Współczesne zagrożenia wśród dzieci i młodzieży Dobrzechów, 21.10.2014 r.
UZALEŻNIENIA Zjawisko uzależnień młodzieży od alkoholu, narkotyków czy leków dotyczy coraz młodszych uczniów. ( W naszym kraju) 20% gimnazjalistów przyznaje się do kontaktów z narkotykami.
Przyczyny sięgania po używki Eksperyment, ciekawość – to co zakazane jest pociągające Nacisk grupy, Reklamy, filmy – wspomagacze dobrej zabawy, coś co dostarcza nowych, wspaniałych przeżyć, a jednocześnie jest nieszkodliwe i nie wiąże się z konsekwencjami Dostępność używek Muzyka Ciche przyzwolenie dorosłych Przykład dorosłych Używki pozwalają przełamać nieśmiałość i kompleksy Nieumiejętność spędzania wolego czasu,
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo zainteresowania się alkoholem, narkotykami Alkoholizm jednego z rodziców Brak rodziców lub przebywanie jednego z nich często poza domem (szczególnie odnosi się to do ojca) Brak norm i zasad regulujących zachowanie dziecka Tolerancyjny stosunek rodziców do używek Słabe oceny, brak wiary we własne możliwości Trudności z czytaniem lub pisaniem Problemy ze skoncentrowaniem uwagi Zachowania agresywne wobec innych Rozrywkowe, lekkie podejście do życia
ALKOHOL - uzależnieni od alkoholu – ok. 800 tys. (2% populacji) - dorośli żyjący w otoczeniu alkoholika (– ok. 1,5 mln) - dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików – ok. 1,5 mln - osoby pijące szkodliwie – 2 – 2,5 mln (5 – 7% populacji) - ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym – razem ok. 2 mln
Sygnały ostrzegawcze Pogorszenie ocen, częstsze wagary; Są to negatywne i budzące niepokój zmiany zachodzące w wyglądzie i zachowaniu nastolatka. Nie zawsze przyczyną będą używki, ale nie wolno ich zlekceważyć. Pogorszenie ocen, częstsze wagary; Zaniedbanie w wyglądzie; Szybka utrata wagi połączona z innymi negatywnymi zmianami; Radykalna zmiana aktywności dziecka; Zmiana kolegów; Utrata zainteresowań, rezygnacja z zajęć lubianych dotychczas; Posiadanie różnych przedmiotów związanych z używkami; Częste, nieuzasadnione, zaskakujące zmiany nastroju (mogą być objawem dojrzewania, ale w połączeniu z innymi sygnałami ostrzegawczymi mogą oznaczać eksperymenty z narkotykami); Nadmierna reakcja na krytykę lub małe niepowodzenia; Umieszczanie na ubraniach emblematów związanych z alkoholem, narkotykami (znaczy, że to akceptuje, nie widzi w tym nic złego); Kłopoty z koncentracją (rozkojarzenie); Źrenice niereagujące na zmianę światła, zaczerwienienie spojówek; Chroniczny kaszel (nieuzasadniony przeziębieniem); Słodkawy zapach w oddechu, na ubraniu i we włosach, kadzidełka w pokoju; Sygnały ostrzegawcze
Fazy rozwoju uzależnienia od alkoholu Faza 1 - Picie towarzyskie Picie sprawia przyjemność Wzrost ochoty i tolerancji na alkohol Spożywanie alkoholu w tej fazie zazwyczaj nie prowadzi do stanu znacznego upicia się, ale pijący wskutek działania alkoholu uzyskuje oczekiwany rodzaj odprężenia emocjonalnego. Początkowo poszukuje ulgi okazjonalnie, a wraz z postępującym procesem zmniejszania się tolerancji na napięcia psychiczne, zaczyna pić częściej i więcej.
