TYTOŃ, NARKOTYKI, DOPALACZE - JAK SIĘ PRZED TYM BRONIĆ? Realizacja zadania 5.

HARMONOGRAM REALIZACJI ZADANIA NR 5 L.p. Zadanie Forma realizacji zadania Termin realizacji Osoby odpowiedzialne 1. 2. Konwersatoria przeprowadzone w klasach nt. szkodliwości tytoniu, narkotyków, dopalaczy. Organizacja szkolnego konkursu plastycznego . Zajęcia wychowawcze dla uczniów klas I – III pt. „Papierosy? Dziękuję, ja się nie truję!” - Zajęcia wychowawcze dla uczniów klas IV - VI pt „Tytoń, narkotyki, dopalacze- jak się przed tym bronić?” Szkolny konkurs plastyczny „ Palenie, a nasze zdrowie!” 20- 31.10. 2014r.   3 -15.11.2014r. Wychowawcy klas, J. Piwowarczyk - scenariusz zajęć B. Brużewicz - scenariusz zajęć B. Brużewicz, J. Piwowarczyk (opracowanie regulaminu i organizacja konkursu)

L.p. Zadanie Forma realizacji zadania Termin realizacji Osoby odpowiedzialne 3. 4. Szkolne obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia ( zgodnie z harmonogramem obchodów ). Prezentacja materiałów informacyjnych dotyczących używek całej społeczności szkolnej. - Prezentacje multimedialne dla uczniów klas I- VI nt. szkodliwości palenia papierosów przygotowane przez Stację Sanitarno – Epidemiologiczną w Będzinie. - Quiz wiedzowy dla uczniów klas IV – VI „ Nie dla papierosów!” Prezentacja wyników szkolnego konkursu plastycznego pt „Palenie, a nasze zdrowie!” Ulotki informacyjne dla rodziców i pracowników szkoły nt. szkodliwości stosowania używek. - Tablica informacyjna Szkoły Promującej Zdrowie. - Pedagogizacja rodziców w ramach Szkolnego Uniwersytetu dla Rodziców(w trakcie klasowych zebrań z rodzicami).   20.11.2014r Październik –grudzień 2014r. B. Brużewicz, J. Piwowarczyk we współpracy z Pracownikami Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Będzinie ( Wydział ds. Edukacji Zdrowotnej), Wychowawcy klas Szkolny Zespół ds. Promocji Zdrowia,

W roku szkolnym 2014/2015 realizowane są Uwagi dodatkowe : W roku szkolnym 2014/2015 realizowane są w szkole ogólnopolskie programy w zakresie profilaktyki nikotynizmu: - Nie pal przy mnie proszę –w klasach I- III, - Znajdź właściwe rozwiązanie- w klasach IV - VI. Pierwszym praktycznym działaniem było przeprowadzenie we wszystkich klasach I – VI zajęć z wychowawcą o szkodliwości tytoniu, narkotyków i dopalaczy w oparciu o zaproponowane przez nauczycielki scenariusze zajęć.

Scenariusze zajęć profilaktycznych dla uczniów klas IV- VI. Klasy I - III. Temat zajęć: „Papierosy? Dziękuję, ja się nie truję!” Cele zajęć: - zapoznanie ucznia z przejściowymi i trwałymi skutkami palenia papierosów, - poznanie substancji chemicznych zawartych w papierosie i ich wpływu na organizm człowieka. Metody: - aktywizujące, - „burza mózgów”,  Środki dydaktyczne: - hasła opisujące etapy uzależnienia, karteczki do przyklejania, kredki, ołówek, blok rysunkowy lub brystol. Czas trwania zajęć: 45 minut Przebieg zajęć: Część wstępna 1. Rundka wstępna. Wszyscy siedzą w kręgu. Każdy kończy zdanie: Lubię zapach ......... 2.  Burza mózgów. Uczniowie podają swoje skojarzenia do słowa PAPIEROS. Nauczyciel zapisuje wszystkie podane odpowiedzi na tablicy. Następnie wspólnie z uczniami próbuje je pogrupować w taki sposób, aby oddzielić negatywne skojarzenia związane z papierosem.

