Zapobieganie wypadkom związanym z upadkami osób Prezentacja szkoleniowa pn. „Zapobieganie wypadkom związanym z upadkami osób” została przygotowana na potrzeby popularyzacji przekazu kampanii „Szanuj życie! Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym”, której celem jest dążenie do ograniczenia ryzyka wypadkowego oraz poprawy ochrony zdrowia wśród rolników i członków ich rodzin.

Wypadki związane z upadkami osób Najczęstsze zdarzenia wypadkowe, którym ulegają rolnicy: Wypadki związane z upadkami osób stanowią około 50 % wszystkich zarejestrowanych wypadków, do jakich dochodzi w gospodarstwach rolnych. Wypadki śmiertelne: Co 9 - 10 wypadek śmiertelny z udziałem rolnika, spowodowany jest upadkiem. Wypadkom śmiertelnym najczęściej ulegają mężczyźni (ok. 90% poszkodowanych). Najczęstsze zdarzenia wypadkowe, którym ulegają rolnicy: Z danych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wynika, że połowę zgłaszanych przez rolników zdarzeń stanowią wypadki z grupy „upadek osób” (jest tak od szeregu lat, niezależnie od regionu Polski). Struktura wypadków w grupie „upadki osób” w trzech ostatnich latach wygląda następująco: w 2011 r. – 50,5%, wszystkich wypadków; w 2012 r. – 48,9%, a w 2013 r. – 52,4%. Upadki są najczęściej wynikiem potknięcia, czy poślizgnięcia się na terenie podwórza lub w pomieszczeniach inwentarskich i gospodarczych. Do upadków dochodzi podczas wchodzenia i schodzenia z drabin i schodów, ciągników i przyczep załadowanych materiałami objętościowymi, a także prac remontowo – budowlanych. Upadki mają miejsce także w czasie wchodzenia na drzewa (zrywanie owoców czy prześwietlanie drzew). Występują również podczas prac w zbiornikach. Wypadki śmiertelne: W ostatnich latach co dziewiąty - dziesiąty wypadek śmiertelny z udziałem rolnika spowodowany jest upadkiem. Przyczyną wypadków śmiertelnych w ostatnich latach były w większości upadki z wysokości (ze strychów i poddaszy budynków gospodarczych, drzew, przyczep ze snopkami, zaczepów przyczep). Do upadków ze skutkiem śmiertelnym dochodziło także na schodach, w budynkach inwentarskich i na podwórzu. Ponad dwa razy więcej wypadków odnotowuje się wśród mężczyzn (prawie 70 %), przy czym wypadkom śmiertelnym ulegają głównie mężczyźni (stanowią oni około 90% poszkodowanych).

Wypadki związane z upadkami osób Wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu: Liczne urazy głowy i wstrząśnienia mózgu, urazy kręgosłupa, złamania kończyn, to najczęściej występujące skutki upadków osób. Większość z nich powoduje trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Miejsca, gdzie dochodzi do wypadków: Ponad 3/4 wypadków ma miejsce na terenie gospodarstwa. Do ponad 40% wypadków dochodzi na terenie podwórza i obejścia. Ok. 30% wypadków to wypadki w pomieszczeniach produkcyjnych. Do ok. 5% wypadków dochodzi w magazynach i składowiskach. Wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu: Liczne urazy głowy i wstrząśnienia mózgu, urazy kręgosłupa, złamania kończyn oraz szereg innych urazów ciała, to najczęściej występujące skutki upadków osób. Większość z nich powoduje trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Większy odsetek osób poszkodowanych wskutek upadku doznaje poważniejszych skutków dla zdrowia, niż w innych grupach wypadkowych. Ponad 50% poszkodowanych w związku z upadkiem doznaje uszczerbku na zdrowiu do 5%, kolejne 30% poszkodowanych to osoby z uszczerbkiem od 6 do 10%. W tej grupie wypadków występuje także największa liczba osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w związku z doznanym uszczerbkiem na zdrowiu. Miejsca, gdzie dochodzi najczęściej do wypadków: Ponad ¾ wypadków ma miejsce na terenie gospodarstwa. Do ponad 40% wypadków dochodzi na terenie podwórza i obejścia. Ok. 30% wypadków to wypadki w pomieszczeniach produkcyjnych. Do ok. 5% wypadków dochodzi w pomieszczeniach gospodarczych (magazyny i składowiska – wiaty garażowe, silosy, stodoły).

Wypadki związane z upadkami osób Przyczyną większości wypadków jest niewłaściwa organizacja pracy (około 75% wypadków), w tym: niewłaściwa organizacja stanowiska pracy będąca przyczyną około jednej trzeciej wypadków. Drugą pod względem liczebności kategorią przyczyn wypadków jest niewłaściwy stan obiektów budowlanych i maszyn. Przyczyną wielu wypadków jest także stan psychofizyczny rolników, który nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy. Przyczyną większości wypadków jest niewłaściwa organizacja pracy (około 75% wypadków), w tym niewłaściwa organizacja stanowiska pracy będąca przyczyną około jednej trzeciej wypadków: - zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych - nawierzchnie śliskie, grząskie nierówne; - nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych; - nieodpowiednie przejścia i dojścia; - niestosowanie drabin, podestów i bezpiecznych rusztowań przy pracy na wysokości. (będzie o tym mowa w dalszej części prezentacji) Drugą pod względem liczebności kategorią przyczyn wypadków jest niewłaściwy stan obiektów budowlanych i maszyn. (o czym także będzie mowa) Przyczyną wielu wypadków jest także stan psychofizyczny rolników, który nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy - stan zdrowia, - nadmierny wysiłek fizyczny, - przemęczenie i znużenie wykonywanymi czynnościami, - stan po spożyciu alkoholu lub innych środków odurzających. (o czym także będzie mowa w ostatniej części prezentacji)

Analiza przyczyn i okoliczności wypadków w grupie „upadki osób” Najczęstsze przyczyny wypadków w grupie „upadki osób”: zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych; brak obuwia roboczego lub obuwie zużyte, zabrudzone, nieodpowiednie; nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep, wozów itp.; wady konstrukcyjne budynków, schodów, stanowisk dla zwierząt; niezabezpieczone otwory zrzutowe, kanały gnojowe; nieodpowiednie przejścia i dojścia. Analiza przyczyn i okoliczności wypadków w grupie „upadki osób” Najczęstsze przyczyny wypadków w grupie „upadki osób” to: zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych – śliskie, grząskie (ok. 30% wszystkich przyczyn powodujących upadki osób); brak obuwia roboczego lub nieodpowiednie, zużyte, albo zabrudzone obuwie robocze (ok. 12%); nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep, wozów itp. (ok. 7 – 8%); wady konstrukcyjne budynków, schodów, stanowisk dla zwierząt; niezabezpieczone otwory zrzutowe, kanały gnojowe (ok. 4 - 5%): nieodpowiednie przejścia i dojścia – nie wydzielone lub źle wydzielone oraz nieuporządkowane ciągi komunikacyjne (ok. 5 - 6%). (ciąg dalszy przyczyn na kolejnym slajdzie)

Analiza przyczyn i okoliczności wypadków w grupie „upadki osób” Najczęstsze przyczyny wypadków w grupie „upadki osób” – cd: nieprawidłowo skonstruowane drabiny; niestosowanie drabin, podestów i bezpiecznych rusztowań przy pracach na wysokości; niewłaściwe tempo pracy, pośpiech; niedostateczna koncentracja uwagi; warunki atmosferyczne. Analiza przyczyn i okoliczności wypadków w grupie „upadki osób” – ciąg dalszy: Poza tym wśród najczęstszych przyczyn wymienić należy: nieprawidłowo skonstruowane drabiny; brak zabezpieczenia przed przechyłem i osunięciem, zły rozstaw szczebli; niestosowanie drabin przy pracach na wysokości czy schodzenia z przyczep oraz innych maszyn i urządzeń. Wśród innych przyczyn występują także: niewłaściwe tempo pracy, pośpiech; niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności; oraz warunki atmosferyczne (zmienne, trudne, niesprzyjające).

Analiza przyczyn i okoliczności wypadków w grupie „upadki osób” Miejsca, gdzie najczęściej dochodzi do upadków osób: upadki na powierzchniach płaskich podwórzy; upadki z drabin i schodów; upadki w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych; upadki z ciągników i maszyn rolniczych; upadki ze środków transportu; pozostałe upadki osób. Najczęściej do upadków osób dochodzi: na płaskich powierzchniach podwórzy gospodarstw – ok. 35%; podczas wchodzenia na i schodzenia z drabin i schodów – ok. 21%; w trakcie przemieszczania się w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych – ponad 14%; podczas wchodzenia i wychodzenia z ciągników i maszyn rolniczych – ok. 11%; wskutek osunięcia się ze środków transportu – ok. 6%; Pozostałe upadki osób stanowią ok. 12% wszystkich zdarzeń w tej grupie wypadkowej.

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny – metody zapobiegania wypadkom – dobre i złe praktyki Upadki osób na powierzchni płaskiej mają miejsce najczęściej: podczas przechodzenia przez podwórze gospodarstwa i podczas przemieszczania się z domu do budynków inwentarskich i gospodarczych; podczas przenoszenia paszy dla zwierząt, ładunków i innych przedmiotów; oraz przepędzania i karmienia zwierząt.

Upadki osób na powierzchni płaskiej - przyczyny Przyczyny upadków osób na powierzchni płaskiej: śliskie, nierówne, grząskie nawierzchnie; nierówne podłoże; bałagan, porozrzucane przedmioty i narzędzia; nieodpowiednie obuwie; niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia w miejscu pracy; przenoszenie dużych ciężarów lub ładunków objętościowych. Przyczyny upadków osób na powierzchni płaskiej to: śliskie, nierówne, grząskie nawierzchnie (oblodzone, deszcz, rosa, plamy oleju, odchody zwierzęce); nierówne podłoże (wystające elementy, kamienie, korzenie drzew, cegły, doły, studnie); bałagan, porozrzucane przedmioty (narzędzia, urządzenia, rzeczy codziennego użytku); nieodpowiednie obuwie (brak odpowiedniego obuwia – na nogach klapki, laczki, bądź obuwie, które nie spełnia wymagań, znoszone, zużyte, uszkodzone); niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia w miejscu pracy (niewłaściwe, które nie zapewnia oświetlenia tych części podwórza, gdzie ma miejsce przechodzenie i odbywa się wykonywanie różnych czynności w gospodarstwie; niewłaściwe usytuowanie włączników – aby włączyć oświetlenie trzeba przejść często przez nieoświetloną część podwórza; występuje też brak oświetlenia podwórza, obejścia gospodarstwa); przenoszenie dużych ciężarów lub ładunków objętościowych. Często dzieje się tak, że jednocześnie występuje kilka z wymienionych przyczyn, gdyż poza złym stanem nawierzchni podwórza, porozrzucanymi przedmiotami rolnik w chwili kiedy doszło do upadku przenosił np. kostki słomy i szedł nie widząc terenu przed sobą, a na nogach miał nieodpowiednie obuwie.

