ZBADANIE PRZYDATNOŚCI DO OCENY NARAŻENIA NA PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE METODY PRZEDWCZESNEJ KONDENSACJI CHROMATYNY POŁĄCZONEJ Z METODĄ HYBRYDYZACJI IN SITU (RICA) – CEL 2, ETAP 10 Dr Sylwester Sommer Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej Instytut Chemii i Techniki Jądrowej „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

IDEALNY DOZYMETR BIOLOGICZNY początek nowego cyklu komórkowego podział komórki wzrost komórki przygotowanie komórki do podziału cykl komórkowy stymulacja PHA limfocyt krwi obwodowej replikacja DNA decyzja o kontynuacji RICA „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

CEL ETAPU 10 – OKREŚLENIE PRZYDATNOŚCI METODY RICA – (THE RAPID INTERPHASE CHROMOSOME ASSAY) DO OCENY NARAŻENIA NA PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE PRASANNA, P.G.S., ESCALADA, N.D., BLAKELY, W.F., Induction of premature chromosome condensation by a phosphatase inhibitor and a protein kinase in unstimulated human peripheral blood lymphocytes: a simple and rapid technique to study chromosome aberrations using specific whole-chromosome DNA hybridization probes for biological dosimetry. Mutation Research 466: (2000) 131–141. „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

+ METODA RICA – POŁĄCZENIE 2 METOD Chemicznie indukowana przedwczesna kondensacja chromosomów (PCC) w limfocytach ludzkich w fazie G0 cyklu komórkowego Malowanie terytoriów chromosomowych w jądrach interfazowych przy pomocy hybrydyzacji in situ (FISH) + kalikulina A „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

METODA RICA z PCC Bez PCC kontrola napromienienie Prasanna 2000 „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

ZALETY METODY RICA JAKO TESTU BIODOZYMETRYCZNEGO wykonywana na niestymulowanych limfocytach ludzkich, co zapewnia 48 godzin przewagi nad testem chromosomów dicentrycznych i nawet więcej nad testem mikrojądrowym; duża liczba komórek do analizy; po ekspozycji na dawki promieniowania przekraczające 5 Gy i powodujące znaczne opóźnienie mitotyczne lub przechodzenie komórek z fazy G2 w apoptozę, tradycyjna biodozymetria oparta na ocenie częstości występowania uszkodzeń chromosomów jest utrudniona ze względu na brak odpowiedniej liczby komórek w mitozie, metoda RICA pozbawiona jest tej wady; możliwość wykorzystania automatycznego mikroskopu do pobierania obrazu, a być może również automatycznej analizy obrazu; „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

PLANOWANE PRODUKTY ETAPU 10 PLAN PRACY ETAPU 10 ustawienie metody RICA w laboratorium CERAD; otrzymanie krzywych kalibracyjnych według opisanej metody dla różnych rodzajów promieniowania; próba zautomatyzowania metody przy użyciu zautomatyzowanego mikroskopu i systemu do analizy obrazu METAFER, Metasystems; określenie przydatności metody do szybkiej oceny dawki pochłoniętej w trybie „triage” PLANOWANE PRODUKTY ETAPU 10 Opracowanie eksperckie dotyczące przydatności metody RICA do celów dozymetrii biologicznej. „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

CENTRUM RADIOBIOLOGII I DOZYMETRII BIOLOGICZNEJ ICHTJ W WARSZAWIE „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011

Dziękuję za uwagę „Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej” Cel 2, Etap 10 Kraków 09-12-2011