Część właściwa: 3. Mini wykład nauczyciela na temat trwałych i przejściowych skutków palenia tytoniu. Przejściowe skutki palenia to: przyspieszony rytm serca, podwyższone ciśnienie krwi, podrażnienie błony śluzowej gardła, języka, podniebienia, pojawienie się tlenku węgla we krwi, podrażnienie oczu, suchy kaszel, nieprzyjemny zapach z ust, stany zapalne jamy ustnej, zaburzenia smaku, węchu, Zmarszczki, żółty nalot na zębach, zaburzenia w oddychaniu, większa podatność na choroby. Długotrwałe skutki palenia rak płuc, jamy ustnej, przełyku, krtani, trzustki i pęcherza, choroby serca, owrzodzenia, choroby układu krążenia, rozedma płuc, chroniczne zapalenie oskrzeli, niskorosłość.

4. Tekst „Wędrówka nikotyny przez organizm człowieka” 4. Tekst „Wędrówka nikotyny przez organizm człowieka”. Można wykorzystać planszę z przekrojem anatomii człowieka i pokazywać „wędrówkę” nikotyny. Kiedy palimy papierosa, nikotyna dostaje się do naszego organizmu drażniąc błonę śluzową nosa oraz zmniejszając poczucie smaku w ustach. Drogami oddechowymi wędruje do płuc, w których osadza się smoła i powoduje raka płuc. Uszkadza ścianki naczyń krwionośnych, przenosi się do serca. Serce bije szybciej gdyż nikotyna podnosi ciśnienie krwi powoduje zaburzenie krążenia - miażdżycę i zawał serca. Wraz z krwiobiegiem nikotyna przenosi się do żołądka i wątroby i uszkadza je. 5. (opcjonalnie) Uczniowie samodzielnie lub wspólnie z nauczycielem wypełniają kwestionariusz na temat palenia określając, które zdania są prawdziwe ( P ), a które fałszywe ( F ), wstawiając odpowiednią literę . KWESTIONARIUSZ NA TEMAT PALENIA Papieros relaksuje ................. . Tytoń jest środkiem uzależniającym ..................... . Rzucenie palenia powoduje tycie ............................ Wypalenie jednego papierosa wpływa na organizm .................... . Nałogowym palaczem zostaje się dopiero po kilku latach palenia ............... . Dym papierosowy szkodzi także osobom niepalącym ............................ . Uczniowie wspólnie z nauczycielem sprawdzają, nanoszą poprawki, zabierają do domu i omawiają z rodzicami. Zakończenie 1. Praca indywidualna. Uczniowie powinni być wyposażeni w brystol lub blok rysunkowy, pisaki, kredki, markery, itp. Każdy wykonuje plakat/ulotkę informującą o szkodliwości palenia (np.: rysunek papierosa z wypisanymi dokoła hasłami dotyczącymi skutków palenia). Mogą to również być rymowane hasła dotyczące nikotyny i palenia wypisane na kolorowych kartkach.