Upadki osób na powierzchni płaskiej – metody zapobiegania Metody zapobiegania upadkom osób na powierzchni płaskiej to: wyrównanie i utwardzenie nawierzchni podwórza; odśnieżanie i posypywane piaskiem lub solą gospodarczą dróg komunikacyjnych w czasie zimy; uporządkowanie terenu podwórza i obejścia – właściwe przechowywanie i składowanie na podwórzu maszyn, narzędzi i rzeczy codziennego użytku; właściwe lokalizowanie i zabezpieczenie zbiorników; brak progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń inwentarskich i gospodarskich; zapewnienie właściwego oświetlenia miejsc pracy na terenie podwórza i obejścia; korzystanie z wózków gospodarczych i taczek do przemieszczania materiałów; stosowanie odpowiedniego obuwia. Metody zapobiegania upadkom osób na powierzchni płaskiej to: wyrównanie i utwardzenie nawierzchni podwórza; odśnieżanie i posypywane piaskiem lub solą gospodarczą dróg komunikacyjnych w czasie zimy; uporządkowanie terenu podwórza i obejścia – właściwe przechowywanie i składowanie na podwórzu maszyn, narzędzi i rzeczy codziennego użytku; właściwe lokalizowanie zbiorników i zabezpieczenie przed wpadnięciem do nich osób; brak progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń inwentarskich i gospodarskich (o tym, jak rozwiązać problem progów jest mowa na jednym z kolejnych slajdów, gdzie pokazano przykłady dobrych praktyk w tym zakresie); zapewnienie właściwego oświetlenia miejsc pracy na terenie podwórza i obejścia; korzystanie z wózków gospodarczych i taczek do przemieszczania materiałów; stosowanie odpowiedniego obuwia. W/w metody zapobiegania upadkom osób na powierzchni płaskiej będą omówione na kolejnych slajdach w części prezentacji, która jest poświęcona tej właśnie tematyce (w tzw. dobrych praktykach).

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków śliskie, grząskie nawierzchnie Nieutwardzone i nie odwodnione podwórze szczególnie w czasie opadów staje się śliskie i grząskie. Na takiej nawierzchni dochodzi często do upadków powodujących głównie potłuczenia i złamania kończyn. przykłady: rolnik szedł do ciągnika, poślizgnął się na podwórzu i złamał rękę; NIEUTWARDZONE I NIEODWODNIONE PODWÓRZE, ROZJEŻDZONE PRZEZ CIĄGNIKI W CZASIE OPADÓW DESZCZU STAJE SIĘ ŚLISKIE I GRZĄSKIE

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków śliskie, nierówne nawierzchnie (odchody zwierzęce) Śliskie i nierówne nawierzchnie (odchody zwierzęce) w tym niestabilne „kładki” mogą być niebezpieczne i powodować utratę równowagi i upadki. NIERÓWNE CIĄGI KOMUNIKACYJNE, NIESTABILNE „KŁADKI” STAJĄ SIĘ NIEBEZPIECZNE, POWODUJĄC UTRATĘ RÓWNOWAGI, POTKNIĘCIA I UPADKI

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków nierówne podłoże (wystające elementy, kamienie, cegły, szkło, …) Nierówne podłoże (wystające elementy, kamienie, cegły) to niebezpieczeństwo potknięcia czy zahaczenia przy przemieszczaniu się, Upadek na takie podłoże może zakończyć się tragicznie. Przykład wypadku: rolnik w trakcie przenoszenia pilarki tarczowej (wraz z pełnoletnim synem) potknął się o wystający element przy wejściu do warsztatu, stracił równowagę i upadł; syn nie utrzymał pilarki, która upadła na rolnika, który doznał nie tylko urazu nogi, ale także zranienia twarzy i nosa - skaleczenie przez tarczę upadającej pilarki , która nie posiadała osłony górnej; WYSTAJĄCE ELEMENTY, KAMIENIE, CEGŁY, SZKŁO ITP. SĄ NIEBEZPIECZNE, POWODUJĄC POTKNIĘCIA, UPADKI I URAZY

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków bałagan, porozrzucane przedmioty - narzędzia, urządzenia, rzeczy codziennego użytku Bałagan, porozrzucane przedmioty pracy (narzędzia, urządzenia, rzeczy codziennego użytku) to utrudnienia w codziennym poruszaniu się i wykonywaniu wielu czynności. Unikajmy skracania drogi i chodzenia po miejscach, które są do tego nieprzygotowane. Chodzenie po urządzeniach, materiałach, czy po różnych pozostawionych przypadkowo przedmiotach, zwiększa znacznie ryzyko powstania urazu. BAŁAGAN NA TERENIE PODWÓRZA UTRUDNIA WYKONYWANIE PRACY I POWODUJE POTKNIĘCIA I UPADKI W TRAKCIE PRZEMIESZCZANIA SIĘ

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki Aby zapobiegać wypadkom na terenie podwórza i obejścia należy wyeliminować powodujące je zagrożenia poprzez zadbanie o stan nawierzchni podwórza (najlepiej jeśli nawierzchnia będzie wyrównana i utwardzona). Należy zadbać o teren całego obejścia (uporządkować je i poukładać różne przedmioty,, sprzęt itp. , tak by nie stwarzały zagrożenia). Musimy pamiętać także o tym, że warunki pracy mogą w każdej chwili ulec zmianie. Wystarczy drobny deszcz czy spadek temperatury, by bezpieczne dotychczas ciągi komunikacyjne stały się śliskie. Dlatego też pamiętajmy by dostosować każdorazowo sposób poruszania się (to jest postawę i długość kroku) do aktualnie panujących warunków. Spoglądajmy pod nogi i patrzmy dokąd idziemy. Starajmy się chodzić po ciągach komunikacyjnych, ścieżkach, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością nadłożenia kilku kroków. ZADBAJ, BY TWOJE PODWÓRZE MIAŁO WYRÓWNANĄ I UTWARDZONĄ NAWIERZCHNIĘ

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki Aby zapobiegać wypadkom na terenie gospodarstwa należy także zadbać o teren całego obejścia (uporządkować i poukładać przedmioty i wszystkie rzeczy, tak aby nie stwarzały zagrożenia). W tym gospodarstwie przygotowano m.in. specjalne boksy na złom, szkło, opony itp. Do składowania przed oddaniem ich na złom, czy do utylizacji. ZADBAJ, BY OBEJŚCIE TWOJEGO GOSPODARSTWA BYŁO UPORZĄDKOWANE 16 16

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków zaśnieżone i oblodzone podwórka w okresie zimowym Zaśnieżone i oblodzone podwórka w okresie zimowym stwarzają zagrożenia upadkiem. Podczas chodzenia dochodzi często do upadków i złamań kończyn, skręceń stawów skokowych lub zwichnięć nóg. Szczególnie niebezpieczne są upadki, w chwili kiedy rolnicy mają zajęte ręce przenoszonymi przedmiotami. przykład: rolnik przenosił przed sobą kostki słomy, potknął się o przymarzniętą do podłoża miskę, upadł i doznał urazu stawu skokowego nogi oraz złamania otwartego ręki po upadku na zaczep wozu. ZAŚNIEŻONE I OBLODZONE PODWÓRKA W OKRESIE ZIMOWYM SĄ PRZYCZYNĄ POŚLIZGNIĘĆ I UPADKÓW W TRAKCIE PRZEMIESZCZANIA SIĘ

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki W celu uniknięcia upadków zimą - kiedy leży śnieg, a podwórka są oblodzone – odśnieżajmy drogi komunikacyjne i posypujmy je piaskiem lub popiołem. Zadbajmy wcześniej o to, aby w pobliżu ciągów komunikacyjnych nie znajdowały się np. pozostawione jesienią maszyny. Zachowajmy szczególną ostrożność podczas poruszania się po podłożu, na którym znajduje się lód czy śnieg. ZIMĄ DROGI KOMUNIKACYJNE GOSPODARSTWA ODŚNIEŻAJ I POSYPUJ PIASKIEM LUB SOLĄ GOSPODARCZĄ

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków niezabezpieczone lub niewłaściwie zabezpieczone otwory i zagłębienia w ziemi (zbiorniki na gnojowicę, szamba, doły na wapno) Niezabezpieczone lub niewłaściwie zabezpieczone otwory i zagłębienia w ziemi, takie jak zbiorniki na gnojowicę, szamba, doły na wapno stwarzają niebezpieczeństwo upadków, które poza obrażeniami kostno – stawowymi mogą zakończyć się np. utonięciem. BRAK ZABEZPIECZEŃ ZBIORNIKÓW TO PRZYCZYNA TRAGICZNYCH W SKUTKACH WPADNIĘĆ

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków niezabezpieczone lub niewłaściwie zabezpieczone otwory i zagłębienia w ziemi (zbiorniki na gnojowicę, szamba, studnie) Niebezpieczeństwo takie stwarzają też niezabezpieczone studzienki kanalizacyjne, szamba i studnie (często „zabezpieczone” bardzo prowizorycznie – przykryte deskami, które są w złym stanie, zgniłe od spodu). Jest też szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci. NAJBARDZIEJ NARAŻONE NA WPADNIĘCIA DO NIEZABEZPIECZONYCH STUDNI, STUDZIENEK SĄ DZIECI

