Ryby (Pisces)

Systematyka: Typ: Strunowce (Chordata) Podtyp: Osłonice Podtyp: Bezczaszkowce Podtyp: Kręgowce Gromada: Krągłouste Gromada: Ryby Gromada: Płazy Gromada: Gady Gromada: Ptaki Gromada: Ssaki

Systematyka: Gromada: Ryby Podgromada: chrzęstnoszkieletowe, spodouste Podgromada: kostnoszkieletowe Podgromada: dwudyszne Podromada: trzonopłetwe

Powłoka ciała: - skóra z licznymi gruczołami śluzowymi - obecne komórki barwnikowe (chromatofory) - łuski- charakterystyczne wytwory skóry właściwej

Szkielet: - czaszka zbudowana z wielu kości - pierwsza para łuków skrzelowych przekształcona w szczęki - druga para łuków tworzy chrząstkę lub kość podtrzymującą szczęki - pozostałe łuki są oparciem dla skrzel - pomiędzy kręgami zachowane resztki struny grzbietowej - w części tułowiowej do kręgów przytwierdzone są żebra - ości- skostnienia miedzymięśniowe - szkielety płetw oparte na pasach: barkowym i miednicznym - płetwy- fałdy skórne rozpięte na kostnych promieniach (parzyste i nieparzyste)

Płetwa ogonowa:

Układ pokarmowy: - gardziel przebita 5 parami szczelin skrzelowych - do przedniej części jelita uchodzą trzustka i wątroba

Układ oddechowy: - skrzela w jamie skrzelowej osadzone na łukach skrzelowych - od każdego łuku odchodzą 2 rzędy listków skrzelowych, na których umieszczone są bogato unaczynione blaszki skrzelowe - pokrywy skrzelowe działają jak pompa ssąco- tłocząca

Pęcherz pławny: - u ryb kostnoszkieletowych - wypełniony mieszaniną gazów (O2, CO2, N2) - jest narządem hydrostatycznym umożliwiającym zmianę ciężaru ciała ryby, u niektórych może pełnić funkcję oddechową

Układ krwionośny: - jeden obieg krwi - serce dwuczęściowe z zastawkami - przez serce płynie krew nieutlenowana - funkcjonuje zatoka żylna !

Układ wydalniczy: - pranerka

Problem osmoregulacji: Ryby słodkowodne Płyny tkankowe hipertoniczne względem środowiska, woda wnika do wnętrza ciała, ważne jony są wymywane. Nie piją wody Przez nabłonek jamy gębowej i skrzeli pobierają sole Duża ilość silnie rozcieńczonego moczu

Problem osmoregulacji: Ryby morskie kostnoszkieletowe Płyny tkankowe hipotoniczne względem środowiska, woda „ucieka” z wnętrza ciała Piją słoną wodę Nadmiar soli wydalany przez skrzela Mała ilość mocno stężonego moczu

Problem osmoregulacji: Ryby morskie chrzęstnoszkieletowe - Zatrzymują we krwi duże ilości mocznika - ich płyny ustrojowe stają się lekko hipertoniczne w stosunku do otaczającej wody - nie piją wody - woda wnika przez skrzela

Układ nerwowy: - najlepiej rozwinięte śródmózgowie (ośrodki wzrokowe), móżdżek (ośrodek równowagi) oraz rdzeń przedłużony Ryba chrzęstnoszkieletowa (drapieżne- rozwinięte kresomózgowie) Ryba kostnoszkieletowa

Narządy zmysłów: - linia boczna- kanały biegnące w skórze po obu stronach ciała zawierające komórki czuciowe- mechanoreceptor mówiący o kierunku i sile prądów wodnych, zmianach ciśnienia, informuje o poruszających się obiektach, ułatwia omijanie przeszkód Sumik amerykański

Narządy zmysłów: - oczy nieosłonięte powiekami z możliwością akomodacji, krótkowzroczne, - zmysł suchu i równowagi w błędniku błoniastym- jeśli jest połączony z pęcherzem pławnym ryba słyszy lepiej

Rozmnażanie: - rozdzielnopłciowe - u wielu dymorfizm płciowy (długość płetw) - większość jajorodna (zapłodnienie zewnętrzne)-na miejscu rozrodu-(tarlisku), składana jest duża ilość jaj (ikra), polewana spermą (mleczkiem) przez samca - nieliczne jajożyworodne z zapłodnieniem wewnętrznym (mieczyki, gupiki) - samce mają narząd kopulacyjny z przekształconej płetwy odbytowej - u niektórych opieka nad potomstwem (ciernik, konik morski)

Ryby dwudyszne np. płazak, rogoząb prapłetwiec Zamieszkują wody słodkie Australii, Afryki i Ameryki Południowej . Charakteryzują się częściowym zredukowaniem skrzeli i podczas okresów suchych (suszy) zagrzebują się w mule, otaczają kokonem z zasychającego śluzu i zapadają w odrętwienie (kopalne nory dwudysznych znane od dewonu); oddychają wówczas tylko za pomocą przekształconego pęcherza pławnego, który pełni funkcję prymitywnych połączonych z przełykiem płuc(jest to rozwiązanie anatomiczne pierwotne dla kręgowców szczękowych). Dwudyszne ryby posiadają także oddzielny krwiobieg płucny.

Ryby trzonopłetwe Latimeria Kilkakrotnie udało się ją wyłowić w Oceanie Indyjskim żyją w głębinie morskiej 600-700m pod powierzchnią wody mają płuca, oskrzela i nozdrza wewnętrzne znane od górnego dewonu.