Na układ mięśniowy człowieka składa się w sumie około 400 mięśni.
Układ mięśniowy - przód
Układ mięśniowy - tył
Układ mięśniowy Gdy mówimy o układzie mięśniowym mamy na myśli zazwyczaj mięśnie poprzecznie prążkowane, tzw. mięśnie szkieletowe, biorące udział w utrzymaniu postawy i w ruchach lokomocyjnych. Mięśnie te stanowią około 40% masy całego ciała człowieka, obok nich występują jeszcze mięśnie gładkie i mięsień sercowy.
Mięśnie poprzecznie prążkowane są zbudowane z walcowatych, podłużnych komórek o wielu jądrach położonych na obwodzie komórki. Ich długość wynosi od 1 do 15 cm, a w niektórych przypadkach nawet do kilkunastu centymetrów. Komórki mięśniowe powiązane są w pęczki mięśniowe, a te dalej we włókna mięśniowe, które z kolei tworzą brzuśce mięśnia.
Mięśnie poprzecznie prążkowane Mięśnie poprzecznie - prążkowane przyczepiają się bezpośrednio do kości, w tzw. miejscach przyczepu, razem z układem kostnym i stawowo - więzadłowym aparat ruchu. Mięśnie są elementem kurczliwym w tym aparacie.
Mięśnie poprzecznie prążkowane Mięśnie mogą mieć różną ilość brzuśców, co przekłada się na różną ilość przyczepów mięśniowych, a to z kolei na ilość możliwych do wykonania ruchów, siłę mięśnia, jego kształt.
Mięśnie poprzecznie prążkowane Mięśnie poprzecznie - prążkowane są unerwione przez nerwy obwodowe ośrodkowego układu nerwowego, zależne są od naszej woli, działając na drodze odruchów warunkowych (np. chodzenie, stanie) i bezwarunkowych (odruch zginania) oraz działań celowych (podniesienie chusteczki).
Funkcje układu mięśniowego (mięśni szkieletowych): - funkcja lokomocyjna - funkcja manipulacyjna - magazyn glikogenu
Najczęstsze urazy. stłuczenie naciągnięcie, naderwanie zerwanie
Mięśnie gładkie Mięśnie gładkie są to mięśnie znajdujące się w ścianach układu krwionośnego, układu pokarmowego, układu moczowego, dróg oddechowych. Mięśnie te działają niezależnie od naszej woli, odpowiedzialny za ich pracę jest układ nerwowy autonomiczny. Działają powoli, długotrwale i są odporne na zmęczenie.
Funkcja mięśni gładkich - perystaltyka przewodów poszczególnych układów ciała człowieka, co pozwala na transport treści pokarmowych, krwi, powietrz
Funkcja mięśni gładkich perystaltyka przewodów poszczególnych układów ciała człowieka, co pozwala na transport treści pokarmowych, krwi, powietrza Najczęstsze urazy reakcje alergiczne
Mięsień sercowy Mięsień sercowy jest specyficznym mięśniem o budowie różnej zarówno od mięśni szkieletowych jak i mięśni gładkich, budowa włókien jest rozgałęziona, a nie wrzecionowata co pozwala na wzajemne pobudzanie mięśni. Serce leży w śródpiersiu, pomiędzy lewym, a prawym płucem. Z zewnątrz otoczone jest workiem zwanym osierdziem. Serce składa się z dwóch komór i z dwóch przedsionków, z których i do których dochodzą naczynia krwionośne zaopatrujące w krew cały organizm. Mięsień sercowy jest pompą ssąco - tłoczącą, umożliwiającą wspólnie z mięśniami gładkimi transport krwi w organizmie.