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki zabezpieczenie otworów i zagłębień w ziemi W celu zabezpieczenia otworów w ziemi, jakimi są studnie, szamba, zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę należy przykryć jey je solidnymi pokrywami, włazami. STUDNIE, SZAMBA, WŁAZY DO ZBIORNIKÓW NA GNOJÓWKĘ I GNOJOWICĘ ZABEZPIECZ SOLIDNYMI POKRYWAMI

Przyczyny upadków osób na powierzchni płaskiej – złe i dobre praktyki zbiorniki na nieczystości płynne Jeśli zbiorniki na płynne nieczystości nie zostaną przykryte w sposób solidny i trwały, powinniśmy je ogrodzić (wysokość ogrodzenia – min. 180 cm), a dojścia do nich zabezpieczyć barierkami, tak jak przy rusztowaniach. NIEZABEZPIECZONY ZBIORNIK O GŁĘBOKOŚCI OK. 1,6 M STWARZAŁ RYZYKO WPADNIĘCIA TEN SAM ZBIORNIK PROWIZORYCZNIE OGRODZONY SIATKĄ O WYS. OK. 1 M

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki otwarte zbiorniki na nieczystości płynne Przykład dobrych praktyk związanych z zabezpieczeniem zbiorników na płynne nieczystości – obok przykrycia w sposób solidny i trwały, możliwe jest wygrodzenie (wysokość ogrodzenia – min. 180 cm). Trzeba pamiętać także o zabezpieczeniu dojść do nich i osłonić je barierkami, tak jak przy rusztowaniach (wys. 1,1 m, poprzeczki w połowie wysokości i listwy krawężnikowe o wys. min. 0,15 m). OTWARTE ZBIORNIKI W GOSPODARSTWIE ZABEZPIECZONE OGRODZENIEM O WYSOKOŚCI ZGODNEJ Z PRZEPISAMI

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków bałagan, niewłaściwie przechowywane maszyny, urządzeń i narzędzi Niewłaściwe przechowywanie maszyn i urządzeń na terenie podwórza, a szczególnie pozostawianie bez odpowiedniego zabezpieczenia ostrych narzędzi i maszyn w pobliżu ciągów komunikacyjnych, to stwarzanie niepotrzebnego ryzyka wypadku. Gdyby ktoś upadł na pozostawione tak sprzęty, mógłby doznać poważnych obrażeń. Brona pozostawiona przy wejściu do stodoły zębami do góry, to realne zagrożenie dla osób przechodzących w pobliżu. POZOSTAWIONE W POBLIŻU CIĄGÓW KOMUNIKACYJNYCH OSTRE NARZĘDZIA I MASZYNY BEZ ODPOWIEDNIEGO ZABEZPIECZENIA, MOGĄ OKAZAĆ SIĘ POWAŻNYM ZAGROŻENIEM W RAZIE UPADKU

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki składowiska maszyn Dbałość o ład i porządek na terenie gospodarstwa, to także wyznaczenie stałych miejsc przechowywania maszyn i urządzeń rolniczych (najlepiej na równym i stabilnym podłożu – utwardzonym i nie w pobliżu ciągów komunikacyjnych). Unikniemy w ten sposób wypadku, a kolejne agregowanie nie będzie stwarzało problemów. MASZYNY I NARZĘDZIA PRZETRZYMUJ W WYZNACZONYCH, STAŁYCH MIEJSCACH

Przyczyny upadków osób na powierzchni płaskiej – złe i dobre praktyki niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia na terenie podwórza Niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia na terenie podwórza to ryzyko upadku związane z ograniczoną widocznością podczas poruszania się po obejściu po zapadnięciu zmroku. W każdej chwili można się potknąć lub upaść. Zadbajmy o sprawne oświetlenie i o to, by włącznik/wyłącznik znajdował się we właściwym miejscu (by nie trzeba było do niego iść przez nieoświetloną część podwórza). SPRAWNIE DZIAŁAJĄCE OŚWIETLENIE POPRAWIA BEZPIECZEŃSTWO PRACY NA TERENIE PODWÓRZA I OBEJŚCIA BRAK OŚWIETLENIA TERENU PODWÓRZA TO RYZYKO UPADKU

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków progi w drzwiach wejściowych Progi w drzwiach wejściowych (szczególnie starszych budynków) stwarzają realne zagrożenia zahaczeniem, potknięciem i upadkiem. Jest to tym bardziej niebezpieczne, jeśli w przejściach, czy w ich pobliżu znajdują się pozostawione przedmioty. Często wchodzący do pomieszczeń mają ograniczoną widoczność, poruszają się „na pamięć” niosąc przed sobą np. kostki słomy (wiele osób przyznaje, że niejednokrotnie zahaczyło się czy potknęło w takiej sytuacji). Utrudnione jest wówczas także korzystanie z wózków i taczek. Do tego dochodzi jeszcze często przemieszczanie się w niewłaściwym obuwiu, czy niedostateczne oświetlenie bądź jego brak. Dlatego też patrz pod nogi i obserwuj drogę. Przykład wypadku: wchodząc do obory rolnik przenosił przed sobą kostki słomy, zaczepił o próg i upadł doznając urazu ręki; PROGI W DRZWIACH ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO POTKNIĘCIA I UPADKU 27

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki progi w drzwiach wejściowych Nie montujmy progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń gospodarskich. Jeśli takie występują, a nie jest możliwe ich usunięcie – wykonajmy podesty (na zdjęciach podest betonowy i drewniany; widoczne listewki maja zapobiegać poślizgnięciom). Podesty ułatwiają także poruszanie się taczkami i wózkami transportowymi. Pamiętajmy, aby kąt nachylenia podestów nie przekraczał 8 stopni. PODESTY MINIMALIZUJĄ RYZYKO UPADKÓW PRZY WEJŚCIACH DO BUDYNKÓW, W KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ RÓŻNICE POZIOMÓW 28

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki oznakowanie progów i innych miejsc niebezpiecznych Nie montujmy progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń gospodarskich. W przypadku nawet niewielkich progów, warto je oznaczyć dla poprawy bezpieczeństwa. W technice bezpieczeństwa kolorem ostrzegającym o niebezpieczeństwie (podobnie jak w przypadku znaków drogowych) jest kolor „żółty” (stosuje się go naprzemiennie z kolorem „czarnym” malując pasy „żółto-czarne”). W ten sposób możemy oznaczyć nie tylko progi, ale także inne miejsca na terenie gospodarstwa, tak jak np. krawędź murku w oborze czy osłonę krawędzi muru przy wjeździe do pomieszczenia garażowego dla maszyn rolniczych (co widzimy na zdjęciach – środkowym i z prawej strony). OZNAKUJ NIE TYLKO PROGI! 29

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków przenoszenie dużych ciężarów lub ładunków objętościowych Przenoszenie ciężarów o dużej masie stwarza większe ryzyko urazu. W takiej sytuacji koncentrujemy się na wykonywanej czynności starając się przenieść jak najszybciej ładunek w zaplanowane miejsce, nie zawsze zważając na zagrożenia. Także wtedy kiedy przenosimy ciężar ograniczający widoczność powinniśmy zaplanować drogę i sprawdzić czy nie ma na niej przeszkód (na zdjęciu środkowym poruszający się idzie między przyczepką jednoosiową, a prowizorycznie przykrytym blachą szambem, na które wejście grozi zarwaniem i wpadnięciem; betonowa pokrywa szamba została zarwana przez samochód z mleczarni, który na nią wjechał). Zadbajmy, aby przenoszony przedmiot nie zasłaniał nam drogi. Jeśli jednak przedmiot taki zasłania nam pole widzenia, to w celu jego zwiększenia rozglądajmy się na boki, dzięki czemu będziemy widzieli co dzieje się w najbliższym otoczeniu. PRZENOSZENIE CIĘŻARÓW O DUŻEJ MASIE POTĘGUJE RYZYKO POTKNIĘCIA I UPADKU ORAZ PRZYCZYNIA SIĘ DO POWSTAWANIA URAZÓW MIĘŚNIOWO - SZKIELETOWYCH

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki stosowanie wózków gospodarskich i taczek do przemieszczania materiałów W wielu gospodarstwach dobrą praktyką jest stosowanie wózków gospodarskich i taczek do przemieszczania materiałów. DO PRAC TRANSPORTOWYCH UŻYWAJ WÓZKÓW GOSPODARSKICH I TACZEK, KTÓRE UŁATWIAJĄ PRZEMIESZCZANIE CIĘŻARÓW.

Upadki osób na powierzchni płaskiej – przyczyny wypadków nieodpowiednie, zużyte obuwie Do wypadków w obrębie obejścia, upadków na nierównych, śliskich nawierzchniach, upadków z wysokości przyczynia się stosowanie niewłaściwego obuwia (śliskie podeszwy, zużyte, mocno znoszone obuwie, często klapki, laczki, …). Takie praktyki są dość popularne w bardzo wielu gospodarstwach. STOSOWANIE NIEODPOWIEDNIEGO, ZUŻYTEGO OBUWIA ZWIĘKSZA RYZYKO UPADKU I URAZÓW

Zapobieganie upadkom osób na powierzchni płaskiej - dobre praktyki odpowiednie obuwie i ubranie robocze Aby zmniejszyć ryzyko wypadków należy stosować właściwe obuwie robocze (z podeszwą antypoślizgową, z zabezpieczeniem palców np. przez wzmocniony podnosek, z cholewką obejmująca kostkę, wiązane lub zapięte powyżej kostki). Takie obuwie zapewnia ochronę i pozwala na utrzymanie właściwej postawy ciała oraz zapobiega urazom stawu skokowego. Podeszwa antypoślizgowa zapobiega poślizgnięciom dzięki większemu kontaktowi z podłożem i lepszemu odprowadzaniu wody znajdującej się na podłożu, po którym idziemy. Pamiętajmy także, by buty było zasznurowane i zawiązane. Poza właściwym obuwiem, pracujmy w ubraniu roboczym (dopasowanym, z obcisłym zakończeniem rękawów i nogawek, zapiętymi połami bluzy, kurtki, co zabezpieczy nas także przed zahaczeniem o wystające elementy maszyn, urządzeń i inne znajdujące się na terenie gospodarstwa. PRACUJ W ODPOWIEDNIM UBRANIU ROBOCZYM, CO ZABEZPIECZY CIĘ TAKŻE PRZED ZAHACZENIEM NOŚ OBUWIE O PODESZWIE PROTEKTOROWANEJ I ŚCIŚLE PRZYLEGAJĄCE DO STOPY

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny – metody zapobiegania wypadkom – dobre i złe praktyki Rolnicy ulegają upadkom z drabin i schodów najczęściej podczas: wchodzenia i schodzenia z drabin na strychy, poddasza budynków inwentarskich i gospodarczych; remontów i napraw; zbioru owoców i prześwietlania drzew; wchodzenia na przyczepy i schodzenia z przyczep ze słomą i sianem; przemieszczania się po schodach w budynkach inwentarskich i piwnicach.

