystkich zakażonych): • skórne - pojawiające się i znikające w różnych miejscach zaczerwienienia, • ze strony układu krwionośnego - zapalenie mięśnia sercowego, bloki serca (w 5 % przypadków), • ze strony układu nerwowego - bóle głowy, sztywność karku, zmęczenie; u 20% chorych: zapalenie opon mózgowych, nerwów czaszkowych (głównie nerwu twarzowego), nerwów obwodowych – bóle korzonkowe dwustronne. 3. Inne objawy nawracające: zapalenie wątroby, mięśni, błony naczyniowej oka, powiększenie węzłów chłonnych, kaszel o nieznanym pochodzeniu. II etap choroby wymaga oznaczenia przeciwciał w klasie IgM i IgG lub klasy IgG dwukrotnie w odstępie 2-3 tygodni.

III ETAP 1. Trwa od kilku miesięcy do kilku lat. 2. Objawy (nie występują wszystkie u każdego chorego): • uogólnione zapalenie stawów - w 60% przypadków dotyczą jednego lub rzadziej wielu stawów powodując: duży obrzęk, wysięk, bolesność, zaczerwienienie; te dolegliwooeci ustępują, a po kilku dniach powracają w tym samym lub innym stawie, • późne zmiany neurologiczne - zaburzenia czucia, mowy, pamięci, stany depresyjne, • zanikowe zmiany skórne - miejscowo „pergaminowa” skóra. W III etapie choroby oznacza się przeciwciała w klasie IgG; utrzymują się one przez wiele lat na stałym poziomie.

! PRZECHOROWANIE BORELIOZY NIE CHRONI PRZED PONOWNYM ZACHOROWANIEM. DLA LUDZI NIE MA SZCZEPIONKI PRZECIWKO BORELIOZIE. KAŻDE PODEJRZENIE ZAKAŻENIA NALEŻY SKONSULTOWAĆ Z LEKARZEM I WYKONAĆ BADANIE DIAGNOSTYCZNE.

Kleszczowe zapalenie mózgu Chorobę wywołują wirusy, które znajdują się w niektórych zarażonych kleszczach z rodzaju hodes ritinus. Do zakażenia dochodzi poprzez ukąszenia, rzadziej drogą pokarmową (mleko chorych krów).

Większość przypadków zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu przebiega skąpo- lub bezobjawowo. W przypadku objawowego KZM wyróżnić można dwie fazy choroby. Pierwsza z nich trwa do 8 dni i charakteryzuje się wystąpienie objawów grypopodobnych takich jak gorączka, bóle stawów, mdłości, wymioty, ogólne osłabienie i uczucie rozbicia a także nieżyt górnych dróg oddechowych. Następnie pojawia się trwający do 20 dni okres bezobjawowy, po którym występuje drugie stadium choroby, które wiąże się z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego. Stadium to obserwowane jest jedynie u 10-30% chorych. Jego objawami są wymioty, gorączka (38-39° C), silne bóle głowy, mięśni, karku, ramion oraz pleców. Pojawić się może również drżenie mięśni oraz drętwienie jednej z kończyn. Najczęstszą formą kleszczowego zapalenia mózgu jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które przebiega z objawami silnych bólów głowy, nudnościami, wymiotami a także światłowstrętem i gorączką. Postać ciężka tej choroby to zapalenie mózgu, rdzenia kręgowego i opon mózgowo-rdzeniowych. Gorączce towarzyszyć mogą halucynacje, senność a czasem utrata przytomności czy ataki epileptyczne.

Powikłania kleszczowego zapalenia mózgu Głównym powikłaniem kleszczowego zapalenia mózgu są porażenia i niedowłady nerwów czaszkowych i obwodowych, zaniki mięśni pasa barkowego oraz uszkodzenie móżdżku. Ponadto wystąpić mogą objawy psychiczne takie jak zaburzenia świadomości, zaburzenia koncentracji oraz snu czy depresja.

Choroby przenoszone przez kleszcze Choroby zwierząt przenoszone przez kleszcze: * gorączka teksańska * hemoglobinuria europejska * gorączka wschodniego wybrzeża Afryki * teilerioza * anaplazmoza

Ochrona przed ukąszeniem! Chcąc uchronić się przed ukąszeniem na spacerze w lesie, należy nosić nakrycie głowy oraz odzież ściśle osłaniającą jak największą powierzchnię ciała, długie rękawy, długie nogawki, pełne, kryjące buty Po powrocie z lasu, spacerach po parku i innych wyprawach na łono natury-powinniśmy sprawdzać swoje ciało a nawet brać prysznic!!! Powinniśmy starać się poruszać środkiem ścieżki i omijać krzewy i wysokie trawy.

Jak unikać chorób przenoszonych przez kleszcze? Najlepszym sposobem na uniknięcie zachorowania na choroby przenoszone przez kleszcze jest zapobieganie ukąszeniom. Aby uniknąć lub też zmniejszyć prawdopodobieństwo dostania się na nasze ciało kleszcza, wybierając się do lasu powinniśmy zakładać odzież ciasno osłaniającą jak największą powierzchnię ciała

Oczywiście przydatne mogą się okazać środki chemiczne odstraszające kleszcze, tak zwane repelenty, jednak pamiętajmy, że nie są one w stu procentach skuteczne.

Najpewniejszym zabezpieczeniem są jednak szczepionki przeciw chorobom przenoszonym przez kleszcze. Przed zaszczepieniem należy skonsultować się z lekarzem.

! Gdy mamy możliwość picia mleko prosto od krowy lub kozy powinniśmy je przegotować, gdyż mogą znajdować się w nim bakterie przenoszone przez kleszcze!!! ! ! !

Usuwanie kleszczy! Usuwanie kleszcza najlepiej przeprowadzić pensetą. Należy go chwycić jak najbliżej skóry i zdecydowanym ruchem pociągnąć w górę. Jeśli pomimo starań fragmenty kleszcza pozostały w ciele należy je usunąć dokładnie a w razie problemów udać się do lekarza. Miejsce po ukąszeniu należy przemyć spirytusem. Nie wolno kleszczem kręcić, wyciskać ani smarować masłem, tłuszczem, benzyną - kleszcz dławiąc się bedzie wypluwał ślinę zawierającą bakterie powodujące choroby.

UWAGA!!! Im szybciej kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo zakażenia!!!

Dziękuje za obejrzenie prezentacji Prezentacja przygotowana została przez Daniela Borzewskiego Ucznia klasy II B Gimnazjum Im. Władysława Jagiełły W Czerwińsku nad Wisłą