Temat: Tytoń , narkotyki , dopalacze - jak się przed nimi bronić? Klasy IV- VI.   Temat: Tytoń , narkotyki , dopalacze - jak się przed nimi bronić? Cele ogólne: - Poznanie podstawowych informacji związanych z profilaktyką uzależnień. - Rozumienie potrzeby walki z uzależnieniem. Cele szczegółowe: Uczeń: - zna zagrożenia społeczne i osobiste płynące z używania tytoniu, narkotyków, dopalaczy, - potrafi uzasadnić potrzebę walki z używkami, - potrafi zabierać głos w dyskusji i zająć stanowisko w określonej sprawie, - prezentuje właściwe postawy wobec problemu używania tytoniu, narkotyków, dopalaczy, - rozpoznaje sytuacje i podaje sposoby na dobre samopoczucie. Metody: rozmowa kierowana, dyskusja, ćwiczenia i zabawy aktywizujące. Formy pracy: indywidualna, zespołowa, zbiorowa. Materiały: kartki, szary papier, kolorowe flamastry Propozycje zadań i ćwiczeń: 1. Rozpoczęcie zajęć Przywitaj uczniów. Przedstaw temat zajęć. Uczniowie siadają na krzesłach w kręgu. 2. Torba a) Nauczyciel rozdaj uczniom kartki i kredki. Podaj instrukcję do zadania. „Wyobraź sobie, że wracasz ze szkoły do domu. Po drodze znajdujesz torbę. Zaglądasz do niej i widzisz, że są w niej środki uzależniające. Narysuj tę torbę oraz to, co się w niej znajduje. Podpisz narysowane przez siebie środki uzależniające”. b) Po skończeniu rysunku nauczyciel podaje następną instrukcję: „A teraz wyobraź sobie osobę, które tę torbę zgubiła. Napisz też krótko, kim jest ta osoba”.

z dodatkowych pytań pomocniczych: 3. Praca w małych grupach Nauczyciel dzieli uczniów na grupy po 4-5 osób. Zadaniem grup jest ustalenie na podstawie rysunków, listy środków uzależniających oraz zrobienie charakterystyki osoby, które tę torbę zgubiła (jej wygląd, płeć, cechy charakteru). Podczas pracy nad charakterystyką posiadacza torby uczniowie mogą skorzystać z dodatkowych pytań pomocniczych: • Jak wygląda uzależniony? Jakie są jego oczy, twarz? • Co czuje osoba nadużywająca nikotyny, alkoholu, narkotyków bądź dopalaczy? • Co myśli osoba uzależniona? • Czym się zajmuje? • Jakie ma cechy charakteru? • Co myśli o sobie i innych? Po zakończeniu pracy w grupach wybrany przez grupę sekretarz relacjonuje wyniki pracy. 4. Dyskusja Opracowana przez uczniów lista środków uzależniających i „portret” posiadacza torby jest punktem wyjścia do dyskusji na temat wiedzy i poglądów dzieci. Może się okazać, że charakterystyka właściciela torby jest zróżnicowana, co ułatwi rozmowę o stereotypach na temat osób używających środków uzależniających. W naszym społeczeństwie funkcjonuje obraz alkoholika czy „ćpuna” jako osoby wyniszczonej fizycznie i zdegradowanej psychicznie i moralnie, faktycznie jednak wiele osób nadużywających środków uzależniających wygląda tak jak przeciętni ludzie. Nie zmienia to faktu, ze szkody jakie wyrządzają sobie i swoim bliskim są ogromne.

• Wyjście z mamą na zakupy. • Strzelenie bramki.    5. Co mogę robić, by nie palić tytoniu, nie pić alkoholu ani nie brać narkotyków i dopalaczy? Nauczyciel proponuje uczniom, aby na zasadzie „burzy mózgów” wymienili jak najwięcej sposobów i sytuacji, które powodują, że są szczęśliwi, że czują się dobrze ze sobą i w kontaktach z innymi lub co robią, by poczuć się dobrze, gdy jest im trudno z jakiego powodu. Zapiszcie je na arkuszu papieru i ustalcie, jak mogą z niej w przyszłości korzystać, np. wywieszenie jej w klasie, zrobienie gazetki, indywidualnej „ściągi” dla każdego ucznia. Przykład listy: • Słuchanie muzyki. • Obejrzenie filmu. • Wyjście z mamą na zakupy. • Strzelenie bramki. • Granie w ulubioną grę. • Głaskanie kota. • Dostanie niespodziewanego prezentu. • Rozmowa z przyjaciółką. • Rzucanie poduchami. • Wyjście na spacer w słoneczny dzień. • Pójście do kina. • Boksowanie się na żarty. • Spędzenie czasu z rodzicem tylko we dwoje. • Rzucanie w lesie szyszkami. 6. Mój sposób na dobre samopoczucie. Na zakończenie spotkania nauczyciel rozdaje uczniom kartki i prosi, aby każdy z nich wybrał z listy jeden ze sposobów, który stosuje, gdy chce poczuć się dobrze, być szczęśliwym.