Upadki osób z drabin i schodów - przyczyny Przyczyny upadków osób z drabin: zły stan techniczny drabin; zbyt krótka drabina lub nieodpowiednio ustawiona; brak uchwytów przyściennych; nieprawidłowe wchodzenie po drabinie; wchodzenie więcej, niż jednej osoby na drabinę; wnoszenie po drabinie dużych ciężarów; ustawienie drabiny na niestabilnym podłożu; Przyczyny upadków osób z drabin to: zły stan techniczny drabin; zbyt krótka drabina lub nieodpowiednio ustawiona; brak uchwytów przyściennych; nieprawidłowe wchodzenie po drabinie (w tym np. wychylanie się); wchodzenie więcej niż jednej osoby na drabinie; wnoszenie po drabinie dużych ciężarów; ustawienie drabiny na niestabilnym podłożu. ciąg dalszy przyczyn na kolejnym slajdzie

Upadki osób z drabin i schodów - przyczyny Przyczyny upadków osób ze schodów: brak barierek przy schodach; stopnie wykonane ze śliskich materiałów, nierówne, zanieczyszczone; chodzenie po schodach z dużymi ładunkami; nieodpowiednie obuwie; niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia. Przyczyny upadków osób ze schodów to – ciag dalszy: brak barierek przy schodach; stopnie wykonane ze śliskich materiałów, nierówne lub zanieczyszczone; chodzenie po schodach z dużymi ładunkami; nieodpowiednie obuwie (brak odpowiedniego obuwia – na nogach klapki, laczki, bądź obuwie, które nie spełnia wymagań, znoszone, zużyte, uszkodzone); niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia.

Upadki osób z drabin i schodów – metody zapobiegania O czym powinieneś pamiętać korzystając z drabin: rozstaw szczebli około 30 cm góra drabiny zabezpieczona przed obsunięciem za pomocą haków rozstaw podłużnic min. 28 cm O czym powinniśmy pamiętać korzystając z drabin: by używać drabin wykonanych z odpowiednich materiałów, w których szczeble są zamocowanie w odstępach około 30 cm, a odległość między podłużnicami wynosi co najmniej 28 cm; o zabezpieczeniu góry drabiny przed przechyłem - można to zrobić montując ją na specjalnych hakach (lub przywiązując obie podłużnice do elementu stałego); o zabezpieczeniu dołu drabiny przed poślizgiem: - przy jej ustawieniu na podłożu twardym za pomocą gumowych nakładek, - przy podłożu miękkim za pomocą ostróg. Sama stabilizacja drabiny w dolnej części nie zabezpiecza drabiny przed poślizgiem bocznym i jej przewróceniem się. Jeśli wybieramy drabinę do wykonywania określonych prac, sprawdzajmy na tabliczce znajdującej się na podłużnicy (jeśli oczywiście taka znajduje się na niej) jaka jest nośność drabiny oraz zapoznajmy się z pozostałymi informacjami na niej zawartymi. Kupując drabinę – sprawdźmy czy posiada znak bezpieczeństwa CE. dół drabiny zabezpieczony przed przesuwaniem się po podłożu za pomocą: gumowych nakładek lub stalowych ostróg szczeble o przekroju prostokątnym wpuszczane w podłużnicę

Upadki osób z drabin – metody zapobiegania O CZYM POWINIENEŚ PAMIĘTAĆ KORZYSTAJĄC Z DRABIN: Pamiętajmy, aby korzystając z drabin stosować zasady dobrych praktyk: stosujmy tylko drabiny oznaczone znakiem bezpieczeństwa CE; przed ustawieniem, sprawdźmy czy drabina nie jest uszkodzona; do prac w sadzie używajmy drabin rozstawnych lub wysuwanych; drabinę rozstawną ustawiajmy tak, aby zabezpieczenie było całkowicie napięte (pamiętajmy, aby nie stać okrakiem podczas pracy i nie stać na jednym z dwóch ostatnich szczebli takiej drabiny); ustawiajmy drabinę na stabilnym, równym, nie śliskim i mającym odpowiednie wymiary podłożu (niedozwolone jest ustawianie na cegłach, pustakach itp.). Pamiętajmy także o właściwym miejscu ustawienia drabiny, tak aby możliwe było dosięgnięcie żądanego miejsca bez potrzeby wychylania się, co ma zapobiegać upadkom); drabinę przystawną ustawiajmy pod kątem 65 do 75 stopni, tak aby wystawała co najmniej 0,75 m nad powierzchnię, na którą wchodzimy; - ciąg dalszy na kolejnym slajdzie

Upadki osób z drabin – metody zapobiegania O CZYM POWINIENEŚ PAMIĘTAĆ KORZYSTAJĄC Z DRABIN: Pamiętajmy, aby korzystając z drabin stosować zasady dobrych praktyk – ciąg dalszy: pamiętajmy, że na drabinie może przebywać tylko jedna osoba; wchodźmy i schodźmy tylko przodem do drabiny, trzymając się rękoma szczebli, a nie podłużnic; pamiętajmy o trzech punktach kontaktu z drabiną – przez cały czas obie stopy i dłoń lub obie dłonie i jedna stopa stykają się z drabiną; pamiętajmy także o tym, aby stać zawsze frontem do drabiny i znajdować się między podłużnicami; pamiętajmy, by nie stać w czasie pracy na jednym z trzech najwyższych szczebli drabiny przystawnej); unikajmy wnoszenia i znoszenia ciężkich przedmiotów po drabinie - maksymalnie do 10 kg (przenoś je tak, aby ręce nie były zajęte); unikajmy przenoszenia niewygodnych narzędzi lub wyposażenia; ustawiając drabinę pod drzwiami, zabezpieczmy je zamykając na klucz od strony jej ustawienia.

Upadki osób z drabin i schodów – metody zapobiegania Schody powinny być: wykonane z mocnego materiału, nieuszkodzone, bez ubytków, nieśliskie, niezastawione i niezabrudzone; dobrze oświetlone. barierka (poręcz) przy schodach o wysokości 1,1 m Jeśli chcesz uniknąć upadku na schodach prowadzących do pomieszczeń gospodarskich czy budynku mieszkalnego, zadbaj by spełniały one wymagania bezpieczeństwa. Schody powinny być: wykonane prawidłowo - z mocnego materiału, nieuszkodzone, bez ubytków, wyposażone w barierkę o wysokości 1,1 m i poprzeczkę w połowie wysokości, nieśliskie, niezastawione i niezabrudzone; dobrze oświetlone. poprzeczka w połowie wysokości barierki

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny wypadków nieprawidłowa konstrukcja drabin i zły stan techniczny Nieprawidłowa konstrukcja drabin związana jest głównie z: niewłaściwym rozstawem szczebli, a także nieodpowiednią odległością pomiędzy podłużnicami; wykonaniem drabiny z nieodpowiednich materiałów; przybijaniem szczebli do podłużnic w drabinach wykonanych z drewna. Zły stan techniczny drabin wiąże się z ich niewłaściwym użytkowaniem i przechowywaniem (np. drabiny drewniane stoją cały rok na zewnątrz i są narażone na działanie zmiennych warunków atmosferycznych – opady deszczu, mróz). Często są używane mimo popękanych, pognitych, zmurszałych szczebli, czy ich braku; pękniętych podłużnic (naprawianych, z przybitymi łatami), co obrazują m. in. zdjęcia na slajdzie. STOSOWANIE DRABIN W ZŁYM STANIE TECHNICZNYM GROZI UPADKIEM I KALECTWEM

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny wypadków zbyt krótka drabina lub nieodpowiednio ustawiona, brak uchwytów, porozrzucane przy drabinie przedmioty Niewłaściwe użytkowanie drabin to często: wykorzystywanie drabin zbyt krótkich lub nieodpowiednio ustawionych, korzystanie z drabin bez uchwytów przyściennych, czy braku zabezpieczenia przed osunięciem i przechyłem, opieranie drabin przystawnych o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów niezapewniające stabilności drabin, stawianie drabin przed drzwiami, niezamkniętymi na klucz od strony ustawianej drabiny, ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń lub leżących bezpośrednio przy drabinie przedmiotów - w sposób stwarzający zagrożenia dla osób użytkujących drabiny. Przykład wypadku: rolnik po zrzuceniu z poddasza stodoły kostek siana, schodził po krótkiej, nie posiadającej zabezpieczeń przed przechyłem drabinie, drabina osunęła się, a mężczyzna upadł i doznał złamania żeber). STOSOWANIE ZBYT KRÓTKICH, NIEWŁAŚCIWIE USTAWIONYCH DRABIN ZWIĘKSZA RYZYKO UPADKU, ZOSTAWIANIE PRZEDMIOTÓW TUŻ PRZY DRABINIE, MOŻE TYLKO POGORSZYĆ SKUTKI UPADKU

