„Wielkie kosmiczne ucho” Czy w dobie badań w ultra-wysokich energiach warto zajmować się radioastronomią?

Cyg A klasyczna radiogalakyka Źródło: NRAO Image Gallery

TP – całkowite pole magn. (losowe+regularne) Polaryzacja – pole magn. regularne + kierunek pola NGC 4402 nadmuch z dołu? Kontury TP + wektory B VLA 6cm Vollmer + zespoły: Krakow+VLA Vollmer et al. (incl. Krakow, Bonn & NRAO teams) 2007 Ruch galaktyki?

Otoczenie M86 NGC 4438 H  (czerwony) Kenney et al X-rays (zielony) M. Weżgowiec archiwalne dane NEWTON-XMM Kier. ruchu? Radio: Vollmer et al.(+zespoły: Krakow&VLA)

Spiralne pola magnetyczne w gal. nieregularnych (Chyży et al. 2001) Obraz opt: Aladin/SDSS

…I karłowatych, Chyży et al. in prep.

Nasza Galaktyka Toruń 32m 4.7 GHz Ryś, Kus, Urbanik et al.

Kwintet Stephan’a X-rays – Trinchieri et al

Nikiel-Wroczyński et al. w przygot. Pierwsza detekcja międzygalaktycznych regularnych pól nagnetycznych TP conts+PI B-vecs VLA 6cm Bt = 8  G Bu = 4  G Bt = 7  G Bu = 1.5  G E B+CR =5* erg/cm 3 E th =5* erg/cm3

COMA CLUSTER: Obrazy: Westerbork 608 MHz Giovannini et al Oceny natężenia pól magnetycznych: B tot  2 – 8  G  P B+CR  (0.4-5)  dyn/cm 2 Virgo Cluster: P gas  (0.7-7)  dyn/cm 2 (Vollmer+Kraków- 2001) B+CR odgrywają dynamicznie istotną rolę?? Oceny zawartości ciemnej materii??

21 cm – HI wodór atomowy Źródło: NRAO Image Gallery Film:

NGC4490/85 zderzające się galaktyki Knapik et. al. w przyg. Późny typ Hubble’a, brak aktywnego jądra

Obraz HI: Clemens, Alexander, Green 1998 NGC 4490/85 Namagnesowany wypływ?

A. Bartkiewicz praca doktorska 2007

Szymczak & Gerard 2004

Atacama Large Millimeter Array - ALMA Docelowo (2013) m anten. Max baza 16km, fale milimetrowe Konf. zwarta (150m) – rozdzielczość od 0.7” (675 GHz) do 5” (110 GHz) Dla bazy 16km – rozdzielczość od 6 mas do 37

CO(J = 3 − 2) emission at 345 GHz Źródło Maercker et al R Sculptoris with ALMA

Źródło ALMA gallery

LBA : MHz HBA: MHz Źródło:

Chyży et al. in prep. HI – Meurer et al NGC 2915

HI – Haynes et al. 1979

Ho MHz GMRT (India); Kantharia et al. 2005

LOFAR HBA – Jurusik, Chyży – w przygot. VLA 1.4 GHz – Condon et al. 1987

To już blisko naszego zakresu Źródło Verschuur & Kellermann „Galactic and extragalactic radio astronomy”

Źródło: Verschuur & Kellermann „Galactic and extragalactic radio astronomy” Źródło: Inga Nielsen, Uni-Hamburg

Źródło

K.Chyży + studenci Źródło

K.Chyży + studenci Źródło

Czy w dobie badań w ultra-wysokich energiach warto zajmować się radioastronomią?