Funkcja serca: - pompowanie krwi na obwód Najczęstsze urazy: - zawał mięśnia sercowego - nagłe zatrzymanie krążenia - tamponada serca
Mięśnie klatki piersiowej 1. powierzchowne mięśnie klatki piersiowej - piersiowy większy - piersiowy mniejszy pp. powierzchnia zewnętrzna od drugiego do piatego żebra pk. Wyrostek kruczy łopatki
Mięśnie klatki piersiowej - podobojczykowy pp. częś chrzęstno kostna pierwszego żebra pk. Koniec barkowy obojczyka - zębaty przedni pp. dziewięć gornych żeber pk. Brzeg przyśrodkowy łopatki
Głębokie m. klatki piersiowej - międzyżebrowe zewnętrzne wypełniają przestrzenie międzyżebrowe, boiegną skośnie w kierunku domostkowym - międzyżebrowe wewnętrzne – lezą wewnętrznie w stosunku do mięśni międzyżebrowych zewnętrznych i biegna w kierunku przeciwnym – do kręgosłupa - podżebrowe -poprzeczny klatki piersiowej pp. tylna powierzchnia wyrostka mieczykowatego i trzon mostka pk. Chrząstki od drugiego do szóstego żebra. - przepona
Mięśnie brzucha 1. przednie i boczne skośny zewnętrzny pp. zewnętrzna powierzchnia ośmiu dolnych żeber, tworzy krese białą pk. Warga zewnętrzna grzebienia biodrowego, przechodza w więzadło pachwinowe
Mięśnie brzucha skośny wewnętrzny – mięsień antagonistyczny do zewnętrznego pp. tylna blaszka powięzi piersiowo lędźwiowej, kresa pośrednia grzebienia biodrowego i boczna część więzadła pachwinowego pk. Cztery dolne zebra i kresa biała.
Mięśnie brzucha poprzeczny brzucha pp. wewnętrzna powierzchnia od siódmej do dwunastej chrząstki żebrowej, powięź piersiowo-lędźwiowa, warga wewnetrzna grzebienia biodrowego i więzadło pachwinowe. Pk. Kresa biała i pochewka miesnia prostego
Mięśnie brzucha 2. tylne mięśnie brzucha czworoboczny lędźwi pp. wyrostki żebrowe piątego kręgu lędźwiowego do drugiego pk. Dolny brzeg dwunastego żebra
Mięśnie brzucha prosty brzucha pp. chrzestne cześci żeber od 5-7 , wyrostek mieczykowaty i więzadła żebrowo mieczykowate pk. górna gałąź kości łonowej, przednia powierzchnia spojenia łonowego.
Mięśnie obręczy kończyny górnej naramienny pp. koniec barkowy obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, dolny brzeg grzebienia łopatki pk. Guzowatość naramienna kości ramiennej. - nadgrzebieniowy -podgrzebieniowy
Mięśnie obręczy kończyny górnej -obły mniejszy pp. brzeg boczny łopatki i powieź podgrzebieniowa pk. Dolna częśc guzka większego kości kramiennej i torebka stawowa - obły większy pp. dolny kąt łopatki pk. Grzebien guzka mniejszego kosci ramiennej
Mięśnie obręczy kończyny górnej - podłopatkowy pp. powierzchnia żebrowa łopatki i powieź podłopatkowa pk. Przechodzi pod wyrostkiem kruczym łopatki i przyczepia się poprzez torebke stawowa na guzku mniejszym kosci ramiennej.
Mięśnie obręczy kończyny górnej - podłopatkowy pp. powierzchnia żebrowa łopatki i powieź podłopatkowa pk. Przechodzi pod wyrostkiem kruczym łopatki i przyczepia się poprzez torebke stawowa na guzku mniejszym kosci ramiennej.
Mięśnie ramienia Przednie - kruczo ramienny pp. wyrostek kruczy łopatki pk. Przyśrodkowa, przednia powierzchnia kosci ramiennej - dwugłowy Głowa długa: pp. guzek nadpanewkowy łopatki, bruzda miedzyguzkowa kosci ramiennej głowa krótka: pk. Guzowatość kości promieniowej
Mięśnie ramienia ramienny pp. przednia powierzchnia dalszej połowy kosci ramiennej pk. Torebka stawu łokciowego.