Faza 2 – Ostrzegawcza Szukanie okazji do picia Po wypiciu lepsze samopoczucie Alkohol przynosi ulgę, uwalnia od napięcia Rozpoczęte picie często kończy się „urwaniem filmu” Próby picia ukrytego, w samotności,na kaca Wagary
Faza 3 - Krytyczna Wyrzuty sumienia, kac moralny Zaniedbywanie szkoły Konflikty w rodzinie Usprawiedliwianie spożycia alkoholu licznymi okazjami Wzrost agresywności, konflikty z prawem i nieregularne odżywianie się (Zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego Picie bez przerwy, na przemian zokresami całkowitej abstynencji dla poprawy zdrowia)
Faza 4 –Chroniczna Okresy długotrwałego picia Picie poranne, „kac gigant” Upijanie się w samotności Spadek tolerancji na alkohol Rozpad więzi rodzinnych Wynoszenie rzeczy, kradzieże Otępienie alkoholowe – „wtórny analfabetyzm” Alkohol jedynym celem życia Psychozy alkoholowe Padaczka alkoholowa Skrajne wyczerpanie organizmu
Szkody związane z upijaniem się młodych ludzi Konflikty z prawem Konflikty rodzinne Wypadki drogowe Bójki, konflikty HIV, choroby weneryczne Samobójstwa Picie alkoholu toruje drogę do sięgania po inne substancje psychoaktywne!
NARKOTYKI Skutki zażywania narkotyków (Psychika) Narkotyki pobudzają chemicznie „ośrodki przyjemności” znajdujące się w mózgu, które odpowiadają za odczuwanie – radości, satysfakcji, przyjemności, powoduje to przyzwyczajenie się mózgu do przyjmowania określonego środka. Regularne zażywanie otępia ośrodki przyjemności, co w konsekwencji prowadzi do tego, iż bez narkotyku człowiek nie jest w stanie odczuwać satysfakcji, radości, samozadowolenie itp. Narkotyki pozbawiają przyjemnych uczuć! Psychika uzależnionego nastolatka jest narażona na takie zaburzenia jak: Wahania nastroju Depresja, smutek, zanik energii, wyczerpanie i zniechęcenie Paranoja, stała podejrzliwość, myśli prześladowcze, poczucie, że wszyscy są przeciwko mnie Halucynacje Otępienie Panika Narkotyki upośledzają pamięć, myślenie abstrakcyjne, rozumowanie, wyciąganie wniosków – zdolności niezbędne w uczeniu się!
Działanie na organizm Używki wyniszczają organizm, zabierają to co najcenniejsze, m. in. witaminy i minerały, upośledzają pracę wielu narządów, osłabiony organizam nie potrafi sie bronić przezd bakteriami i wirusami, częste choroby jeszcze bardziej go degradują. Ich używanie niemal zawsze kończy się anemią i wycieńczeniem, wreszcie odwykiem i śmiercią Organizam narkomana narażony jest także na: Zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, tętniaki, zawał Niezyt oskrzeli, chroniczne bóle klatki piersiowej, zapalenia płuc, rak Zaburzenia koordynacji wzrokowo ruchowej, oczopląs, drżenie mięśniowe Niepłodność, impotencję, obniżenie stężenia testosteronu, nadcz. tarczycy Kostniejące zapalenie mięśni i żył Zapalenie kręgów i stawów Wirusowe zapalenie wątroby typu A,B i C Marskość i rak wątroby Grzybice Możliwość zarażenia się wirusem HIV
Problemy społeczne Narkotyki dają poczucie siły i pewności, odsuwają problemy, pozwalają o nich zapomnieć, czar pryska, gdy środek przestaje działać Nastrój sie obniża, rzeczywistość może być nie do zniesienia – problemy narastają; zaległości w szkole, konflikty w domu, młodzież często woli uciekać w świat iluzji, niż stawić czoła kłopotom Narkomani są pewni, że używki są z nimi, reszta świata przeciw Uzależniony nastolatek szybko się zmienia – zaniedbuje obowiązki, rezygnuje z zainteresowań, zmienia przyjaciół, jego życiem kierują myśli związane z nałogiem Narkotyki uderzają w podstawy – rodzinę, dom, szkołę/pracę i zdrowie, dezorganizują życie, niszczą zdrowie, rozbijają więzi rodzinne
Podział narkotyków: Narkotyki dzielimy na: Środki tłumiące Halucynogeny Środki pobudzające Opiaty
Narkotyki – charakterystyka Środki tłumiące: - środki uspokajające(spowalniają pracę organizmu, powodują stan uspokojenia i senności, przynoszą ulgę odczuwającym ból. Spożycie dużej ilości środków uspokajających może spowodować śmierć. Zaliczamy do nich: heroinę, morfinę , opium
INHALANTY - Opary inhalantów szkodliwie wpływają na centralny układ nerwowy. Cykliczne wchłanianie tych substancji powoduje: poważne uszkodzenie śluzówki nosa, krtani, płuc uszkodzenie komórek krwi zaburzenie łaknienia utratę wagi zaczerwienienie oczu krwawienie z nosa uszkodzenie wątroby i nerek
regularne wąchanie inhalantów prowadzi do: zaburzeń orientacji w przestrzeni utraty kontroli nad sobą halucynacje utraty świadomości zapaści Do inhalantów zaliczamy kleje, np. butapren
Halucynogeny Marihana - susz z drobnych liści konopi indyjskich, przypomina suszony majeranek, ma bardzo intensywny zapach. Dym z marihuany zawiera więcej substancji rakotwórczych, niż dym z papierosa.
