meteorologia nauka o atmosferze ziemskiej (troposferze). Bada i opisuje zjawiska fizyczne procesów atmosferycznych, które określają pogodę i klimat. Pogoda to stan fizyczny atmosfery ponad danym miejscem na kuli ziemskiej.

czynniki atmosferyczne TEMPERATURA POWIETRZA – określa stan cieplny atmosfery, mierzymy termometrem WILGOTNOŚĆ (względna) – stosunek ilości pary wodnej zawartej w powietrzu do tej ilości pary, która by to powietrze nasyciła w danej temperaturze lub ciśnieniu; mierzymy higrometrem i podajemy w procentach; punkt rosy – temp. w której powietrze staje się nasycone wilgocią po uzyskaniu max. zawartości pary wodnej w danej temperaturze, CIŚNIENIE – ciężar słupa powietrza przypadający na jednostkę powierzchni; mierzymy barometrem, aneroidem, barografem; jednostką jest hPa; na mapie oznaczane izobarami

układy baryczne/siła Coriolisa NIŻ BARYCZNY (cyklon) – obszar niskiego ciśnienia, wokół którego ciśnienie jest wyższe, na mapie oznaczony literą N; na półkuli północnej wiatr wieje przeciwnie do ruchu wskazówek zegara; WYŻ BARYCZNY (antycyklon) – obszar wysokiego ciśnienia, wokół którego ciśnienie jest niższe, na mapie oznaczany literą W, na półkuli północnej wiatr wieje zgodnie z ruchem wskazówek zegara;

układy baryczne ZATOKA – obszar obniżonego ciśnienia pomiędzy dwoma obszarami o powietrzu podwyższonym; KLIN – obszar ciśnienia podwyższonego pomiędzy dwoma obszarami ciśnienia obniżonego; SIODŁO – obszar pomiędzy dwoma niżami (zatokami) i dwoma wyżami (klinami)

wiatr ruch powietrza względem ziemi wywołany zmianami ciśnienia, prędkość wiatru podawana jest w m/s, węzłach kt (0,5 m/s ≈ 1 kt), prędkość wiatru zależy od gradientu (różnicy) ciśnienia pomiędzy dwoma punktami, siłę wiatru określamy np. po wodzie, gałęziach lub wiatromierzem, siła wiatru jest opisana za pomocą skali Beafourta, kierunek wiatru zgodny jest z kierunkiem izobar na mapie, jest tylko nieznacznie odchylony o ok. 20o na wodą i ok. 45o na lądem

skala Beauforta

0 Cisza 1 Powiew 2 Słaby wiatr 3 Łagodny wiatr 4 Umiarkowany wiatr 5 Świeży wiatr 6 Silny wiatr 7 Bardzo silny wiatr 8 Sztorm (Gale) 9 Silny sztorm 10 Bardzo silny sztorm (Storm) 11 Gwałtowny sztorm 12 Huragan

skala Pedersena   1,3 - 2,0 do 75 wyraźne, długie fale, pokryte białą pianą, poszum morza 5 ruchliwe 4 0,75 - 1,25 do 50 dłuższe fale o wierzchołkach często spienionych; łamanie się fal wywołuje krótkotrwałe szmery trochę ruchliwe 3 0,25 - 0,75 do 25 krótka fala o szklistych grzbietach, sporadycznie pojawia się piana 2 prawie spokojne 0,1 - 0,25 do 5 powierzchnia lekko zmarszczona (drobna łuskowata fala) 1 spokojne - lustrzana tafla wody zupełnie spokojne wysokość fal [m] długość fal [m] Wpływ wiatru na powierzchnię morza stopnie B zdjęcie stan morza stopnie P

nadzwyczaj rozszalałe skala Pedersena 12 powyżej 11 nawet powyżej 300 fale, tak wielkie, że statki znajdujące się w dolinie przestają być widoczne; wiatr porywa grzywy fal i unosi pył wodny, ograniczający widoczność praktycznie do zera 11   nadzwyczaj rozszalałe 9 10 8,5-11,0 do 250 tworzą się wysokie góry wodne; cała powierzchnia morza wygląda biało dzięki obfitej pianie łamiących się grzywaczy; morze grzmi rozszalałe 8 6,0-8,5 do 200 fale coraz dłuższe i bardziej strome, gęsta piana układa się w długie pasma w kierunku wiatru; morze zaczyna huczeć bardzo wzburzone 7 3,5-6,0 do 135 fale stają się strome, piana grzyw zaczyna układać się w pasma, silny szum łamiących się fal słychać nawet z dużego oddalenia wzburzone 6 2,0-3,5 do 100 zaczynają się tworzyć duże fale, których grzbiety pokryte są białą pianą, szum morza lekko wzburzone 5