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny wypadków niewłaściwe korzystanie z drabiny, w tym nieprawidłowe wchodzenie po drabinie i schodzenie z drabiny, niewłaściwe obuwie Nieprawidłowe wchodzenie i schodzenie po drabinie grozi upadkiem. Nigdy nie wchodź i nie schodź po drabinie, trzymając się podłużnic. Nie schodź też plecami do drabiny. Łatwo wtedy o utratę równowagi i upadek. Unikaj zeskakiwania nawet z małych wysokości np. z drugiego czy trzeciego szczebla drabiny po której schodzisz. Nawet jeśli taki skok nie zakończy się upadkiem, może doprowadzić do urazu. Pamiętaj, że na drabinie może znajdować się tylko jedna osoba. Jeśli na podłożu w pobliżu drabiny znajdują się np. ustawione maszyny, urządzenia czy pozostawione różne przedmioty (chociażby wiadra), to skutek upadku na nie będzie o wiele poważniejszy. Przykład wypadku: rolnik po wejściu na drabinę przystawną znajdującą się w stodole przy sąsieku, chciał ściągnąć (zrzucić) dwie kostki słomy, w związku z tym, że się bardzo spieszył, nie wszedł na sąsiek, tylko stojąc na drabinie, na wysokości nieco ponad 2 metry pociągał za sznurek, pierwszą z kostek wyciągnął bez problemu, natomiast druga była zaklinowana, rolnik odchylając się pociągnął mocniej za sznurek, który w pewnym momencie zerwał się - rolnik stracił równowagę i spadł. Nieszczęśliwie, zamiast na klepisko, upadł na zaczep prasy stojącej tuż przy drabinie, doznał złamania kręgosłupa, do końca życia będzie skazany na wózek inwalidzki. NIEPRAWIDŁOWE WCHODZENIE I SCHODZENIE PO DRABINIE MOŻE SKOŃCZYĆ GROŹNYM UPADKIEM

Zapobieganie upadkom osób z drabin i schodów – dobre praktyki właściwe wchodzenie po drabinie, stosowanie uchwytów przyściennych i odpowiednich drabin Wchodząc i schodząc po drabinie, trzymaj się zawsze rękoma szczebli (tzw. nachwytem), a nie podłużnic i pamiętaj o TRZECH PUNKTACH KONTAKTU Z DRABINĄ (była o tym mowa przy omawianiu zasad użytkowania drabin). W celu zabezpieczenia drabiny przed przechyłem lub jej osunięciem, stosuj haki (uchwyty) – na przykład takich, jak na zdjęciu środkowym. Używaj tylko drabin w dobrym stanie technicznym, jak np. ta aluminiowa pokazana na zdjęciu z prawej strony. PRZY WCHODZENIU PO DRABINIE PAMĘTAJ O TRZECH PUNKTACH PODPARCIA

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny wypadków brak zabezpieczeń wejść na silosy i zbiorniki Brak zabezpieczenia wejścia na silos (zbiornik) zbożowy stwarza zagrożenie, szczególnie w przypadku, gdy w gospodarstwie są małe dzieci. Znane są przypadki, kiedy dzieci wchodziły na górę takiego zbiornika po niezabezpieczonej (nie zdemontowanej) drabince wejściowej. W części silosów można zabezpieczyć drabinkę, odkręcając jej dolną (możliwą do zdemontowania) część. Nowsze silosy są fabrycznie wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia (jest o tym mowa na kolejnym slajdzie). BRAK ZABEZPIECZENIA WEJŚCIA NA SILOS, TO ZAGROŻENIE, SZCZEGÓLNIE DLA MAŁYCH DZIECI

ZABEZPIECZENIE WEJŚCIA NA SILOS PODNOSI BEZPIECZEŃSTWO Zapobieganie upadkom osób z drabin i schodów – dobre praktyki zabezpieczenia wejść na silosy i zbiorniki Nowsze generacje silosów są fabrycznie wyposażone w drzwi z zamknięciem, które zabezpieczają przed wejściem na silos osób niepowołanych. Ale czy zawsze takie fabryczne zabezpieczenie w sposób należyty zapewnia bezpieczeństwo wszystkim członkom rodziny, a zwłaszcza tym najmłodszym? Okazuje się, że nie. Znane są przypadki, kiedy małe dziecko weszło na górę silosu mimo fabrycznego zamknięcia. Było to możliwe, gdyż dziecko weszło po szczeblach drabiny od strony ściany zbiornika. Dlatego warto dodatkowo zabezpieczyć, czy to boczne przestrzenie między ścianą zbiornika, a drabiną, czy drabinę od strony wewnętrznej (tak, jak to zrobiono w jednym z gospodarstw) – dwa zdjęcia z prawej strony, na których widoczne są takie dodatkowe zabezpieczenia po tym, jak dwuletni wnuk właściciela wspiął się na górę zbiornika. ZABEZPIECZENIE WEJŚCIA NA SILOS PODNOSI BEZPIECZEŃSTWO

Upadki osób z drabin i schodów – przyczyny wypadków niewłaściwy stan techniczny schodów, brak barierek ochronnych, przedmioty porozrzucane na stopniach lub w pobliżu schodów W bardzo wielu gospodarstwach na poddasza budynków gospodarczych czy inwentarskich prowadzą schody (zewnętrzne i wewnętrzne) drewniane, metalowe, czy betonowe, które nie zawsze spełniają wymagania bezpieczeństwa. Ryzyko upadku ze schodów zwiększa: ich niewłaściwy stan techniczny (uszkodzone, nierówne, śliskie stopnie), brak barierek ochronnych, pozostawianie na stopniach lub w pobliżu schodów przedmiotów (stwarza to dodatkowe zagrożenie w sytuacji upadku). ZŁY STAN TECHNICZNY SCHODÓW I BRAK PORĘCZY ZWIĘKSZA RYZYKO WYPADKU, A UPADEK NA POZOSTAWIONE PRZY SCHODACH PRZEDMIOTY, POTĘGUJE JEGO SKUTKI

Zapobieganie upadkom osób z drabin i schodów – dobre praktyki schody w dobrym stanie technicznym, wyposażone w barierki Na zdjęciach widoczne przykłady schodów w dobrym stanie technicznym, wyposażonych w barierki . Na schodach, ani w ich pobliżu (na zdjęciach niewidoczny teren przy schodach) użytkujący je rolnicy nie pozostawili żadnych przedmiotów – panuje porządek. SCHODY WYPOSAŻ W BARIERKI, NIE POZOSTAWIAJ NA NICH ŻADNYCH PRZEDMIOTÓW

Upadki osób z rusztowań – przyczyny wypadków korzystanie z rusztowań nie spełniających wymagań bezpieczeństwa, źle ustawionych Korzystanie z rusztowań nie spełniających wymagań bezpieczeństwa, źle ustawionych to w dalszym ciągu częsta praktyka w wielu gospodarstwach, w których prowadzone są prace remontowo – budowlane. Najczęstsze nieprawidłowości to: brak pełnych pomostów roboczych (często funkcję pomostu spełnia jedna lub kilka luźno położonych desek), brak komunikacji pionowej, rusztowania ustawione na nierównym, niestabilnym podłożu np. na pustakach i innych „prowizorycznych podkładkach”, często postawione na przyczepach, zdjęcie z lewej strony – ocieplanie ścian budynku z rusztowania typu „warszawa” ustawionym na przyczepie – brak pełnych pomostów roboczych, brak komunikacji pionowej; zdjęcie środkowe – prace konserwacyjne silosu przy wykorzystaniu rusztowania typu „warszawa” z położonymi na samej górze dwoma deskami, niewłaściwa komunikacja pionowa; zdjęcie z prawej strony – remont uszkodzonego budynku - rusztowanie typu „warszawa” - ustawione na przyczepie (dodatkowo brak zabezpieczenia przyczepy przed przemieszczeniem się). STOSOWANIE RUSZTOWAŃ, KTÓRE NIE SPEŁNIAJĄ WYMAGAŃ BHP, TO RYZYKO TRAGICZNYCH W SKUTKACH UPADKÓW

Upadki osób z rusztowań – przyczyny wypadków korzystanie z rusztowań nie spełniających wymagań bezpieczeństwa Poza wykorzystywaniem rusztowań nie spełniających wymagań bezpieczeństwa, źle ustawionych, widujemy sytuacje, w których wykonujący prace na wysokości korzystają np. z łyżek ładowarek – tak jak na np. zdjęciu z lewej strony. Osoby pracujące na wysokości nie stosują żadnych zabezpieczeń, nie stosują środków ochrony indywidualnej (dla prac na wysokości są to np. hełmy ochronne, bądź uprząż, czyli tzw. szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa i urządzeniem samohamownym). Poza brakiem komunikacji pionowej (zdjęcie środkowe) brak jest także barierek ochronnych. Przykład wypadku: w trakcie remontu budynku inwentarskiego rolnik spadł z rusztowania typu „warszawa” i złamał kręgosłup; PRACA NA TAKICH RUSZTOWANIACH TO ZAGROŻENIE UPADKIEM!

Zapobieganie upadkom osób z rusztowań – dobre praktyki korzystanie z rusztowań spełniających wymagania bezpieczeństwa Rusztowania przedstawione na zdjęciach spełniają wymogi bhp, a praca na nich jest bezpieczna.

Zapobieganie upadkom osób z rusztowań – dobre praktyki korzystanie z ochron indywidualnych przy pracach na wysokości Bezpieczeństwo przy pracach na wysokości zwiększy m.in. praca w szelkach bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa i urządzeniem samohamownym, czy stosowanie hełmów ochronnych. STOSUJ OCHRONY INDYWIDUALE PRZY PRACY NA WYSOKOŚCI

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych: – przyczyny – metody zapobiegania wypadkom – dobre i złe praktyki Do upadków rolników w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych dochodzi zazwyczaj na skutek: poślizgnięcia się na mokrej i śliskiej nawierzchni lub nierównym podłożu; potknięcia się o wystające lub porozrzucane przedmioty w miejscu pracy. Najczęściej zdarzenia te maja miejsce: podczas prac związanych z obsługą zwierząt; podczas użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych, a także w czasie ich napraw.

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych - przyczyny Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko - gospodarczych: śliskie i nierówne powierzchnie ciągów komunikacyjnych; bałagan na przejściach i dojściach lub nieodpowiednie przejścia i dojścia; wady konstrukcyjne budynków, schodów i stanowisk dla zwierząt, niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe; niestosowanie drabin i podestów przy wchodzeniu na podwyższenia; niestosowanie barier o wysokości 1,1 m i listew przypodłogowych o wys. 0,15 m; praca na wysokości bez zabezpieczeń; niedostosowanie pomieszczeń do rodzaju prowadzonej produkcji; nieodpowiednie obuwie; niewłaściwe oświetlenie lub jego brak. Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych to: śliskie i nierówne powierzchnie ciągów komunikacyjnych; bałagan na przejściach i dojściach lub nieodpowiednie przejścia i dojścia; wady konstrukcyjne budynków, schodów i stanowisk dla zwierząt, niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe; niestosowanie drabin i podestów przy wchodzeniu na podwyższenia; niestosowanie barier o wysokości 1,1 m i listew przypodłogowych o wys. 0,15 m; praca na wysokości bez zabezpieczeń; niedostosowanie pomieszczeń do rodzaju prowadzonej produkcji; nieodpowiednie obuwie (brak odpowiedniego obuwia – na nogach klapki, laczki, bądź obuwie które nie spełnia wymagań, znoszone, zużyte, uszkodzone); niewłaściwe oświetlenie lub brak oświetlenia.