Marihuana bezpośrednio wpływa na system odpornościowy człowieka, obniża poziom hormonów u nastolatków, a zatem może zahamować rozwój seksualny zarówno u chłopców, jak i u dziewcząt. Ma także negatywny wpływ na sprawność intelektualną i emocjonalną. Osłabia zdolność koncentracji uwagi i jasnego postrzegania rzeczywistości.
Marihuana powoduje syndrom motywacyjny, który objawia się: apatią zobojętnieniem zaniedbaniem własnego wyglądu niemożnością skupienie się na jakichkolwiek zadaniach
Haszysz żywica konopi indyjskich, występuje w postaci brunatnych kawałków, kulek, pali się w fajkach lub fifkach halucynacje, zaburzona ocena sytuacji i opóźniony czas reakcji, zaburzone poczucie czasu, urojenia, pobudzenie, uczucie paniki, syndrom amotywacyjny, zmniejszona energia, apatia, trudności w koncentracji i zapamiętywaniu, lęki i paranoje
LSD („kwas”) Bezwonny środek halucynogenny, w postaci niewielkich znaczków nasączonych narkotykiem LSD wpływa na układ nerwowy, powodując utratę kontroli nad czynnością mięśni.
Długotrwałe zażywanie LSD– ataki paniki, agresji lub depresja, bardzo częste zachowania psychotyczne, którym towarzyszy duży lęk i niepokój
Heroina Występuje w postaci ciemnego płynu tzw. kompot, białego proszku lub brązowawych kryształków. Płyn się wstrzykuje, proszek wdycha, a kryształki pali Oznaki użycia – euforia, która przechodzi w zamroczenie, rozleniwienie i senność, rozluźnienie mięśni, utrata koordynacji ruchowej, zaburzenia mowy Długotrwałe zażywanie – senność, swędzenie skóry, depresja, podatność na infekcje, żółtaczka, uszkodzenia wątroby i nerek, z czasem przejmuje całkowitą kontrolę nad narkomanem.
środki pobudzające (stymulanty) amfetamina („amfa”) kokainę („koka”) crack
Środki pobudzające: Stymulanty to substancje pobudzające organizm do aktywniejszego działania. Znajdują się one w kokainie, amfetaminie. Używanie ich może powodować suchość w ustach, bóle głowy, pocenie się, przyspieszanie oddechu rytmu serca. Bardzo duże dawki mogą zażywającego doprowadzić do załamania nerwowego.
Amfetamina Biały proszek wdychany przez nos, pity razem z napojami energetyzującymi, może także występować w postaci różnokolorowych tabletek Jeden z najpopularniejszych narkotyków w Polsce Zażywanie jest często nieodłącznym elementem imprez, daje energetycznego „kopa”, który utrzymuje się przez 2-4 godzin, może być stosowana przed ważnymi egzaminami Bardzo silnie uzależnia psychicznie, już po dwu lub trzykrotnym zażyciu Kac amfetaminowy, jest bardzo ciężkim przeżyciem, dlatego osoby które zażyły często przesypiają cały kolejny dzień
Kokaina - biały proszek wdychany przez nos (rzadziej wstrzykiwany) Kokaina przynosi szybkie i mocne poczucie euforii. Używanie tej substancji powoduje nieustanne występowanie kataru, krwotoki z nosa, chroniczny ból gardła, stan zapalny w zatokach, dziury w przegrodzie nosowej, zapalenie wątroby i problemy z płucami.
