Geometryczne cechy struktury powierzchni oraz ich zapis rysunkowy.

W wyniku przeprowadzanych obróbek, na powierzchni przedmiotu powstają nierówności. W związku z tym istnieje konieczność ich oznaczania. Poniżej przedstawiono umiejscowienie i zarys nierówności: chropowatości falistości kierunkowości struktury

Chropowatość: to mikroskopijne nierówności, na ogół spowodowane przez narzędzia skrawające, wióry, ... na rysunku ich wartość podaje się w mikrometrach (1μm=10-3mm=10-6m) wartość nierówności określają parametry: Ra - średnia arytmetyczna odchylenia profilu chropowatości Rz - wysokość chropowatości wg 10 punktów

Średnia arytmetyczna odchylenia profilu chropowatości (Ra) y1, y2, y3, yn – wartość odchylenia profilu n – ilość odchyleń na odcinku elementarnym „l”

Wysokość chropowatości wg 10 punktów (Rz) y1, y2, y3, y4, y5 – 5 wysokości najwyższych wzniesień profilu y6, y7, y8, y9, y10 – 5 głębokości najniższych wgłębień profilu

ogólny symbol chropowatości

oznaczenie powierzchni, która ma być obrabiana metodą skrawania

oznaczenie powierzchni, która nie może być obrabiana metodą skrawania lub powierzchnię pozostawianą w stanie wynikającym po poprzedniej obróbce

belka dołączona do znaku chropowatości służy do zapisu cech szczególnych, np.: rodzaju obróbki

że na wszystkich powierzchniach całego obwodu części obrabianej oznaczenie informuje, że na wszystkich powierzchniach całego obwodu części obrabianej jest wymagana ta sama struktura geometryczna

sposoby umiejscowienia oznaczeń geometrycznej struktury powierzchni

Kierunkowość: to kierunek linii nierówności spowodowany rodzajem zastosowanej obróbki oznaczeniem graficznym jest symbol lub litera

ślady obróbki równoległej do płaszczyzny rzutu opisywanej powierzchni uzyskiwana np. poprzez: struganie dłutowanie

ślady obróbki prostopadłej do płaszczyzny rzutu opisywanej powierzchni uzyskiwana np. poprzez: tłoczenie wzdłużne struganie dłutowanie

ślady obróbki współśrodkowej opisywanej powierzchni uzyskiwana np. poprzez: toczenie czołowe frezowanie czołowe

ślady obróbki skrzyżowanej w dwóch ukośnych kierunkach względem płaszczyzny rzutu opisywanej powierzchni uzyskiwana np. poprzez: frezowanie czołowe dogładzanie

ślady obróbki wielokierunkowej uzyskiwana np. poprzez: skrobanie docieranie

ślady obróbki promieniowe względem środka powierzchni uzyskiwana np. poprzez: szlifowanie czołowe

ślady obróbki bez szczególnego ukierunkowania uzyskiwana np. poprzez: obróbka elektroiskrowa obróbka strumieniowo-cierna odlewanie

Falistość: to zbiór nierówności będących przypadkowymi lub zbliżonymi do okresowo powtarzających się wzniesień i wgłębień, których odstępy znacznie przewyższają odstępy chropowatości wartość umieszczana na rysunku zależy od wymagań technicznych wyrobu dlatego przed podaniem wartości określającej falistość należy wpisać symbol określający profil falistości

mw – linia średnia profilu falistości Wp – maksymalna wysokość wzniesienia profilu falistości Wv – maksymalna głębokość wgłębienia profilu falistości Wm – maksymalna wysokość profilu falistości lw – odcinek pomiarowy

Rozmieszczenie wartości i symboli graficznych określających nierówności powierzchni naddatek na obróbkę (wg ISO 10135) symbol struktury geometrycznej powierzchni wartość parametru określającego chropowatość powierzchni (w mikrometrach) belka (stosowana razem z p-nktami 4, 5 lub 6) metoda wykonania, obróbka cieplna i cieplno-chemiczna wartość parametru określającego chropowatość powierzchni innego niż Ra (w mikrometrach) wysokość falistości (w mikrometrach) lub długość odcinka elementarnego (przy braku zgodności z ISO 4288) symbol kierunkowości powierzchni powierzchnia rozważana

przykłady stosowania: określenie chropowatości określenie kierunkowości struktury określenie wartości falistości powierzchni

Opracowano na podstawie „Rysunku technicznego dla mechaników” Tadeusza Lewandowskiego oraz Polskich Norm