wiatry okresowe MONSUNY –w ciepłej porze roku wieje od morza na ląd, a w porze chłodnej znad lądu w stronę morza; wraz ze zmianą kierunku następuje nagła zmiana pogody; monsunowi zimowemu (lądowemu) towarzyszy przeważnie pogoda sucha, monsunowi letniemu (morskiemu) deszczowa; monsuny są wywołane sezonowymi zmianami ciśnienia atmosferycznego nad kontynentem i oceanem BRYZA – wiatr lokalny o cyklu dobowym w dzień (lato) wieję od morza w kierunku lądu a w nocy (zimie) odwrotnie,

wiatry lokalne BORA – chłody, suchy porywisty wiatr wiejący na Dalamatyńskim wybrzeżu Adriatyku MISTRAL – suchy, zimny, porywisty wiatr, wiejący w południowej Francji, TRAMONTANA – chłodny wiatr północny lub północno-wschodni wiejący na zachodnim wybrzeżu Włoch i Korsyki, JUGO – to ciepły i wilgotny wiatr wiejący z południa wzdłuż wschodniego wybrzeża Adriatyku, zazwyczaj wieje kilka dni i towarzyszy mu pogorszenie pogody, MELTEMI – silny północny wiatr występujący m. in. na Cykladach, może wiać nawet 10 dni, osiąga siłę do 9oB, bardzo wychładza powietrze i powoduje duże fale, GARBIN – występuje na Adriatyku, wieje z SW a siła przekracza 10oB, trwa krótko bo do dwóch godzin, jest wiatrem burzowym, towarzyszą mu wyładowania atmosferyczne, deszcze a ciśnienie spada gwałtownie w dół, TRĄBA POWIETRZNA – popularne określenie wiru powietrznego powstającego w chmurach

wiatry lokalne - pasaty Pasaty są najbardziej stałymi ze wszystkich wiatrów oceanicznych. Stały, suchy, ciepły  wiatr występujący w strefie międzyzwrotnikowej, wiejący od wyżów zwrotnikowych ku niżowi równikowemu. Na półkuli północnej ma kierunek N-E, na południowej S-E. Pasatowa cyrkulacja spowodowała powstanie pustyń zwrotnikowych. Wiatry pasatowe zdecydowanie ułatwiają oceaniczną żeglugę jachtową w kierunku na zachód.

zjawiska meteo - dysza

zjawiska meteo - odbicie

zjawiska meteo – zakłócenie

chmury to zbiorowiska unoszących się w powietrzu cząstek w postaci kropelek wody lub kryształków lodu albo ich mieszaniny. CHMURA (naukowo) - jest to obłok o groźnym wyglądzie ;) Dzielimy na różne sposoby: ze względu na wysokość występowania na: chmury wysokie (cirro) chmury średnie (alto) chmury niskie ze względu na kształt na: chmury pierzaste (cirro) chmury warstwowe (staratus) chmury kłębiaste (cumulus) ze względu na budowę wewnętrzną: chmury o rozciągłości poziomej (np. nimbostaratus) chmury rozbudowane w pionie (np. cumulus, cumulonimbus). ze względu na sposób powstania: chmury falowe (np. stratus) chmury konwekcyjne (np. cumulus) chmury frontowe (np. altostratus)

pada z nimbusów ze staratusów może – ale to i tak nie dolatuje zwykle do ziemi Cirrostaratus wywołuje efekt halo Cumulusy wpływają na szkwały Cumulonimbus – wielka czarna burzowa chmura Cirro – wysokie Alto – średnie Stratus – niskie Cb i Cu - pionowe

cumulus

cumulonimbus

zachmurzenie, opady, widzialność ZACHMURZENIE – określane jest za pomocą prostej tabelki OPADY, MGŁY – nie mają wpływu bezpośrednio na bezpieczeństwo żeglugi, pogarszają jedynie jej komfort; jednak przy gęstej mgle żegluga jest utrudniona bo widzialność jest często ograniczona do kliku dziesięciu metrów;