REGULAMIN SZKOLNEGO KONKURSU PLASTYCZNEGO dla klas I-VI „Palenie, a nasze zdrowie” . I. Organizatorem konkursu jest Szkolny Zespół d.s. Promocji Zdrowia i Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Będzinie. II. Celem konkursu jest zdobywanie przez dzieci wiedzy i doświadczeń w zakresie właściwego stylu życia, dbania o swoje zdrowie , unikania nałogów, asertywność. III. Zasady i przebieg konkursu: 1. Konkurs odbywa się w dwóch kategoriach: - klasy I - III, - klasy IV - VI. 2. Wychowawcy klas po przeprowadzonych zajęciach profilaktycznych zapoznają uczniów z regulaminem konkursu. 3. Każdy uczeń, wykonuje pracę plastyczną dowolną techniką, w formacie A4, o tematyce: „Palenie, a nasze zdrowie!” i przekazuje ją wychowawcy klasy w terminie do 15.11.2014r. Na odwrocie pracy umieszcza metryczkę zawierającą dane autora: imię i nazwisko, klasa. Wychowawca wraz z uczniami wybierają dwie najlepsze prace , które są zgodne z tematyką konkursu, wykonane najciekawszą techniką i posiadają wysokie walory estetyczne. 5. Wychowawcy przekazują wybrane prace do p. J. Piwowarczyk ( klasy (I – III) lub do p. B. Brużewicz ( klasy IV- VI) w terminie do 18.11.2014r. 6. Finał konkursu odbędzie się w dniu 20.11.2014r. 7. Kryteria oceny prac konkursowych: - zgodność z tematyką konkursu, - estetyka wykonania pracy - koncepcja plastyczna pracy; oryginalność, pomysłowość. IV. Wyniki konkursu i nagrody: 1. Jury powołane przez Organizatorów, wyłoni spośród przekazanych prac laureatów konkursu. 2. W każdej grupie wiekowej zostaną przyznane nagrody rzeczowe oraz dyplomy. 3. Wszystkie prace finałowe zostaną wyeksponowane w widocznym miejscu na terenie szkoły.

Szkolne obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia.   19.11. 2014r. Przeprowadzenie przez wychowawców klas IV – VI quizu na temat szkodliwości palenia papierosów. 20.11.2014r. Szkolne obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia z udziałem Pracowników Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Będzinie. 4 godzina lekcyjna (sala gimnastyczna) - uczniowie klas IV – VI Prezentacja multimedialna na temat szkodliwości palenia. Podsumowanie wyników konkursu plastycznego ” Papierosy, a nasze zdrowie”. Podsumowanie wyników quizu profilaktycznego.

