Dom rodzinny Janka Bytnara „Rudego” Prezentację przygotowała: Ewa Zdzieborska

Drzewo genealogiczne rodziny Janka Maciej Katarzyna Józef Józefa Stanisław Zdzisława Janek Dusia Jan Dziekański Julian Borkowski Barbara Dziekańska Danuta Dziekańska Jan Dziekański Julian Borkowski Maria Borkowska Katarzyna Borkowska

Mapa Europy 1914

Europa 1914 W tym czasie ziemie polskie podzieliły między siebie Niemcy, Austrio-Węgry i Rosja. Polski nie było na mapie Europy. W zaborze austriackim Polacy nie byli poddawani wynarodowieniu. Tolerancja polityczna umożliwiła rozwój ruchu skautowskiego - początek harcerstwa. Ruch ten przygotowywał młodzież do narodowej walki wyzwoleńczej

Rodzice Janka

OJCIEC „RUDEGO” STANISŁAW BYTNAR „MŚCIWÓJ”

STANISŁAW BYTNAR „Mściwój” Urodził się w 1897r. w rodzinie wyrobników - Macieja i Katarzyny z domu Chmura. Jego matka umiała opowiadać baśnie i pięknie śpiewała. Ojciec był wędrownym grajkiem, który opuścił kraj w poszukiwaniu pracy i udał się do Ameryki. Stanisław od dziecka chciał zostać nauczycielem.

STANISŁAW BYTNAR „Mściwój” Mając 15 lat, przystąpił do „Związku Strzeleckiego”. Jako 17 letni uczeń Seminarium Nauczycielskiego w Rzeszowie uciekł do Legionów. Został ciężko ranny w bitwie pod Krzywopłotami jesienią 1914 roku. Został odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Pomnik Bitwy pod Krzywopłotami

Podczas kursów nauczycielskich w Krakowie Stanisław poznał swoją przyszłą żonę Zdzisławę.

MATKA RUDEGO ZDZISŁAWA BYTNAR ZD. RECHUL „Matula”

ZDZISŁAWA BYTNAR Zdzisława była córką Józefy i Józefa. Miała ośmioro rodzeństwa. Ojciec był urzędnikiem skarbowym. Pomimo że rodzina była biedna, ojciec marzył o wykształceniu dzieci. Rodzina Zdzisławy związana była z ruchem skautowskim - z organizacją „Sokół”, przygotowującą młodzież do walki. Jako jedyna dziewczyna uczyła się w Męskim Gimnazjum w Mielcu.

Dom rodzinny Bytnarów w Kolbuszowej

Rodzina Bytnarów W tym domu 6 maja 1921 roku urodził się Jan Bytnar. W księdze parafialnej parafii rzymsko-katolickiej Wszystkich Świętych w Kolbuszowej znajduje się wpis chrztu Janka.

Mama z Jankiem

Rodzina Bytnarów Po latach pracy w najbiedniejszych wsiach Kielecczyzny państwo Bytnarowie ukończyli Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i objęli kierownictwo w pierwszych tego typu szkołach w stolicy. Lata do wybuchu wojny to najszczęśliwsze lata dla tej rodziny.

Rodzeństwo - Janek i Dusia

Dusia - siostra Janka Danuta Barbara Dziekańska z domu Bytnar urodziła się 5 stycznia 1924 roku w Niekłaniu Wielkim. W czasie okupacji była zaangażowana w kolportaż prasy konspiracyjnej. Brała udział w akcjach Małego Sabotażu pod pseudonimem „Duśka”.

Budynek Szkoły Powszechnej nr 29 ul. Zagórna 9 w Warszawie

Janek Po ukończeniu Szkoły Powszechnej dostał się do Gimnazjum im. Stefana Batorego na ul. Myśliwieckiej, gdzie zdał maturę w 1939r. Kolegami Janka byli między innymi: Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Zawadzki „Zośka”, Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”.

Gimnazjum Stefana Batorego w Warszawie

Janek Od 1934r. należał do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego „Pomarańczarnia”, pełniąc funkcję przybocznego. W 1938r. uzyskał najwyższy stopień młodzieżowy ZHP - Harcerza Rzeczypospolitej. Od początku II wojny światowej aktywnie uczestniczył w konspiracyjnych działaniach Szarych Szeregów.

23. Warszawska Drużyna Harcerska „ Pomarańczarnia” przed szkołą

Janek Jesienią 1939r. wstąpił do organizacji PLAN. Następnie w organizacji „Wawer” zajmował się Małym Sabotażem - działalność polegała na wykonywaniu napisów, nalepek i rysunków na murach, rozprowadzaniu prasy podziemnej. Po osiągnięciu pełnoletności został przydzielony do Grup Szturmowych podległych Armii Krajowej.

Fałszywa kennkarta Janka na nazwisko „Jan Karski”

Janek Ukończył konspiracyjną Szkołę Podchorążych Piechoty Rezerwy „Agricola”. Stopień podharcmistrza otrzymał na tajnym nauczaniu. W 1942 roku ukończył tajne kursy Państwowej Szkoły Budowy Maszyn (szkoła techniczna).

Dom, w którym Janek został aresztowany przez Gestapo.

Cela na Szucha, w której Janek był przetrzymywany.

Janek 23 marca nad ranem o 4:30 do mieszkania państwa Bytnarów wpadło Gestapo. Zabrali Janka i jego ojca do aresztu Pawiak. Janka szczególnie brutalnie przesłuchiwano w kwaterze Gestapo w al. Szucha. Żadne tortury nie zmusiły go do zeznań.

Janek Wiadomość o aresztowaniu Rudego wywołała alarm w Szarych Szeregach. Zawiadomiono wszystkich, których adresy znał oraz tych, którzy znali jego adres (w mieszkaniu Bytnarów Gestapo urządziło tzw. kocioł). Wykorzystywane w konspiracji lokale oczyszczono z obciążających materiałów. Już w dniu aresztowania Rudego Tadeusz Zawadzki „Zośka” opracował plan ratunkowy i skompletował grupę bojową.

Plan akcji kryptonim Meksyk (Akcja pod Arsenałem)

Janek Rudy został odbity w Akcji pod Arsenałem 26.03.1943r. o godz. 17:30. Słynną akcją kierował komendant warszawskiej chorągwi Szarych Szeregów harcmistrz Stanisław Broniewski ps. Orsza. Uwolniono 25 więźniów. Zginęło trzech uczestników: przyjaciel Janka -Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, Tadeusz Krzyżewicz i Hubert Lenka.

„ K Krzyż na grobie Janka Bytnara „Rudego” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Janek Na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań Janek zmarł 30.03.1943r. w Szpitalu Wolskim przy ul. Płockiej. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych i mianowany podporucznikiem oraz harcmistrzem.

Dziękuję za uwagę.