Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego Ruchy ciał Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego
Uczeń: 1.1 Posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu 1.2 Odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu 1.2 Rysuje te wykresy na podstawie opisu słownego 1. 5 Odróżnia prędkość średnią od chwilowej w ruchu niejednostajnym 1.6 Posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego Doświadczenie: 9.2 wyznacza prędkość przemieszczania się (np. w czasie marszu, biegu, pływaniem, jazdy rowerem) za pośrednictwem pomiaru odległości i czasu Umiejętności przekrojowe 8.1 opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny 8.2 wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia 8.5 rozróżnia wielkości dane i szukane 8.6 odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli 8.7 rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą 8.8 sporządza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach), a także odczytuje dane z wykresu 8.9 rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną
POJĘCIE RUCHU Ruch jest to zmiana położenia ciała względem innych otaczających go ciał (układu odniesienia) wraz z upływem czasu. Spoczynek - ciało nie zmienia swojego położenia względem innych otaczających go ciał mimo upływu czasu. Które ciała są w ruchu i dlaczego? Karta pracy zad.1,2
WIELKOŚCI OPISUJĄCE RUCH czas – czas, w którym trwał ruch tor – linia, którą zakreśla poruszające się ciało droga – długość toru przebytego przez ciało w czasie ruchu przemieszczenie – wektor, którego początek znajduje się początkowym położeniu ciała, a koniec w końcowym położeniu ciała będącego w ruchu wartość prędkości – wielkość fizyczna opisująca, jak szybko jest przebywana droga wartość przyspieszenia - wielkość fizyczna opisująca, jak szybko zmienia się wartość prędkości
KLASYFIKACJA RUCHÓW
RUCH JEDNOSTAJNY PROSTOLINIOWY Wielkość Symbol Jednostka Cecha Wzór wykres Droga s m -droga rośnie proporcjonalnie do czasu - w każdej sekundzie ciało przebywa taki sam odcinek drogi s= v·t szybkość v m/s szybkość ma wartość stałą Czas t Karta pracy zad.3
WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI PRZEMIESZCZANIA SIĘ Aby wyznaczyć doświadczalnie prędkość, należy zmierzyć drogę i czas jej przebycia. Potrzebne przyrządy to: linijka lub inny przymiar i zegarek. Aby pomiar był dokładniejszy trzeba pomiar wykonać kilkakrotnie i obliczyć średnią wyników poszczególnych pomiarów karta pracy zad 4
PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA I CHWILOWA Ruch niejednostajny to ruch, w którym wraz z upływem czasu zmienia się prędkość. Prędkość chwilowa jest to stosunek przemieszczenia w bardzo krótkim czasie przez ten bardzo krótki czas. Kierunek wektora prędkości chwilowej jest styczny do toru ruchu w dowolnym punkcie położenia ciała. Prędkość średnią obliczamy dzieląc przemieszczenie przez cały czas trwania ruchu, lub jako stosunek całkowitej drogi przez cały czas trwania ruchu Karta pracy zad 5,6
RUCH JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONY Wielkość Symbol Jednostka Cecha Wzór wykres droga s m droga rośnie proporcjonalnie do kwadratu czasu odcinki drogi przebywane w kolejnych sekundach są proporcjonalne do kolejnych liczb nieparzystych prędkość v m/s prędkość rośnie proporcjonalnie do czasu przyspieszenie a m/s2 jest wielkością stałą zmiana prędkości w czasie Karta pracy zad 7
PRZYSPIESZENIE Przyspieszenie obliczamy ze wzoru: Jednostką przyspieszenia jest Przyspieszenie informuje nas, o ile wzrasta prędkość ciała w każdej sekundzie Karta pracy zad 8,9,10,11
WYKRESY OPISUJĄCE RUCH Wykresy opisujące ruch jednostajny Z wykresu szybkości w zależności od czasu v(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego można obliczyć przyspieszenie ciała Karta pracy zad 12
OBLICZANIE DROGI NA PODSTAWIE WYKRESU PRĘDKOŚCI OD CZASU Karta pracy zad 13,14