Mięśnie ramienia Tylne - trójgłowy Głowa długa: pp. guzek podpanewkowy łopatki boczna pp. tylna powierzchnia kości ramiennej przyśrodkowa pk. Tylna powierzchnia wyrostka łokciowego kości łokciowej - łokciowy pp. nadkłykieć boczny kości ramiennej, więzadło boczne promieniowe pk. Powierzchnia tylna gornego odcinka trzonu kości łokciowej
Mięśnie przedramienia 1. Powierzchowne - nawrotny obły pp. nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej i przegroda międzymięśniowa przyśrodkowa ramienia, oraz głowa łokciowa przyczepia się do: wyrostek dziobiasty kości łokciowej. Pk. Środkowa częśc kości promieniowej. - zginacz promieniowy nadgarstka - zginacz łokciowy nadgarstka - dłoniowy długi - zginacz powierzchowny palców
Mięśnie przedramienia Głębokie - Zginacz długi kciuka - nawrotny czworoboczny Boczne - ramienno promieniowy - prostownik promieniowy długi nadgarstka - prostownik promieniowy krótki nadgarstka - odwracacz
Mięśnie przedramienia Tylne powierzchowne - Prostownik palców - prostownik palca małego - prostownik łokciowy nadgarstka
Mięśnie przedramienia Tylne głębokie -Odwodziciel długi - prostownik krótki kciuka - Prostownik długi kciuka - prostownik wskaziciela
Krótkie mięśnie ręki Mięśnie kłębu kciuka - odwodziciel krótki kciuka - zginacz krótki kciuka - przeciwstawiacz kciuka - przywodziciel kciuka
Mięśnie Kłębu palca małego - dłoniowy krótki - odwodziciel palca małego - zginacz krótki palca małego - przeciwstawiasz palca małego
Mięśnie środkowe dłoni - glistowate - międzykostne
Mięśnie obręczy kończyny dolnej Mięśnie obręczy kończyny dolnej stanowią układ mięśni wpływających na mechanikę stawu biodrowego. Występuje tu trzynaście mięśni o różnym przebiegu i miejscach przyczepu. Z tego względu podzielono je na dwie grupy: przednią i tylną.
Mięśnie obręczy kończyny dolnej Grupę przednią tworzy mięsień biodrowo-lędźwiowy (łac. musculus ilio-psoas), który składa się z mięśnia lędźwiowego większego, mniejszego i mięśnia biodrowego.
Mięśnie obręczy kończyny dolnej Do grupy tylnej należą mięśnie: gruszkowaty, pośladkowy wielki, pośladkowy średni, pośladkowy mały, napinacz powięzi szerokiej, zasłaniacz wewnętrzny, bliźniaczy górny i dolny, czworoboczny uda, zasłaniacz zewnętrzny.
Mięśnie kończyny górnej (tak jak kości kończyny górnej): mięśnie obręczy kończyny górnej, mięśnie ramienia: biceps – inaczej mięsień dwugłowy ramienia (w stawie łokciowym zgina, a w stawie ramiennym odwodzi), grupa tylna mięśni ramienia: mięsień trójgłowy ramienia – pokrywa kość ramienia od tyłu (prostuje w stawie łokciowym → antagonista bicepsa; bardzo liczna jest grupa przednia mięśnia ramienia.
