3. Parametry powietrza – ciśnienie.
Ciśnienie atmosferyczne – stosunek wartości siły, z jaką słup powietrza atmosferycznego naciska na powierzchnię Ziemi do powierzchni, na jaką ten słup naciska. Wynika stąd, że w górach ciśnienie atmosferyczne jest niższe, a na nizinach wyższe, ponieważ słup powietrza ma różne wysokości.
Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni podzielona przez powierzchnię na jaką ona działa, co przedstawia zależność: gdzie: p – ciśnienie (Pa), Fn – składowa siły prostopadła do powierzchni (N), S – powierzchnia (m²).
W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją objętości, masy i tempera-tury, i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu. Uogólnieniem pojęcia ciśnienia jest naprężenie. Do pomiaru służy manometr i barometr.
Ciśnienie może być określone względem próżni – tzw Ciśnienie może być określone względem próżni – tzw. ciśnienie bezwzględne czyli absolutne, lub względem ciśnienia w otoczeniu – tzw. ciśnienie względne. W technice powszechnie mierzy się i podaje ciśnienie płynów względem ciśnienia atmosferycznego i określa się je jako ciśnienie manometryczne.
Przykładowo: jeśli ciśnienie w pojemniku jest równe 0,3 MPa (nadciśnienie), to ciśnienie bezwzględne wynosi: 0,3 MPa + 0,1 MPa = 0,4 MPa (0,1 MPa to ciśnienie atmosferyczne).
Jednostki ciśnienia – [symbol]. Paskal i jego pochodne (układ SI) – [Pa], Bar – [bar], Atmosfera techniczna – [at], Atmosfera fizyczna – [atm], Tor = milimetr słupa rtęci – [Tr = mmHg], Metr słupa wody – [mH2O], Funt siły na cal kwadratowy – [psi].
Paskal – [Pa] Paskal – jednostka ciśnienia w układzie SI, oznaczana Pa. 1 Pa = 1 N/m2 Ciśnienie 1Pa jest to takie ciśnienie, jakie wywiera siła 1N na powierzchnię 1m2. Nazwa paskal pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka Blaise'a Pascala.
Jednostki pochodne od paskala. 1 Pa jest jednostką małą, zatem będziemy się posługiwali jej wielokrotnościami: 1 hPa = 100 Pa = 102 Pa 1 kPa = 1000 Pa = 103 Pa 1 MPa = 1000000 Pa = 106 Pa Dla „naszej” dokładności możemy przyjąć, że: 1 at = 0,1 MPa = 100 kPa 1 MPa = 10 at
Bar (bar) – jednostka miary ciśnienia w układzie jednostek CGS określoną jako: 1 bar = 106 dyn/cm2 = 106 b. Nazwa bar pochodzi od greckiego βάρος, oznaczającego ciężar. Dla „naszej” dokładności możemy przyjąć, że: 1 bar = 0,1 MPa = 1 at
Atmosfera techniczna – 1 at Atmosfera techniczna (at) – pozaukładowa jednostka miary ciśnienia powszechnie używana w technice. Odpowiada ciśnieniu wywoływanemu siłą 1 kilograma-siły rozkładającej się na powierzchni 1 cm² lub naciskowi 10 metrów słupa wody. 1 at = 1 kG / 1 cm² 1 at = 98 100 Pa (w przybliżeniu: 1 at = 100 000 Pa = 0,1 MPa)
Atmosfera fizyczna – 1 atm Atmosfera fizyczna (atmosfera normalna, atm) – pozaukładowa jednostka miary ciśnienia, równa ciśnieniu 760 milimetrów słupa rtęci (mm Hg) w temperaturze 273,15 K (0 °C), przy normalnym przyspieszeniu ziemskim. Atmosfera fizyczna odpowiada średniemu ciśnieniu atmosferycznemu na poziomie morza na Ziemi. 1 atm = 760 mmHg = 101 325 Pa (w przybliżeniu: 1 atm = 1 at = 1 bar = 0,1 MPa)
Tor (Tr, mm Hg – milimetr słupa rtęci) – pozaukładowa jednostka miary ciśnienia równa ciśnieniu słupa rtęci o wysokości 1 mm w tempe-raturze 273,15 K (0 °C), przy normalnym przyspieszeniu ziemskim. Nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego fizyka i matematyka Evangelisty Torricellego. 1 Tr = 1 mm Hg = 1/760 atm = 133,3224 Pa
Funt na cal kwadratowy (Pound per square inch - psi) – jednostka pochodna ciśnienia w brytyjskim systemie miar. 1 psi = 0,0680459582401954 atm 1 psi = 6 894,75729 Pa 1 psi = 0,068947 bar