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – metody zapobiegania Aby zapobiegać upadkom osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych: nie montuj progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń gospodarskich; wyrównaj powierzchnie ciągów komunikacyjnych i zadbaj by nie były śliskie; nie stawiaj żadnych przedmiotów na schodach i w pobliżu wejść do pomieszczeń, uporządkuj przejścia i dojścia; wyeliminuj wady konstrukcyjne schodów, dostosuj stanowiska dla zwierząt do wymagań bytowych; dostosuj pomieszczenia do rodzaju prowadzonej produkcji; zabezpiecz otwory zrzutowe i kanały gnojowe; stosuj drabiny i podesty przy wchodzeniu na podwyższenia; stosuj zabezpieczenia przy pracach na wysokości; stosuj odpowiednie obuwie; zapewnij właściwe oświetlenie. Aby zapobiegać upadkom w pomieszczeniach inwentarskich i gospodarczych zadbajmy o ich właściwy stan, a przede wszystkim: nie montujmy progów i stopni w otworach drzwiowych pomieszczeń gospodarskich,w przypadku występowania progów możemy zastąpić je podestem (maks. kąt jego nachylenia to 8 stopni (była o tym mowa w części dotyczącej upadków na płaskiej powierzchni), wyrównajmy powierzchnie ciągów komunikacyjnych, zadbajmy by nie były śliskie, nie zostawiajmy żadnych przedmiotów na schodach i w pobliżu wejść do pomieszczeń, uporządkujmy przejścia i dojścia, wyeliminujmy wady konstrukcyjne schodów, dostosujmy stanowiska dla zwierząt do wymagań bytowych, zabezpieczmy otwory zrzutowe i kanały gnojowe, stosujmy drabiny i podesty przy wchodzeniu na podwyższenia, wyposażmy otwory zrzutowe w barierki o wysokości 1,1 m oraz w listwy przypodłogowe o wysokości co najmniej 0,15 m, stosujmy zabezpieczenia przy pracach na wysokości, dostosujmy pomieszczenia do rodzaju prowadzonej produkcji, stosujmy odpowiednie obuwie, zapewnijmy właściwe oświetlenie, w tym ciągów komunikacyjnych i stanowisk pracy.

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko- - gospodarczych – metody zapobiegania Zabezpieczenie otworu stropowego: przykrywa w otworze podłogowym barierka ochronna o wysokości 110 cm Zabezpieczenie otworów zrzutowych i włazów stropowych to: wyposażenie ich w barierki o wysokości 1,1 m; zapewnienie listew podłogowych o wysokości min. 0,15 m; Ponadto w otworach podłogowych powinny być założone przykrywy (ich górna powierzchnia powinna być zrównana z podłożem). Przykrywy powinny mieć zamontowane uchwyty do ich podnoszenia i opuszczania. listwa krawężnikowa o wysokości minimum 15 cm

drzwi otwierane na czas pracy Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – metody zapobiegania Zabezpieczenie otworu ściennego: barierka ochronna drzwi otwierane na czas pracy Zabezpieczenie otworów ściennych to: wyposażenie ich w barierki ochronne, zamontowanie drzwi, które otwierane są tylko na czas pracy. Jeśli przy takim otworze stosujemy drabinę przystawną, która sięga do poziomu na jaki wchodzimy, to na bocznej krawędzi otworu ściennego zamontujmy uchwyt ułatwiający wchodzenie i schodzenie. Pamiętajmy o zabezpieczeniu góry drabiny hakami przed przewróceniem. uchwyty na ościeży umożliwiające przytrzymanie się - zwiększające bezpieczeństwo przy wchodzeniu i schodzeniu

NIERÓWNE, ŚLISKIE CIĄGI KOMUNIKACYJNE ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO UPADKU Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków śliskie i nierówne powierzchnie ciągów komunikacyjnych, ciasne ganki Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych to m.in. śliskie i nierówne powierzchnie ciągów komunikacyjnych, które utrudniają zadawanie paszy i powodują upadki osób podczas obsługi zwierząt. Przykład wypadku: podczas zadawania paszy rolniczka poślizgnęła się i skręciła nogę w stawie skokowym. NIERÓWNE, ŚLISKIE CIĄGI KOMUNIKACYJNE ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO UPADKU

BAŁAGAN W PRZEJŚCIACH TO RYZYKO UPADKU Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków bałagan w przejściach Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych to także bałagan na przejściach i dojściach lub nieodpowiednie przejścia i dojścia (słoma, siano, porozrzucane narzędzia, zastawione ciągi zbędnymi przedmiotami i maszynami, rozsypane ziarno, rozlany olej, itp.) BAŁAGAN W PRZEJŚCIACH TO RYZYKO UPADKU

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków bałagan w pomieszczeniach gospodarczych (warsztatach, stodołach) Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych to ponadto bałagan w pomieszczeniach gospodarczych (warsztatach, garażach, stodołach, itp.) - porozrzucane narzędzia, źle ustawione maszyny i urządzenia, rozlany olej, leżące różne przedmioty, o które łatwo się potknąć, poślizgnąć, czy zahaczyć (jak chociażby na zdjęciu z lewej strony- leżące butelki). BAŁAGAN NIE TYLKO STWARZA ZAGROŻENIE UPADKIEM, ALE RÓWNIEŻ UTRUDNIA PRACĘ

ŁAD I PORZĄDEK W WARSZTACIE TO WYGODA I BEZPIECZEŃSTWO PRACY Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre i złe praktyki przed i po modernizacji pomieszczenia warsztatowego w gospodarstwie Na zdjęciach widoczne przykłady właściwej i złej organizacji pomieszczenia warsztatowego w jednym z gospodarstw. Zdjęcie z lewej strony – panujący bałagan, narzędzia i szereg różnych przedmiotów w nieładzie. Po modernizacji (na zdjęciu z prawej strony) - panuje porządek. Ustawiono nowe regały, uporządkowano narzędzia, warsztat wyposażono w stół roboczy oraz dostosowano maszyny (m.in. szlifierkę dwutarczową, piłę do cięcia metalu) do wymagań bezpieczeństwa, wyposażono w wymagane osłony, itd. ŁAD I PORZĄDEK W WARSZTACIE TO WYGODA I BEZPIECZEŃSTWO PRACY

UŻYTKOWANIE TAKICH OTWORÓW TO RYZYKO TRAGICZNYCH UPADKÓW Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków niezabezpieczone otwory ścienne Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko–gospodarczych to także niezabezpieczenie otworów ściennych. Znajdujące się pod otworami, na niższym poziomie różne przedmioty, czy maszyny rolnicze, w przypadku upadku z wysokości mogą być przyczyną o wiele groźniejszych dla zdrowia obrażeń, nawet zagrażających życiu. Wchodzenie przez otwór przy użyciu drabiny (dodatkowo źle ustawionej), to realne ryzyko poważnego w skutkach upadku (wzbronione jest ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń - w sposób stwarzający zagrożenia dla osób użytkujących drabiny). UŻYTKOWANIE TAKICH OTWORÓW TO RYZYKO TRAGICZNYCH UPADKÓW

ZABEZPIECZENIE OTWORÓW ŚCIENNYCH PODNOSI BEZPIECZEŃSTWO PRACY Zapobieganie upadkom osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre praktyki zabezpieczone otwory ścienne Dobre praktyki związane z bezpiecznym wykorzystywaniem otworów ściennych, to ich prawidłowe zabezpieczenie przez zamontowanie: barierek na wysokości 1,1 m i także w połowie wysokości licząc od podłoża; listew krawężnikowych. Barierki można zdemontować na czas wykonywania czynności, które tego wymagają (np. załadunku balotów słomy). Dodatkowo przy krawędzi otworu (zdjęcie z lewej strony) należy zamontować uchwyt. ZABEZPIECZENIE OTWORÓW ŚCIENNYCH PODNOSI BEZPIECZEŃSTWO PRACY

BRAK ZABEZPIECZEŃ TYCH OTWORÓW DOPROWADZIŁ DO UPADKÓW Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków niezabezpieczone otwory zrzutowe stropowe Do upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko–gospodarczych dochodzi przy pracach na poddaszach, strychach nad pomieszczeniami inwentarskimi, gdzie w stropach są otwory zrzutowe, które nie są zabezpieczone (brak barierek i listew przypodłogowych). Często do upadku dochodzi przy cofaniu się osoby pracującej. Przykład wypadku: w trakcie zrzucania słomy z poddasza obory na korytarz paszowy rolnik stracił równowagę i spadł na betonową posadzkę przez niezabezpieczony otwór zrzutowy, doznał urazu kręgosłupa. BRAK ZABEZPIECZEŃ TYCH OTWORÓW DOPROWADZIŁ DO UPADKÓW

ROLNICY W TYCH GOSPODARSTWACH ZADBALI O BEZPIECZEŃSTWO PRACY Zapobieganie upadkom osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre praktyki zabezpieczone otwory zrzutowe stropowe Przykłady dobrych praktyk w zakresie zabezpieczenia otworów stropowych (na pokazanych zdjęciach wszystkie nad chlewniami) to: zdjęcie z lewej strony – otwór zrzutowy obudowany z trzech stron i zabezpieczony drzwiczkami, u dołu krawężnik (murowany z cegły), zdjęcie środkowe – otwór z przykrywą podnoszoną na zawiasach na czas korzystania z otworu i zabezpieczony barierką oraz krawężnikiem, zdjęcie z prawej strony – jeden z pięciu otworów zabezpieczonych przez rolnika. Wcześniej były tylko przykrywy, ale - z czym zgodził się rolnik - nie było to wystarczające, zwłaszcza zaraz po żniwach, kiedy całe pomieszczenie wypełnione jest kostkami słomy i pozostawione są tylko wąskie przejścia (jak to określił – tunele), wtedy łatwo o upadek przez otwór przy podniesionej pokrywie. ROLNICY W TYCH GOSPODARSTWACH ZADBALI O BEZPIECZEŃSTWO PRACY