PAPIEROSY: FAKTY I MITY materiały dla wychowawców klas do omówienia przed quizem.   FAKTY Papieros zawiera około 40 substancji rakotwórczych, a w dymie papierosowym znajduje się wiele różnych substancji, z których żadna nie jest zdrowa. Jest tam nikotyna, która ma szkodliwy wpływ na serce i naczynia krwionośne. Jest także tlenek węgla, zwany czadem, gaz, który powoduje zmniejszenie ilości tak potrzebnego organizmowi tlenu. Oprócz tlenku węgla w dymie papierosowym znajduje się kilkanaście innych gazów, oraz substancje smoliste. Wykazano, że dym tytoniowy wywiera toksyczny wpływ na: a) masę ciała b) długość życia c) rozrodczość oraz układy: oddechowy, krążenia, Nikotyna – jedna z najgroźniejszych trucizn zaliczana do grupy narkotyków, szybko wchłaniana do krwi. Po wypaleniu 1 papierosa dokrwi palacz wchłania się 1 – 2 mg tej substancji, a jej śmiertelna dawka to 60 mg. Głębokie zaciąganie się dymem papierosowym powoduje wchłanianie się 10 razy większej ilości nikotyny do płuc, niż przy paleniu bez zaciągania się.  Bierne palenie – czym to śmierdzi? Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy. W przerwach pomiędzy zaciąganiem się papieros dymi najintensywniej, co znaczy że nie tylko dym wydmuchiwany przez palacza szkodzi niepalącym, ale głównie ten który wydziela się bezpośrednio z samego papierosa. 8% wszystkich zgonów spowodowanych paleniem papierosów jest wynikiem ekspozycji biernej na dym tytoniowy. Przebywanie w zadymionym pomieszczeniu przez 8 – 10 godzin jest dla osoby niepalącej równoznaczne z wypaleniem kilku papierosów.

Skutki nikotynizmu wśród dzieci i młodzieży Skutki nikotynizmu wśród dzieci i młodzieży. Dzieci są bardziej podatne na uzależnienia, niż dorośli. Uważa się, że ci którzy popalali lub palili systematycznie w dzieciństwie lub w okresie dorastania są znacznie bardziej narażeni na nałóg tytoniowy, niż niepalący. 70% palaczy zaczyna palić przed ukończeniem 18 roku życia, a aż 95% uzależnionych dorosłych zapaliło przed ukończeniem 25 roku życia. Eksperci twierdzą, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że ci, którzy nie sięgnęli po papierosa do 20. roku życia, w ogóle nie będą palić. Uzależnienie od nikotyny jest jednym z najsilniejszych nałogów porównywalnym z uzależnieniem od heroiny. Młodzi palacze zazwyczaj: -mają niższy wzrost, mniejszy obwód klatki piersiowej oraz mniejszą pojemność płuc, -osiągają gorsze rezultaty w sporcie – wolniej biegają, maszerują, pływają, -częściej chorują na alergie i astmę, -ich skóra wygląda szarzej, nasila się trądzik, pojawiają się zmiany skórne, wypryski, łuszczyca. Wpływ nikotynizmu na wyniki w nauce: Palący uczniowie osiągają gorsze wyniki, niż uczniowie niepalący, są mniej pojętni, bardziej roztargnieni, wybuchowi i często nieposłuszni. Dzieci palące mają problemy z koncentracją uwagi, potrzebują więcej czasu na odrabianie prac domowych, mają gorszą pamięć i popełniają w zadaniach testowych więcej błędów. Choroby spowodowane paleniem papierosów: -choroby układu krążenia, -choroby układu pokarmowego, -nowotwory: płuc, krtani, gardła, przełyku, jamy ustnej, trzustki, nerek, wątroby. 20 sztuk papierosów wypalonych dziennie skraca przeciętnie życie o ok. 5 lat. 40 sztuk dziennie skraca życie o ok. 8 lat. Każdy papieros skraca życie o 5,5 min.

MITY *Nikotyna łagodzi stres. Nieprawda! Nikotyna pobudza, a nie uspokaja. Odczucie relaksu po zapaleniu jest spowodowane zaspokojeniem głodu nikotynowego. To właśnie ten głód sprawia, że sytuacja staje się bardziej stresująca niż jest w rzeczywistości. Niepalący nie odczuwają głodu nikotynowego, a więc nie muszą go gasić.   *Papierosy typu „light” lub mentolowe są mniej szkodliwe. Nieprawda! Typ papierosów nie ma wpływu na ich szkodliwość – wszystkie szkodzą w tym samym stopniu. Stosowanie nazwy „light” jest nawet zakazane prawem. Mentole tylko maskują prawdziwy, cierpki i gorzki smak papierosów. Stosowanie dodatków mentolowych sprzyja uzależnieniu i inhalacji toksyn do organizmu. *Palenie ułatwia odchudzanie. Nieprawda! Palenie jedynie odciąga uwagę od poczucia głodu – człowiek jest zdeterminowany, by najpierw zapalić, a potem zaspokoić głód. Zła dieta i toksyny zawarte w dymie tytoniowym sprzyjają jedynie otyłości brzusznej, a nie odchudzaniu. *Nie palę, więc nic mi nie grozi. Nieprawda! Dym ulatniający się z zapalonego papierosa jest znacznie bardziej szkodliwy niż ten wdychany wyłącznie przez palacza – dlatego osoby niepalące również mogą zachorować na choroby odtytoniowe. Bierne palenie też zabija.

