Andrzej Wiertniczy w dniu 5 listopada 2014 r. wniósł przeciwko Maciejowi Mądremu do Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu pozew, w którym domagał się przywrócenia utraconego posiadania mieszkania położonego przy ul. Powstańców Śląskich 56/9 i zasądzenia kwoty zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania za szkodę, którą pozwany wyrządził, zajmując bez tytułu prawnego mieszkanie stanowiące własność powoda. 1) Czy kumulacja roszczeń jest dopuszczalna?

 Wymaganie tego samego trybu postępowania.  Jeśli oba roszczenia podlegają rozpoznaniu w tym samym trybie, zbadanie, czy dla roszczeń nie jest przewidziane postępowanie odrębne.  Sprawdzenie, czy dla któregokolwiek z roszczeń nie jest przewidziana właściwość innego sądu (zarówno rzeczowa jak i miejscowa).  Ustalenie, czy roszczenia są skierowane przeciwko temu samemu pozwanemu.

Roszczenia podlegają rozdzieleniu w zależności od sytuacji: 1) są rozpoznawane przez ten sam sąd, ale jako sprawy oddzielne; 2) dochodzi do przekazania jednej ze spraw do sądu właściwego do jej rozpoznania.

W trakcie procesu o odszkodowanie prowadzonym przez sąd rejonowy (wartość przedmiotu sporu zł) okazało się, że przedmiotowe mieszkanie zostało zalane przez pozwanego, zatem powód rozszerzył powództwo, domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną zalaniem mieszkania, którego właścicielem jest powód. Pozwany podniósł zarzut niedopuszczalności zmiany powództwa, powołując się na treść przepisu art. 193 § 1 kpc. 2) Czy zmiana powództwa w przedmiotowej sprawie jest dopuszczalna?

 Zmiana powództwa ma charakter ilościowy (rozszerzenie lub ograniczenie zakresu przedmiotu procesu) bądź jakościowy (zmiana rodzaju ochrony prawnej przy zachowaniu tego samego przedmiotu lub zmiana przedmiotu żądania).  Zmiana dotyczy zmiany żądania lub podstawy faktycznej albo obu podstaw jednocześnie.  Zmianą nie są: zmiany nieistotne (np. uzupełnienie, ograniczenie podstawy faktycznej), zmiany podstawy prawnej przy niezmienionych okolicznościach faktycznych, prowadzące do całkowitego zerwania związku między pierwotnym procesem a tym po przekształcaniu.

 Zmiana powództwa polegająca na wystąpieniu z nowym roszczeniem obok pierwotnego jest przedmiotową kumulacją roszczeń (art. 191 k.p.c.) dokonaną po wszczęciu procesu.  Zmiana niedopuszczalna, jeśli wpływa na właściwość sądu – art. 193 § 1 i 2 k.p.c. Wyjątek od zasady stabilizacji właściwości sądu.  Zmiana musi być dokonana w piśmie procesowym. Wyjątek – sprawy o roszczenia alimentacyjne.  Zmiana powództwa w postępowaniu apelacyjnym – art. 383 k.p.c. oraz w postępowaniu nakazowym – art. 495 § 2 k.p.c.  Zmiana powództwa niedopuszczalna w postępowaniu uproszczonym – art. 505(4) § 1 k.p.c.

1) Jeśli kumulacja roszczeń jest dozwolona – sąd rejonowy przekazuje całe zmienione powództwo sądowi okręgowemu. 2) Jeśli zmiana narusza zasady kumulacji roszczeń sąd rejonowy w zakresie rozszerzonym tylko żądanie wyłączy do osobnego postępowania i albo ją rozpozna jako sprawę oddzielną, jeśli jest właściwy miejscowo i rzeczowo albo przekaże sprawę do rozpoznania sądowi właściwemu.

Po rozszerzeniu powództwa całe zmienione powództwo zostało przekazane do Sądu Okręgowego we Wrocławiu (w.p.s zł). Następnie pozwany zakwestionował wartość szkody powstałej w wyniku zalania mieszkania, twierdząc, że jest ona zawyżona. Sąd – na jego wniosek - dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy, który wycenił wartość szkody na kwotę zł. W związku z wydaną przez biegłego ekspertyzą powód oświadczył, że cofa pozew do kwoty , nie zrzekając się roszczenia. 3) Czy cofnięcie pozwu jest dopuszczalne?

Czynność procesowa Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy (art. 203 k.p.c.) Cofnięcie pozwu Czynność materialnoprawna powodująca bezzasadność powództwa Powód zamyka sobie drogę do skutecznego wytoczenia powództwa w przyszłości Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do wydania wyroku Zrzeczenie się roszczenia

 Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w terminie dwóch tygodni od zawiadomienia go przez sąd o cofnięciu pozwu, uważa się za wyrażenie zgody (art. 203 § 3 zd. 2 k.pc.).  Cofnięty pozew nie wywołuje żadnych skutków procesowych ani materialnych. Konsekwencją jest umorzenie postępowania na podstawie art. 355 k.p.c.  Cofnięcie pozwu i zrzeczenie się roszczenia pod kontrolą sądu. Kryteria z art. 203 § 4 k.p.c. – sąd może uznać te czynności za niedopuszczalne, gdy okoliczności sprawy wskazują, że są nie zgodne z prawem (dotknięte wadami oświadczeń woli), zasadami współżycia społecznego lub zmierzają do obejścia prawa, w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - gdy cofnięcie naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego (art. 469 k.p.c).  Jeśli sąd nie orzekł prawomocnie o obowiązku uiszczenia kosztów przez powoda, na żądanie pozwanego, powód zwraca mu koszty. (art. 203 § 2 w zw. z art. 109 k.p.c lub art. art. 203 § 2 i § 3 k.p.c.).

 Powód nie dochodzi jednym pozwem całego roszczenia, lecz tylko jego części.  Dochodzenie jedynie części roszczenia, mimo że jest wymagalne w całości, bez zrzeczenia się pozostałej części, daje możliwość dochodzenia reszty roszczenia w przyszłości – brak res iudicata.  Powód nie ma obowiązku dochodzenia jednym pozwem całego roszczenia. Wyjątek – postępowanie uproszczone – art. 505(3) k.p.c.

Powód Mateusz Wielki w pozwie wniesionym w dniu 1 września 2013 r. do SR w Trzebnicy wnosił o zobowiązanie pozwanego Piotra Małego do wydania powodowi nieruchomości zindywidualizowanej w pozwie. Na rozprawie w dniu 7 listopada 2014 r., o której pozwany został powiadomiony, ale się nie stawił, powód pod jego nieobecność wniósł w formie ustnej o przywrócenie utraconego posiadania przez zobowiązanie pozwanego do wydania mu nieruchomości opisanej w pozwie oraz o zasądzenie kwoty zł tytułem naprawienia szkody wyrządzonej mu przez wyzucie go z posiadania. SR w Trzebnicy uwzględnił powództwo. Pytanie: Jakie błędy popełnił Sąd?