DEMONTOWALNA BARIERKA OCHRONNA BRAK ZABEZPIECZENIA KRAWĘDZI STROPU Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre i złe praktyki krawędzie stropów w budynkach inwentarsko-gospodarczych Niezabezpieczone krawędzie stropów w pomieszczeniach inwentarsko–gospodarczych, to także ryzyko upadku. Można w niektórych gospodarstwach spotkać takie miejsca, gdzie rolnik rozwinął wzdłuż krawędzi stropu taśmę żółto-czarną lub biało-czerwoną, która w jego mniemaniu miała ostrzegać osoby znajdujące się na tym poziomie o niebezpieczeństwie. Nie spełniała jednak podstawowej funkcji, jaką jest ochrona przed upadkiem z wysokości – bo jak takiej taśmy się chwycić…? Na zdjęciu z lewej strony – niezabezpieczona krawędź stropu. Na zdjęciu z prawej strony – ta sama krawędź - po zamontowaniu barierek ochronnych (podnoszona jest zarówno część środkowa, co ułatwia wchodzenie, ale również boczne elementy są demontowalne w razie potrzeby). DEMONTOWALNA BARIERKA OCHRONNA BRAK ZABEZPIECZENIA KRAWĘDZI STROPU LISTWA KRAWĘŻNIKOWA

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków wady konstrukcyjne schodów wewnętrznych i ich zanieczyszczenie Przyczyny upadków osób w pomieszczeniach inwentarsko – gospodarczych to także: schody w złym stanie technicznym, bez poręczy, znajdujące się na stopniach wejściowych składowane, porozrzucane przedmioty. Jeśli korzystamy ze schodów, na których rozsypane jest ziarno, czy (jak na zdjęciu z prawej strony) leżą rozsypane ziemniaki, to wchodzenie, a tym bardziej schodzenie po nich stwarza niebezpieczeństwo potknięcia i upadku. Jeśli dodatkowo brak jest zabezpieczenia krawędzi stropu, gdzie składowane jest zboże oraz schody oparte są o „ślepą ścianę” – brak jest spocznika (podestu), to takie schody są bardzo niebezpieczne. Właściciel gospodarstwa, w którym wykonano powyższe zdjęcia (po zwróceniu mu uwagi na nieprawidłowości i zagrożenia) „zobowiązał się” do poprawienia stanu bezpieczeństwa związanego z korzystaniem z nich. NIE KORZYSTAJ Z TAKICH SCHODÓW PRZED ICH UPORZĄDKOWANIEM I WŁAŚCIWYM ZABEZPIECZENIEM 67

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków niezabezpieczone kanały gnojowe Na zdjęciu z prawej strony widoczny brak pokrywy kanału przenośnika zgarniakowego obornika w budynku obory m.in. w bramie wejściowej – wjazdowej. Przykład wypadku: rolnik w trakcie zadawania świniom paszy wpadł nogą do niezabezpieczonego kanału gnojowego i doznał złamania kości podudzia i skręcenia stawu skokowego.

ZABEZPIECZONE KANAŁY TO BEZPIECZEŃSTWO I WYGODA Zapobieganie upadkom osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre praktyki zabezpieczone kanały gnojowe Na zdjęciach zabezpieczone kanały – dodatkowo oznakowane barwami bezpieczeństwa (krawędzie, w tym przypadku niewielkie, oznakowane ostrzegawczymi, żółto-czarnymi pasa,i). ZABEZPIECZONE KANAŁY TO BEZPIECZEŃSTWO I WYGODA 69

WYCIĄG TOWAROWY TO NIE ŚRODEK KOMUNIKACJI PIONOWEJ LUDZI! Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – przyczyny wypadków korzystanie z wyciągu towarowego W części gospodarstw użytkowane są wyciągi towarowe, które nie zawsze wykorzystywane są zgodnie z przeznaczeniem – tak jak na widocznych zdjęciach. Nie służą one do transportu osób, jest to niezgodne z przepisami. Ponadto, takie urządzenia w przypadku ich eksploatacji podlegają obowiązkowi zgłoszenia do URZĘDU DOZORU TECHNICZNEGO. WYCIĄG TOWAROWY TO NIE ŚRODEK KOMUNIKACJI PIONOWEJ LUDZI! 70

Upadki osób w pomieszczeniach inwentarsko-gospodarczych – dobre i złe praktyki oświetlenie w miejscu pracy Istotnym warunkiem bezpieczeństwa pracy jest dostateczne oświetlenie pomieszczeń inwentarsko – gospodarczych. Ważne jest nie tylko prawidłowe wykonanie instalacji oświetleniowej, ale także natężenie i równomierność oświetlenia. Należy także zadbać, o to, by oprawy oświetleniowe (klosze lamp) były czyste (w tym celu należy z nich usuwać pajęczyny czy kurz), co zapobiegnie pożarowi. Na zdjęciach to samo pomieszczenie inwentarskie – przed i po umyciu klosza. SPRAWNIE DZIAŁAJĄCE OŚWIETLENIE POPRAWIA BEZPIECZEŃSTWO PRACY W POMIESZCZENIACH 71

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu: – przyczyny – metody zapobiegania wypadkom – dobre i złe praktyki Znaczną grupę upadków odnotowuje się podczas pracy ciągnikami, przyczepami transportowymi i wozami konnymi (te ostatnie coraz rzadziej) oraz innymi maszynami rolniczymi. Dochodzi do nich najczęściej: przy wchodzeniu na te maszyny i schodzeniu z nich; podczas przebywania rolników na maszynach w ruchu.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny Przyczyny upadków osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu: wysiadanie, schodzenie po schodkach tyłem do ciągnika lub maszyny, nieodpowiednie obuwie, zabrudzone śliskie stopnie i podesty maszyn, niestosowanie drabin do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych, brak elementów konstrukcyjnych maszyn, zabezpieczających przed upadkiem, jazda na ładunkach lub na maszynach nieprzystosowanych do transportu ludzi, nieprawidłowy przewóz ładunku, bez zabezpieczenia przed osunięciem i upadkiem ze środka transportu, stosowanie prowizorycznych podestów podwyższających do prac na wysokości, niewłaściwe oświetlenie lub jego brak. Przyczyny upadków osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu: wchodzenie i wychodzenie tyłem do ciągnika lub maszyny bez zachowania trzech punktów podparcia, nieodpowiednie obuwie, zabrudzone śliskie stopnie i podesty maszyn, niestosowanie drabin do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych załadowanych na przyczepach, brak podestów i elementów konstrukcyjnych maszyn, zabezpieczających przed upadkiem, jazda na ładunkach lub na maszynach nieprzystosowanych do transportu ludzi, nieprawidłowy przewóz ładunku, bez zabezpieczenia przed osunięciem i upadkiem ze środka transportu, stosowanie prowizorycznych podestów i elementów podwyższających do prac na wysokości, niewłaściwe oświetlenie lub jego brak.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – metody zapobiegania Podczas pracy ciągnikiem i maszynami rolniczymi powinieneś pamiętać, aby: wysiadać, schodzić z ciągnika lub maszyny zawsze przodem do niego trzymając się oburącz (tak jak przy schodzeniu z drabiny stosować trzy punkty podparcia); stosować właściwe obuwie robocze, dbać o czystość stopni i podestów maszyn, stosować drabiny do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych, załadowanych na przyczepach, używać podestów i elementów konstrukcyjnych zabezpieczających przed upadkiem z maszyny, nie jeździć na ładunkach lub na maszynach nieprzystosowanych do transportu ludzi, prawidłowo układać ładunki na środkach transportu i zabezpieczać je przed osunięciem, stosować podesty i elementy podwyższające, do prac na wysokości, stosować właściwe oświetlenie. Podczas pracy ciągnikiem, maszynami rolniczymi i środkami transportu powinniśmy pamiętać, aby: wchodzić i schodzić z ciągnika lub maszyny zawsze przodem do niego (do niej), z zachowaniem trzech punktów podparcia (tak jak przy schodzeniu z drabiny), NIGDY NIE ZESKAKIWAĆ NAWET Z MAŁYCH WYSOKOŚCI, stosować właściwe obuwie robocze, które zmniejsza niebezpieczeństwo poślizgnięć, z cholewką przylegającą do kostki oraz o podeszwie protektorowanej, dbać o czystość stopni i podestów maszyn (zapobiega to poślizgnięciom), stosować drabiny do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych, załadowanych na przyczepach, używać podestów i elementów konstrukcyjnych zabezpieczających przed upadkiem z maszyny, nie jeździć na ładunkach lub na maszynach nieprzystosowanych do transportu ludzi, nie przewozić (będąc operatorem ciągnika) osób na ładunkach – szczegółowe zasady bezpieczeństwa są omówione w prezentacji na temat bhp przy użytkowaniu ciągników i maszyn rolniczych, prawidłowo układać ładunki na środkach transportu i zabezpieczać je przed osunięciem, stosować odpowiednie podesty i elementy podwyższające, do prac na wysokości, stosować właściwe oświetlenie.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków brak lub zabrudzone śliskie, uszkodzone stopnie i podesty ciągników i maszyn Część ciągników starszego typu nie posiada stopni wejściowych, co utrudnia nie tylko wsiadanie, ale stwarza zagrożenia przy wychodzeniu z ciągnika. Część stopni, podestów jest w złym stanie technicznym – uszkodzona (tak jak np. widoczne na zdjęciu stopnie wejściowe do kombajnu). Zabrudzone, śliskie (ziemia, błoto, resztki obornika) stopnie i podesty maszyn, to zagrożenie poślizgnięciem i upadkiem.

Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki stopnie i podesty ciągników i maszyn Zadbaj o czystość stopni i podestów wejściowych, na bieżąco usuwaj zabrudzenia. W przypadku braku stopni wejściowych na ciągnikach i maszynach, zamontuj je. DBAJ O CZYSTOŚĆ STOPNI I PODESTÓW WEJŚCIOWYCH, ZAMONTUJ STOPNIE W PRZYPADKU ICH BRAKU, NA CIĄGNIKACH I MASZYNACH

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków wysiadanie tyłem do ciągnika lub maszyny, niewłaściwe obuwie Wysiadanie z kabiny ciągnika tyłem do niej, często zeskakiwanie, naraża cię na urazy kostno–stawowe. Korzystanie z niewłaściwego obuwia np. klapków, to nie tylko większe ryzyko upadku, ale też zagrożenia związane z kierowanie ciągnikiem. Przykład wypadku: rolnik wysiadając tyłem z kabiny ciągnika poślizgnął się na stopniu (na nogach miał buty sportowe typu „adidas” ze śliską podeszwą) i upadając doznał urazu kręgosłupa.

Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki wysiadanie z ciągnika, schodzenie z przyczepy lub maszyny, właściwe obuwie Wysiadanie z ciągnika zawsze przodem do kabiny, z zachowaniem trzech punktów podparcia i stosowanie odpowiedniego obuwia do pracy to bezpieczne praktyki.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków niestosowanie drabin do wchodzenia i schodzenia z przyczep oraz maszyn Wchodzenie na przyczepę, która nie jest wyposażona w stopnie wejściowe lub bez używania drabiny, grozi poślizgnięciem i poważnym urazem. Przykład wypadku: rolnik wchodząc na przyczepę po jej zaczepie i burcie, poślizgnął się na krawędzi, spadł i doznał złamania podstawy czaszki oraz złamania nogi. TAKIE WCHODZENIE NA PRZYCZEPĘ GROZI UPADKIEM I POWAŻNYMI W SKUTKACH OBRAŻENIAMI

ZAWSZE KORZYSTAJ Z DRABINEK WCHODZĄC NA PRZYCZEPY I MASZYNY Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki drabiny i rozwiązania ułatwiające wchodzenie i schodzenie z przyczep i maszyn Przy wchodzeniu na przyczepy i maszyny korzystaj z drabinek wejściowych. W przypadku braku (dotyczy to szczególnie starszych maszyn) wykonaj je we własnym zakresie. ZAWSZE KORZYSTAJ Z DRABINEK WCHODZĄC NA PRZYCZEPY I MASZYNY

PODAJNIK PRASY TO NIE DRABINA! Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków niestosowanie drabin do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych Wielu rolników układających na przyczepie kostki słomy (siana) schodząc nie korzysta z drabin. Zejście następuje np.: po podajniku prasy (tak jak na zdjęciach), co w przypadku zerwania łańcucha grozi upadkiem, po dachu ciągnika, po widłach wbitych w słomę, które służą za „stopień”. PODAJNIK PRASY TO NIE DRABINA!

PRZY ZWÓZCE MATERIAŁÓW OBJĘTOŚCIOWYCH KORZYSTAJ Z DRABIN Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki stosowanie drabin do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych Do zejścia z załadowanej przyczepy należy stosować odpowiednio długą drabinę. Drabinę można przewozić w przyczepie, jadąc po materiały objętościowe na pole. Można również na burcie przyczepy zamontować specjalne uchwyty do zawieszenia drabiny. PRZY ZWÓZCE MATERIAŁÓW OBJĘTOŚCIOWYCH KORZYSTAJ Z DRABIN

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków jeżdżenie na błotnikach ciągników, zaczepach i w nieprzystosowanych przyczepach Jeżdżenie na błotnikach ciągników, zaczepach maszyn i w nieprzystosowanych przyczepach grozi upadkiem. W przypadku nagłego hamowania można stracić równowagę i spaść pod koła przyczepy lub innego pojazdu, jadącego za nami. TAKA JAZDA GROZI UPADKIEM NA JEZDNIĘ I DOSTANIEM SIĘ POD KOŁA INNEGO POJAZDU!

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków jeżdżenie na stopniach wejściowych ciągników lub na zaczepach Jeżdżenie na błotnikach ciągników, zaczepach maszyn i w nieprzystosowanych przyczepach grozi upadkiem. Ryzyko nieszczęśliwego zdarzenia potęguje stosowanie nieodpowiedniego obuwia, uniemożliwiającego szybką reakcję w razie utraty równowagi i upadku na jezdnię. Np. widoczny na zdjęciu z lewej strony mężczyzna ma na nogach klapki. TAKA JAZDA GROZI UPADKIEM NA JEZDNIĘ I DOSTANIEM SIĘ POD KOŁA INNEGO POJAZDU!

drabinka do wchodzenia Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki bezpieczny przewóz osób w przyczepie: podwyższone burty siedziska drabinka do wchodzenia Przewóz ludzi w przyczepie jest dozwolony, jeśli posiada ona siedziska i podwyższone burty oraz drabinki do wchodzenia dla pasażerów. Dopuszcza się przewóz 5 osób stojących, trzymających się uchwytów, ale wtedy prędkość ciągnika nie może przekraczać 20 km/h.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków jeżdżenie na pomostach kombajnów Do częstych nieprawidłowości zaliczyć należy przewożenie „pasażerów” na pomostach kombajnów oraz wchodzenie na nie i schodzenie w trakcie przemieszczania się maszyny. Przykład wypadku: rolniczka podczas wchodzenia na pomost roboczy pracującego kombajnu (obsługiwanego przez męża) straciła równowagę, w momencie najechania maszyny na kamień, kobieta upadła na pracujący heder - doznała licznych obrażeń.

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków stosowanie prowizorycznych podestów i jeżdżenie na nich, chodzenie przy krawędzi Stosowanie prowizorycznych podestów i jeżdżenie na nich, to ryzyko upadku. Zgodnie z instrukcjami obsługi wielu maszyn, na których są pomosty robocze (np. siewniki), służą one do wejścia w celu np. nasypania ziarna do skrzyni nasiennej siewnika, a nie do przewozu osób po polu. Podesty np. kombajnów do zbioru ziemniaków powinny być wyposażone w barierkę ochronną. Po wejściu na pomost, podest należy zabezpieczyć zapinając linkę, łańcuszek, czy opuszczając barierkę. Podczas pracy zespołowej zawsze należy ustalić sygnały porozumiewawcze!!! Przykład wypadku: w trakcie zbioru ziemniaków kombajnem „ANNA” po najechaniu kołem na kamień, stojąca na pomoście roboczym rolniczka straciła równowagę i spadła na ziemię (wejście na pomost nie było zabezpieczone), co skończyło się urazem kręgosłupa.

Zapobieganie upadkom osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – dobre praktyki praca zespołowa – sygnały porozumiewawcze W przypadku pracy zespołowej, należy wcześniej ustalić sposób porozumiewania się między operatorem ciągnika, a osobami znajdującymi się na przyczepie lub maszynie. Każde ruszenie maszyną, bądź zatrzymanie się, powinno być poprzedzone wcześniej uzgodnionymi sygnałami/znakami. KAŻDE RUSZENIE ORAZ ZATRZYMANIE MASZYNY POWINNO BYĆ POPRZEDZONE UZGODNIONYM SYGNAŁEM

Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków jeżdżenie na ładunkach W dalszym ciągu częsty widok na naszych drogach, to przewożenie ludzi w jakże niebezpieczny sposób. Jazda na załadowanych przyczepach (wozach) jest wzbroniona. Ładunki często są niestabilne, ponadgabarytowe, a nierówności drogi mogą spowodować upadek wraz z częścią ładunku. Gałęzie rosnących przy drodze drzew mogą spowodować uderzenie jadącego, urazy, a także zrzucenie z przyczepy.

TAKIE PRAKTYKI NIE NALEŻĄ DO BEZPIECZNYCH! Upadki osób z ciągników, maszyn rolniczych i środków transportu – przyczyny wypadków inne zagrożenia Wśród innych zagrożeń wymienić należy: przepędzanie zwierząt na pastwisko i jednoczesna jazda np. rowerem – spłoszenie się zwierząt może skutkować upadkiem jadącego, kiedy zostanie pociągnięty za trzymany łańcuch; otwieranie burty przyczepy z poziomu podłogi, kiedy osoba stojąca na przyczepie stara się jak najdłużej przytrzymać burtę przed jej opuszczeniem - grozi to nagłym pociągnięciem i upadkiem z wysokości (rolnik, który w taki sposób otwierał burtę, pociągnięty przez nią upadł i doznał urazu głowy, w tym wstrząśnienia mózgu). TAKIE PRAKTYKI NIE NALEŻĄ DO BEZPIECZNYCH!

Upadki osób – przyczyny wypadków Wśród innych przyczyn wypadków w grupie „upadki osób” występują: nadmierny wysiłek fizyczny, przemęczenie, wykonywanie pracy przy niepełnej obsadzie osobowej, wykonywanie pracy przy niedyspozycji zdrowotnej, nagłe zachorowanie lub niedyspozycja fizyczna, stan po spożyciu alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych, niewłaściwe tempo pracy, pośpiech; niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej pracy, zmienne/niesprzyjające warunki atmosferyczne. Wśród innych przyczyn wypadków w grupie „upadki osób” występują: nadmierny wysiłek fizyczny, przemęczenie - zmęczenie to zmniejszenie zdolności organizmu do kontynuowania pracy, spowodowane przez wysiłek. Nadmierne zmęczenie (fizyczne i/lub psychiczne) może także prowadzić do wypadku; wykonywanie pracy przy niepełnej obsadzie osobowej; wykonywanie pracy przy niedyspozycji zdrowotnej; nagłe zachorowanie lub niedyspozycja fizyczna; stan po spożyciu alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych; niewłaściwe tempo pracy, pośpiech; niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej pracy; Niesprzyjające lub nagle zmieniające się warunki atmosferyczne.

Upadki osób – przyczyny wypadków wykonywanie pracy przy niedyspozycji zdrowotnej lub po spożyciu alkoholu Stan zdrowia ma ogromny wpływ na zdolność prawidłowego i bezurazowego wykonywania pracy. Spadek sprawności psychofizycznej może być spowodowany zarówno chorobą, jak również spożyciem nawet niewielkiej ilości alkoholu, w tym piwa. W takim przypadku bezwzględnie zabronione jest kierowanie ciągnikami i innymi pojazdami samobieżnymi, a w szczególności jazda po drogach publicznych.

TROSKA O BEZPIECZEŃSTWO TO TWOJA ROLA !

www.pip.gov.pl www.bhpwrolnictwie.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