Mięśnie- choroby Do codziennych czynności człowieka wykorzystywanych jest tylko 1/3 wszystkich mięśni, pozostałe 2/3 mięśni nie pobudzone przez ćwiczenia ruchowe mogą ulegać zanikowi
Mięsnie kończyny górnej- widok z przodu
Mięsnie kończyny górnej- widok od tyłu
Mięśnie dłoni
Mięśnie kończyn dolnych a) pośladkowe, biodrowo-lędźwiowe (obręcz miedniczna), b) uda: z tyłu zginacze, z przodu prostowniki (czworogłowy uda), mięśnie przywodzące, c) goleni: łydki od strony tylnej i grupa przednioboczna, d) stopy
Mięśnie kończyn dolnych 1. Mięśnie obręczy kończyny dolnej działają na staw biodrowy, np. mięsień pośladkowy – wielki z dużą ilością włókien, jego praca polega prostowaniu kończyny dolnej w stawie biodrowym, jest najsilniejszym prostownikiem w stawie, bardzo ważny dla człowieka, jest mięśniem antygrawitacyjnym – przeciwdziała sile ciężkości, zabezpiecza przed wypadkiem, utrzymuje postawę pionową, jest głównym mięśniem biorącym udział w ruchu,
Mięśnie kończyn dolnych mięsień średni i mały – ich praca to odwodzenie, utrzymanie miednicy uniesionej, z kolei mięsień biodrowo – udowy zgina staw biodrowy, jest antagonistą pośladkowego. Mięśnie średni i mały są synergistami w stosunku do wielkiego. Mięśnie średni i mały zapewniają równowagę ciała podczas stania na jednej nodze, działają naprzemiennie w czasie chodu. Podczas stania na jednej nodze mięśnie pośladkowe średni i mały pociągają miednicę w swoją stronę. Osłabienie tych mięśni powoduje opadanie miednicy po stronie nieobciążonej (chód kaczkowaty).
Mięśnie kończyn dolnych 2. Mięśnie uda dzielą się na trzy grupy: przednia, tylna, przyśrodkowa. Spełniają podstawową rolę w utrzymaniu postawy stojącej i przy chodzie. Są prostownikiem stawu kolanowego. Jego napięcie jest niezbędne do utrzymania pionowej postawy ciała. Mięśnie grupy tylnej są w większości zginaczami podudzia i prostownikami stawu biodrowego. Grupa przyśrodkowa przywodzi w stawie biodrowym
Mięśnie uda – widok z przodu
Mięśnie uda – widok od tyłu
Mięśnie podudzia i stopy Mięsień trójgłowy łydki to jeden z najsilniejszych mięśni antygrawitacyjnych. Mięśnie podudzia i stopy przystosowały się do pracy statycznej podczas utrzymywania postawy stojącej i do pracy dynamicznej w chodzie. Mięsień trójgłowy łydki (tylna grupa) należy do najważniejszych mięśni antygrawitacyjnych podudzia – jest bardzo silnym zginaczem podeszwowym stopy (stanie na palcach, unoszenie pięty) i zgina staw kolanowy. Jego czynność w czasie chodu przejawia się w fazie odbicia stopy od podłoża. Mięśnie grupy przedniej podudzia oraz mięśnie odwracające i nawracające stopę regulują jej położenie względem podłoża.
Mięśnie podudzia i stopy Mięśnie podeszwowe stopy wzmacniają podłużne i poprzeczne sklepienia stopy. Współdziałają z nimi mięśnie podudzia, głównie mięsień piszczelowy tylny i w pewnej mierze mięsień piszczelowy przedni. Bierne wzmocnienie łuku podłużnego stopy tworzy silne rozcięgno podeszwowe, rozpięte między guzem piętowym, a podstawami palców. W stopie jedynie na mięśnie możemy wpłynąć poprzez ćwiczenia (zabezpieczenie przed obniżeniem podłoża).
Kończyna dolna-podudzie widok z przodu
Kończyna dolna- podudzie widok od tyłu
Zanik mięśni Zaniki mięśni mają wpływ na statykę stawów, choroby układu kostnego. Brak masy mięśniowej prowadzi do zmian strukturalnych w ścięgnach i więzadłach.
ścięgna, które stanowią połączenia mięśnia z układem kostnym bez ruchu stają się sztywne i mało elastyczne.
więzadła, które stabilizują stawy oraz wyznaczają zakres ich ruchomości skracają się.