Crack- jasnobrązowe kuleczki, białe okruchy, kamyki pakowane do fiolek Crack- jasnobrązowe kuleczki, białe okruchy, kamyki pakowane do fiolek. Pali się w fajce lub wdycha jego opary podgrzewając na łyżeczce
Opiaty Opiaty są to narkotyki pochodzenia roślinnego Najczęściej po zażyciu małych dawek człowiek doświadcza stanu euforii, zaś przyjąwszy większa dawkę, jest w stanie zamroczenia. Prawie zawsze jako skutek uboczny, spowodowany działaniem tej grupy narkotyków, występują zaparcia. Opiaty są środkami silnie uzależniającymi.
Heroina Występuje w postaci ciemnego płynu tzw. kompot, białego proszku lub brązowawych kryształków. Płyn się wstrzykuje, proszek wdycha, a kryształki pali Oznaki użycia – euforia, która przechodzi w zamroczenie, rozleniwienie i senność, rozluźnienie mięśni, utrata koordynacji ruchowej, zaburzenia mowy Długotrwałe zażywanie – senność, swędzenie skóry, depresja, podatność na infekcje, żółtaczka, uszkodzenia wątroby i nerek, z czasem przejmuje całkowitą kontrolę nad narkomanem.
NIEMEDYCZNE ZAŻYWANIE LEKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ Łatwa dostępność w aptekach leków powodujących odurzenia i uzależnienia (wydawane bez recepty) Przekonanie, że leki wydawane bez recepty są bezpieczne
w porównaniu z ubiegłymi latami liczba dzieci eksperymentujących z lekami powodującymi odurzenie wzrosła o 300 procent. Liczba sprzedawanych leków zawierających substancje pobudzające zwiększyła się w ciągu roku o 2 mln.
Leki, które najczęściej uzależniają Leki uspokajające Leki nasenne Narkotyczne leki przeciwbólowe
„Leki gimnazjalistów” Acodin (Dekstrometorfan)– syntetyczna pochodna morfiny używana w medycynie jako lek przeciwkaszlowy nie działająca na receptory opioidowe. W większych dawkach wykazuje działanie narkotyczne. Sposób przyjmowania: doustnie, w dużej ilości (jednorazowo kilkanaście, kilkadziesiąt sztuk).
powoduje zwykle pobudzenie Objawy użycia Acodinu: powoduje zwykle pobudzenie sporadycznie halucynacje przy zamkniętych oczach może powodować wrażenia całkowitego oderwania od ciała i utraty własnej tożsamości Zewnętrzne oznaki używania Acodinu: powoduje ograniczenie ruchów zaburzenia równowagi kłopoty z mówieniem opóźnienie reakcji w przypadku przedawkowania może dojść do depresji układu oddechowego i śmierci
Benzydamina – różowe saszetki Tantum Rosa składnik narkotyku gimnazjalistów, metody otrzymywania preparatu odurzającego przez ekstrakcję. Mikstury z benzydaminą powodują najczęściej omamy słuchowe, wzrokowe. Dają odczucie relaksu i rozluźnienia
Uzależniające leki przeciwbólowe Tramal pobudza receptory opioidowe, jest silnym lekiem przeciwbólowym , stosowany w chorobach nowotworowych, bólach pooperacyjnych i pourazowych, jeden z najbardziej popularnych i silnie uzależniających leków, Tramal uzależnia równie szybko jak narkotyki, początkującym do odurzenia wystarczy nawet jedna albo dwie tabletki, zwłaszcza jeśli popije się je alkoholem,
Po użyciu… zaburzenia krążenia stany depresyjne piączka psychozy
Inne leki, którymi odurza się młodzież Thiocodin Neoazarina Ascodan Leki zawierające efedrynę Tussipect Sudafed
INTERNET Zagrożenia płynące z internetu: -cyberprzemoc -pornografia -pedofilia -gry -oszustwa -piractwo