QUIZ dla uczniów klas IV - VI na temat szkodliwości palenia papierosów 1) Wdychając dym tytoniowy jesteś narażony na te same choroby, co osoba paląca a Tak b Nie 2) Ile znanych substancji rakotwórczych zawiera przeciętny papieros? a. 5 b. 10 c. 20 d. 40 3) Palenie tytoniu jest jedną z głównych przyczyn chorób serca i nowotworów a. Tak b. Nie  4) Nikotyna uspakaja i łagodzi objawy stresu a. Tak b. Nie   5) Papierosy mentolowe i „Light” są zdecydowanie mniej szkodliwe  6) Palenie tytoniu przyspiesza metabolizm i pomaga w odchudzaniu 7) Paląc nieregularnie nie można się uzależnić a. Tak b. Nie  8) Przebywanie w zadymionym pomieszczeniu przez 8 – 10 godzin jest dla osoby niepalącej równoznaczne z wypaleniem kilku papierosów  9) 2% wszystkich zgonów spowodowanych paleniem papierosów jest wynikiem ekspozycji biernego palenia tytoniu a. Tak b. Nie (8%) 10) Uzależnienie od tytoniu oznacza pojawienie się „głodu nikotynowego” podczas prób zerwania z nałogiem 11) Palenie bierne to wdychanie dymu wydychanego przez ludzi palących  12) Uzależnienie od nikotyny jest jednym z najsilniejszych nałogów porównywalnym z uzależnieniem od heroiny a. Tak b. Nie  13) Im wcześniej dana osoba sięga po papierosa, tym dłużej pozostaje nałogowym palaczem a. Tak b. Nie  14) Młodzi palacze osiągają gorsze wyniki w nauce i sporcie  15) Wypalony papieros skraca życie o a. około 5 minut b. około 10 minut

Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu przypada zawsze w trzeci czwartek listopada. W tym roku jest to dzień 20 listopada. Święto to narodziło się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie, aż 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia.   W następnych latach akcja objęła swoim zasięgiem wszystkie stany i większość palaczy. Idea dnia, w którym zachęca się palaczy do zerwania z nałogiem, przyjęła się także w innych krajach. Od 1991 roku w każdy trzeci czwartek listopada Fundacja „Promocja Zdrowia” namawia Polaków do rzucenia palenia.

Prezentacja multimedialna na temat szkodliwości palenia przedstawiona przez pracowników Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Będzinie.

Podsumowanie prezentacji na temat szkodliwości palenia.

Konkurs plastyczny „Papieros,y a nasze zdrowie”.

Konkurs plastyczny „Papierosy a nasze zdrowie”.

Wręczenie nagród zwycięzcom konkursu plastycznego „Papierosy, a nasze zdrowie”.

Wręczenie nagród zwycięzcom quizu na temat szkodliwości palenia.

Materiały informacyjne dotyczące szkodliwości palenia papierosów.

Na zebraniach klasowych z rodzicami w miesiącach: październiku i listopadzie 2014r. wychowawcy w ramach realizacji działań Szkolnego Uniwersytetu dla Rodziców wygłosili referaty na temat szkodliwości palenia papierosów.

Materiały z realizacji zadania przygotowały: Barbara Brużewicz Justyna Piwowarczyk