WIZJA LOKALNA I EKSPERYMENT PROCESOWY Agnieszka Chrząścik
Wieloznaczność pojęcia „dowód” Dowód jako fakt dowodowy Dowód jako czynność dowodowa Dowód jako ostateczny wynik przebiegu myślowego Dowód jako postępowanie dowodowe Dowód jako źródło dowodu
Przedmiot dowodu Przedmiot dowodu Fakt główny Fakty dowodowe Fakt, który podlega udowodnieniu Fakt główny Jego stwierdzenie jest głównym celem postępowania Fakty dowodowe Fakty, z których istnienia lub nieistnienia można wyciągnąć wniosek o istnieniu faktu głównego.
Klasyfikacja dowodów Wyróżniamy dowody: Osobowe i rzeczowe Pojęciowe i zmysłowe Ścisłe i swobodne Pierwotne i pochodne Bezpośrednie i pośrednie Przypadkowe i dowody z przeznaczenia Surogaty udowodnienia – udowodnienie ich zostało uznane za zbyteczne
Regulacja prawna – art. 207 KPK (oględziny). Wizja lokalna Regulacja prawna – art. 207 KPK (oględziny). Wizja lokalna- urzędowe oględziny czegoś np. terenu dla zbadania okoliczności przestępstwa, także dla oceny lub stwierdzenia czegoś (Słownik Języka Polskiego PWN). Wizja lokalna w KPK jest pojęciem niedookreślonym, w takim znaczeniu, że żaden przepis KPK nie używa wprost do tej instytucji i nie używa wprost jej nazwy.
Wizja lokalna jest czynnością organu procesowego, który prowadzi postępowanie karne. Wizja lokalna pozwala sądowi na zapoznanie się z topografią i warunkami miejsca przestępstwa oraz cechami charakterystycznymi miejsca zdarzenia. Cel przeprowadzenia – ułatwienie percepcji zeznań i wyjaśnień, kontrola znanych sądowi opisów miejsca zdarzenia uzyskanych na podstawie zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego
W przypadku, gdy podczas jej przeprowadzania dojdzie do odkrycia nowych śladów przestępstwa jest ona przerywana, a rozpoczynają się kolejne oględziny połączone z zabezpieczeniem śladów. Wizja lokalna jako jeden z dowodów, tak jak każdy inny dowód podlega ocenie sędziego. Z przeprowadzonej wizji lokalnej sporządza się protokół (stanowi o tym art. 143 KPK), a zgodnie z art. 147 par. 1 KPK czynności wykonywane podczas wizji lokalnej mogą być utrwalone za pomocą obrazu lub dźwięku.
Wybrane orzecznictwo dotyczące wizji lokalnej Sygn. akt II Aka 193/ 14: „Celem wizji lokalnej czyli oględzin wtórnych jest uzyskanie w miejscu zdarzenia właściwego obrazu tego zdarzenia albo uściślenie uzyskanych uprzednio informacji ma więc ona charakter raczej weryfikacyjny, a nie wykrywczy.” V KK 20/09: „Oględziny mają charakter statyczny - służą zapoznaniu się przez organ procesowy z miejscem zdarzenia, osobą lub rzeczą (art. 207 § 1 k.p.k.)” IV KK 209/06: „Oględziny (art. 207 § 1 k.p.k.) (…) to czynności procesowe, przeprowadzane wyłącznie przez organ procesowy, który może wezwać do nich biegłego (art. 198 § 1 k.p.k.) lub specjalistę (art. 205 § 1 k.p.k.).”
Eksperyment procesowy Regulacja prawna Art. 211 – 212 KPK Eksperyment procesowy Jest to czynność organu procesowego, prowadzącego postępowanie karne. Istota i cel Przeprowadzany w celu sprawdzenia wersji śledczej/ cząstkowej hipotezy śledczej/ zweryfikowanie treści wyjaśnień podejrzanego lub zeznań świadka/ sprawdzenie konsekwencji ustalonego już w innej drodze przebiegu wydarzeń.
Eksperyment procesowy a eksperyment rzeczoznawczy Czynność procesowa sensu stricto Czynność organu procesowego Eksperyment procesowy Jedna ze składowych opinii biegłego Czynność dokonywana przez biegłych różnych specjalności Eksperyment rzeczoznawczy
Eksperyment procesowy Jako doświadczenie - sprawdzenie możliwości wystąpienia określonych faktów lub zjawisk albo zbadanie możliwości ich spostrzegania w określonych warunkach Jako odtworzenie - sprawdzenie, czy zdarzenie mogło mieć określony przebieg.
Warunki przeprowadzenie eksperymentu procesowego Możliwie najbardziej zbliżonych do rzeczywistych warunków zdarzenia, które miało miejsce. Eksperyment jako odtworzenie (rekonstrukcja) powinien odbywać się w miejscu zdarzenia. Układ osób i rzeczy powstałych w trakcie eksperymentu powinien odpowiadać układowi osób i rzeczy w trakcie zdarzenia będącego podstawą przeprowadzanego eksperymentu.
Na podstawie art. 212 KPK w toku przeprowadzanego eksperymentu można dokonywać przesłuchań lub innych czynności dowodowych, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Z przeprowadzonego eksperymentu procesowego sporządza się protokół (art. 143 KPK), który może być utrwalony za pomocą obrazu lub dźwięku (art. 147 KPK).
Wybrane orzecznictwo dot. eksperymentu procesowego II AKa 97/13: „Dowód z eksperymentu ma szczególny, ograniczony charakter. Eksperyment i jego wyniki mogą świadczyć tylko o teoretycznej możliwości, a nie o rzeczywistym fakcie. Eksperyment ma na celu sprawdzenie w sposób doświadczalny czy badane zdarzenie lub podawany jego przebieg były w ogóle możliwe. Dlatego eksperyment powinien być przeprowadzany w warunkach zbliżonych do tych, które istniały w czasie i miejscu badanego zdarzenia. Tyczy to także pory dnia, warunków atmosferycznych itp.” II AKa 87/08: „Sąd Okręgowy nieprawidłowo zlecił biegłemu psychologowi przeprowadzenie eksperymentu procesowego (art. 211 k.p.k.), choć takiego eksperymentu dokonać powinien sąd, a biegły mógł przeprowadzić eksperyment rzeczoznawczy ewentualnie w obecności sądu czy sędziego wyznaczonego (art. 198 § 2 k.p.k.)”
IV KK 209/06: „(…) eksperyment (art. 211 k. p. k IV KK 209/06: „(…) eksperyment (art. 211 k.p.k.) to czynności procesowe, przeprowadzane wyłącznie przez organ procesowy, który może wezwać do nich biegłego (art. 198 § 1 k.p.k.) lub specjalistę (art. 205 § 1 k.p.k.).”