Choroby układu mięśniowego 1.Dystorfie: - Dystrofia mięśniowa Duchenne'a- choroba sprzężona z płcią. We wczesnym stadium objawia się upośledzeniem ruchów, trudnością w chodzeniu, w szczególności podczas wchodzenia po schodach oraz wstawaniu z pozycji siedzącej. Następuje stopniowy zanik mięśni, co powoduje tzw. chód kaczowaty. Choroba rozwija się w ciągu od pięciu do piętnastu lat i jest NIEULECZALNA.
Choroby układu mięśniowego 2. Mistemia- choroba autoimmunologiczna zaburzająca połączcie synaptyczne mięśniowo- nerwowe. Zapadają na nią kobiety poniżej 40 lat i mężczyźni powyżej 60.Miastenię diagnozuje się na podstawie wywiadu i objawów. Diagnozę pomagają ustalić testy laboratoryjne, które wykrywają autoprzeciwciała we krwi. Jej przyczyną może być nowotwór; grasiczak
Choroby układu mięśniowego .Fibromialgia (reumatyzm mięśniowy) Przyczyny choroby nie są znane. Niektórzy uważają, ze jej podłożem jest depresja, a fibromalgia to dolegliwość psychosomatyczna. Inni podejrzewają niewyjaśnione mechanizmy neurologiczne, które powodują ból mięśni. Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem. Choroba występuje głównie u kobiet po 50 roku życia. Objawy fibromialgii (reumatyzmu mięśniowego) to: zmęczenie, depresja, przewlekły ból mięśni (trwa on dłużej niż dwa miesiące), zwiększona bolesność (przy ucisku punktów przyczepu mięśni)
Choroby układu mięśniowego 4.Zapalenie skórno - mięśniowe Przyczyny zapalenia skórno - mięśniowego nie są dokładnie poznane. Wiadomo, że ma ona podłoże autoimmunologiczne. Co więcej, predyspozycje genetyczne zwiększają ryzyko zachorowania. Jako powikłania po tym zapaleniu mogą pojawić się problemy z połykaniem, oddychaniem i zapalenie mięśnia sercowego. Objawy: ból i obrzęk stawów oraz mięśni, gorączka. Postępujące osłabienie mięśni prowadzi do problemów z poruszaniem. Owrzodzenie, łuszczenie i zaczerwienienie skóry pojawia się wokół stawów. Natomiast wokół oczu znajduje się rumień heliotropowy.
Choroby układu mięśniowego Fibromialgia – objawy, przyczyny, leczenie Choroba zaliczana do reumatycznych chorób tkanek miękkich. Nie obejmuje zatem stawów, lecz ich otoczenie: powięzie, kaletki, ścięgna, przyczepy ścięgniste oraz mięśnie. Charakteryzuje się dużą bolesnością, ale przebiega bez procesu zapalnego. Chorobie towarzyszy ogromny, bardzo dotkliwy, zesztywniający ból. Chorzy mają wrażenie, że po prostu boli ich całe ciało.
Choroby układu mięśniowego Według statystyk na fibromialgię cierpi w Polsce około półtora miliona osób, częściej kobiety (zwłaszcza między 40. a 60. rokiem życia). Objawy fibromialgii (FMS) nie są typowe, właściwe tylko temu schorzeniu.
Choroby układu mięśniowego Boli wszystko, a w parze z wszechogarniającym bólem idzie pogorszenie samopoczucia psychicznego, uczucie przewlekłego zmęczenia i rozmaite dolegliwości psychofizyczne.
Choroby układu mięśniowego Choroby układu mięśniowo-szkieletowego mogą być charakteryzowane jako schorzenia o charakterze epizodycznym, ponieważ ból często znika i powraca po kilku miesiącach lub latach. Niektóre MSD jednak mogą mieć charakter chroniczny lub nieuleczalny.
