/ łac. Puerperium / Połóg prawidłowy

Definicja Połóg – to 6 tygodniowy okres po porodzie, który obejmuje: cofanie się zmian ciążowych i porodowych gojenie się ran porodowych rozpoczęcie się i utrzymywanie laktacji ponowne podjęcie czynności przez jajniki

Cofanie się zmian ciążowych i porodowych /inwolucja/ Inwolucja dotyczy: mięśnia macicy dna miednicy powłok brzusznych pęcherza moczowego jelit zmniejszenie uwodnienia organizmu

Przyczyny inwolucji Po wydaleniu łożyska uruchomione zostają dwa mechanizmy Zaprzestanie działania hormonów na macicę: Gonadotropiny łożyskowej Laktogenu łożyskowego Gestagenów estrogenów 2. Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy – spowodowane skurczami połogowymi

Skutki skurczów połogowych Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy- powodujące skurczowe niedokrwienie, zmiany degeneracyjne i autolizę włókien mięśniowych Hamowanie krwawienia z rany macicy Wydalanie wydzieliny z rany macicy- tzw. odchody połogowe W tym czasie masa mięśnia macicy zmniejsza się z ok. 1000 g do 50 g po 6 tygodniach

Wysokość dna macicy w pierwszych dniach połogu Bezpośrednio po wydaleniu łożyska – w połowie odległości między pępkiem a spojeniem łonowym Po 24 godzinach- na wysokości pępka w 5.-tym dniu połogu – w połowie między pępkiem a spojeniem łonowym W 10.- tym dniu połogu – na wysokości spojenia łonowego Po 2. tygodniach po porodzie – macica jest nie wyczuwalna przez powłoki brzuszne

Odchody połogowe /lochia/ Definicja - wydzielina z rany jamy macicy w 1. – 3. dobie połogu- odchody krwiste koniec 1.-go tygodnia – brunatne, brązowawe /półpłynne / koniec 2. – go tygodnia – brudnożółte koniec 3. – go tygodnia – szarobiałe /surowiczowodniste/ po 4 – 6 tygodniach – zanikanie odchodów

Odchody c.d. UWAGA Odchody zawierają liczne bakterie pochwowe : gronkowce, paciorkowce, pałeczki okrężnicy

Laktacja 1. faza – mammogeneza- rozwój i tworzenie gruczołu piersiowego do czynnościowo sprawnego narządu 2. faza – laktogeneza – przygotowanie gruczołu piersiowego do wydzielania mleka 3. faza – galaktogeneza – wywołanie wytwarzania mleka w komórkach gruczołowych 4. faza – galaktopoeza – utrzymanie wydzielania mleka 5. faza – galaktokineza – wydalanie mleka

Laktacja c.d. Mammogeneza – sterowana przez estrogeny, które powodują rozwój dróg wyprowadzających oraz progesteron powodujący rozwój pęcherzyków wydzielniczych i ich nabłonka wydzielniczego

Laktacja c.d. Laktogeneza – dochodzi do wzrostu tkanki gruczołowej i tworzenia nowych zrazików wydzielniczych, co powoduje powiększenie piersi Różnicowanie komórek wydzielniczych jest stymulowane zwiększeniem wydzielania łożyskowego laktogenu i przysadkowej prolaktyny

Laktacja c.d. Galaktogeneza – rozpoczyna się po wydaleniu łożyska. Ustąpienie działania estrogenów , hamujących wydzielanie mleka, powoduje wyzwolenie czynności wydzielniczej nabłonka pęcherzyków gruczołowych Działanie prolaktyny ujawnia się klinicznie dopiero w 3. dniu połogu, kiedy następuje gwałtowny napływ pokarmu

Laktacja c.d. Galaktopoeza – uwarunkowana czynnikami - wewnątrzwydzielniczymi - mechanicznymi - neurogennymi

Laktacja c.d. Galaktokineza – działanie obkurczające oksytocyny na mięśnie gładkie ściany pęcherzyków wydzielniczych i dróg wyprowadzających. Mleko wydzielane jest na skutek skurczów mięśni gładkich pęcherzyków wydzielniczych Karmienie piersią przyspiesza obkurczanie macicy

Kliniczny przebieg połogu Tętno w połogu 60 – 80 /min Temperatura ciała 36,5 – 37,0 Wysokość dna macicy Kontrola odchodów połogowych Oddawanie moczu Wypróżnienie Uruchamianie w połogu Gimnastyka w połogu

Badanie położnicy przed wypisaniem ze szpitala Badanie piersi - ocena brodawek sutkowych /pęknięcia/ - ocena całego sutka / zaczerwienienie, obrzęk/ Określenie wysokości dna macicy przy pomocy badania zewnętrznego Oglądanie sromu i krocza lub rany po c.c.

Karmienie piersią Zalety karmienia piersią --mniejsza podatność na zakażenia u noworodków karmionych naturalnie Technika karmienia Pielęgnacja brodawek sutkowych Karmienie na żądanie Czas trwania karmienia piersią

Karmienie piersią c.d. Trudności w karmieniu piersią -- ze strony matki -- ze strony noworodka Przeciwwskazania do karmienia piersią -- ze strony dziecka Hamowanie laktacji