WIDZIALNOŚĆ – to odległość, z której dany obiekt w danych warunkach meteorologicznych jest jeszcze widoczny, tabela widzialności jest 9 – stopniowa stopien okreslenie słowne przyczyna obniżenia widzialności zasięg widzialności widzialność bardzo zła  (very bad) wyjątkowo gęsta mgła 0 - 50 m 1 gęsta mgła, bardzo gęsty śnieg 50 m - 0.1 Mm 2 widzialność zła  (bad) umiarkowana mgła, gęsty śnieg, niezmiernie  intensywny opad deszczu 0.1 - 0.3 Mm 3 widzialność obniżona  (low) słaba mgła, umiarkowany śnieg, bardzo intensywny opad deszczu 0.3 - 0.5 Mm 4 widzialność słaba  (poor) umiarkowany śnieg, silny opad deszczu,  zamglenie 0.5 - 1.0 Mm 5 słaby śnieg, umiarkowany opad deszczu, gęsta mżawka, zamglenie 1.0 - 2.0 Mm 6 widzialność umiarkowana  (moderate) słaby opad deszczu, mżawka, bardzo słaby śnieg, słabe zamglenie, silne zmętnienie 2.0 - 5.0 Mm 7 widzialność dobra  (good) zazwyczaj bez opadów i zamgleń, zmętnienie 5 - 11 Mm 8 widzialność bardzo dobra  (very good) bez opadów i zmętnień 11 - 28 Mm 9 widzialność niezwykle dobra (doskonała) (exceptional) powietrze wyjątkowo przezroczyste, wystąpie nie refrakcji anomalnej (superrefrakcja) > 28 Mm

fronty atmosferyczne jest to strefa przejściowa rozgraniczająca dwie różne masy powietrza FRONT STACJONARNY: powstaje gdy ciepła masa powietrza przeciwstawia się chłodnej oraz na odwrót; w rezultacie, żadna z mas powietrza nie wygrywa „bitwy” i sytuacja taka przynosi kilka dni pochmurnej i wilgotnej pogody; front taki porusz się bardzo wolno; FRONT ZOKLUDOWANY: tzw. okluzja; zachodzi wtedy gdy powietrze w cieplejszej części frontu jest wznoszone ku górze; istnieją dwa typy okluzji; pierwsza o charakterze frontu chłodnego powstaje gdy powietrze za frontem jest chłodniejsze od powietrza za frontem; druga o charakterze frontu ciepłego gdy powietrze za frontem jest cieplejsze od powietrza na czele frontu;

fronty atmosferyczne jest to strefa przejściowa rozgraniczająca dwie różne masy powietrza FRONT CIEPŁY: to granica rozdzielająca masę powietrza ciepłego od masy powietrza zimnego z tym, że powietrze ciepłe napiera na chłodne; występuje na wschodnim brzegu niżu; FRONT ZIMNY: to granica pomiędzy powietrzem ciepłym a zimnym z tym, że powietrze chłodniejsze napiera na powietrze cieplejsze, masa powietrza za frontem nie musi być zimna, zwłaszcza latem; prędkość przemieszczania się frontu to ok. 40 km/h;

fronty atmosferyczne Przekrój pionowy przez front atmosferyczny: a - ciepły, b - chłodny, c i d - zokludowany o charakterze frontu ciepłego (c) i chłodnego (d).

nadejście frontu ciepłego front zaczyna się cirrusami później stopniowo pojawiają się chmury z niższych partii: cirrostratus nimbostratus i stratus, począwszy od altostratusa występują opady, ciśnienie spada, przy froncie gwałtownie wiatr zachodzi (skręca zgodnie z ruchem wskazówek zegara) siła wiatru zależy od głębokości niżu, w momencie przejścia frontu temperatura podnosi się o kilka stopni

nadejście frontu zimnego powstają silne prądy wstępujące i przed powierzchnią frontową tworzą się wysoko wypiętrzone chmury Cb przejściu frontu towarzyszą ulewne opady i burze ponadto silne porywiste wiatry i szkwały przed frontem ciśnienie maleje a po natychmiast rośnie po przejściu frontu wzrasta siła wiatru widzialność w trakcie opadów bardzo słaba ale po przejściu frontu znacznie się poprawia temperatura przed frontem minimalnie spada, a w trakcie przechodzenia frontu gwałtownie spada po czym się ustala na danym poziomie lub nieznacznie maleje

nadejście frontu front ciepły front zimny front zokludowany

działanie frontu na człowieka ;)

zasady ! każdy żeglarz zobowiązany jest prawem do zapoznania się z komunikatami meteo na najbliższy czas (bosmanaty, kapitanaty, radio, navtex, www, sms…) na morzu z przynajmniej 3 różnych źródeł zawsze bierzemy najgorszą możliwą pogodę jako prawdziwą na naszej półkuli uciekamy z niżu bajdewindem prawego halsu cirrusy wróżą zawsze pogorszenie pogody dżentelmeni w sztormie pod wiatr nie pływają ;) na jeziorach NIE pływamy pod Cb większość łódek na jeziorze (+ Adriatyk) ubezpieczenie ma tylko na czas żeglugi do 6B w żegludze śródlądowej sztorm jest najniebezpieczniejszy na wodzie, zaś w żegludze morskiej – w strefie przybrzeżnej