ZESPÓŁ BOLESNEGO BARKU ZBB, Choroba Duplaya, czyli zespół bolesnego barku. Najczęściej przyczyną tych dolegliwości jest uszkodzenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. Wyróżniamy kilka postaci ZBB, podział zależy od przyczyn powstawania: z przerwaniem pierścienia mięśni rotatorów (chory nie może uniesieść ręki powyżej pewnego poziomu), z odkładającymi się złogami wapniowymi w ścięgnach mięśni w stawie barkowym (ataki nagłego bólu w godzinach nocnych, który przeszkadza w zaśnięciu oraz uniemożliwia wykonanie łatwych dotychczas czynności), z zapaleniem kaletki podbarkowej (pojawia się wysięk oraz ból nawrotowy), z zapaleniem pochewki maziowej (bardzo silny ból), z zerwaniem ścięgna, z barkiem zamrożonym.
Choroby układu mięśniowego Objawy choroby: nagły ból, który czasem powoli narasta. Czasami pojawi się też obrzęk, a mięsień nadgrzebieniowy jest nienaturalnie napięty. Nie występują zaburzenia czucia i odruchy są w normie. Zanik mięśnia naramiennego następuje mniej więcej po 7 dniu od pojawienia się dolegliwości, a wszelkie ruchy ramienia powodują coraz większy ból.
KRĘCZ KARKU Kręcz karku, torticollis, caput obstipum, powstaje w efekcie pierwotnych lub wtórnych zmian mięśni szyi lub kręgosłupa szyjnego. Zmiany te powodują przymusowe przechylenie głowy i szyi w stronę barku oraz skręcenie twarzy w stronę przeciwną.
Kurcze To nadmierne skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych lub gładkich, występujące pod wpływem działania różnych bodźców i często powodujące uczucie bólu.
Kurcze Rodzaje kurczów: mięśni prążkowanych kurcze mięśni karku- powodują ograniczenie ruchomości karku, skłonów głowy, zwłaszcza ku przodowi, wraz z promieniowaniem bólu do okolicy potylicy,
Kurcze kurcze mięśni grzbietu, zwłaszcza grup przykręgosłupowych, warunkują bolesne ograniczenie ruchomości określonej części kręgosłupa,
Kurcze kurcze tężyczkowe (występujące przy niedoborze wapnia) mięśni stawu nadgarstkowo-promieniowego i stawów paliczkowych powodują zgięcie w wyżej wymienionych stawach z przywiedzeniem kciuka, dając obraz tzw. ręki położnika.
MSD? Choroby układu mięśniowo-szkieletowego związane z pracą to upośledzenie struktur anatomicznych takich jak: mięśnie, stawy, ścięgna, wiązadła, nerwy, kości i miejscowy układ krążenia krwi, wywoływane lub nasilone przede wszystkim na skutek wykonywania pracy oraz bezpośrednio przez oddziaływanie czynników otoczenia, w którym praca jest wykonywana
MSD? Większość dolegliwości mięśniowo-szkieletowych związanych z pracą to zaburzenia kumulacyjne, wynikające z długotrwałego, wielokrotnego dźwigania dużych lub niewielkich ciężarów. Schorzenia te mogą być również wynikiem ostrych urazów, takich jak złamania, do których dochodzi wskutek wypadków przy pracy.
MSD? Omawiane schorzenia dotyczą głównie kręgosłupa, szyi, ramion i kończyn górnych, choć mogą również obejmować kończyny dolne. Niektóre choroby układu mięśniowo-szkieletowego, takie jak zespół cieśni nadgarstka, są zaburzeniami swoistymi ze względu na dobrze zdefiniowane objawy i symptomy. Inne dolegliwości są nieswoiste, ponieważ w ich przebiegu pojawia się wyłącznie ból lub dyskomfort bez objawów wyraźnie potwierdzających wystąpienie schorzenia. Nie oznacza to jednak, że te symptomy nie występują.
DZIĘKUJĘ