Wpływ hormonów na zmiany skóry Skóra jako narząd docelowy dla hormonów – Powłoki skórne jako układ wytwarzający hormony TOMASZ E. ROMER

Wprowadzenie Skóra i powłoki skórne Narządy i układy Serce i układ krążenia Przysadka mózgowa i układ dokrewny Płuca i układ oddechowy Nerka i układ wydalniczy Wątroba i układ trawienny Skóra i powłoki skórne

17 do 2,2 m powierzchni Miliony gruczołów (potowe i łojowe) Naskórek najbardziej zewnętrzna tarcza obronna – keratyna (białko włókniste rogowaciejącego naskórka) Najgłębsza warstwa, tzw. warstwa barwnikowa zawierające komórki barwnikowe melanocyty.

Powłoki skórne jako układ Włos Ujścia przewodów potowych Zakończenia nerwów czuciowych Część zrogowaciała i warstwa barwnikowa Naskórek Skóra właściwa Mięsień prostujący i gruczoł łojowy Tkanka podskórna Cebulka włosowa i unerwienie Naczynia krwionośne Naczynia krwionośne i limfatyczne Gruczoł potowy

Aktywne funkcje skóry Ochrona przed mikroorganizmami Wchłanianie określonych substancji Wydalanie – pot - chłodzenie, termoregulacja uchwyt dłoni i nie tylko (feromony) Mięśnie przywłośne kurczące się w reakcji na zimno, emocje (zapoczątkowują termogenezę drżeniową – drżenie mięśni, zwężenie naczyń krwionośnych) Narząd zmysłu (rozróżnienie ciepła i zimna, dotyk)

Gruczoły łojowe Gruczołu łojowe jako część aparatu włosowego skóry – ich przewody uchodzą do mieszka włosowego i tą drogą dostają się na powierzchnie skóry Mieszek włosowy- ujście przewodu łojowego Gruczoły łojowe, wytwarzają łój – sebum („płaszcz” ochronny, zabezpieczenie przed wysychaniem)

Skwalen Jednym z ważniejszych składników sebum jest skwalen, który jest węglowodorem i zaliczany jest do lipidów chociaż nie jest tłuszczem Występuje w „płaszczu lipidowym” skóry Jest też składnikiem wątroby rekina Działa przeciw bakteryjnie i przeciw grzybiczo Przypisuje się mu wiele pro-zdrowotnych cech, łącznie z wpływem na długość życia

Miejsca bogate w gruczoły łojowe (tzw. miejsca łojotokowe) Owłosiona skóra głowy Czoło Nos Fałdy nosowo-policzkowe Okolice zauszne Okolica mostka Okolica międzyłopatkowa

Skóra - budowa włos nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Warstwa zrogowaciała Naskórek Warstwa ziarnista Warstwa kolczysta Warstwa podstawna ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Mięsień przymieszkowy Skóra właściwa - włókna kolagenowe i elastyczne Gruczoł łojowy Mieszek włosowy Tkanka podskórna -adipocyty Cebulka włosa Unerwienie Naczynia krwionośne Naczynia żylne, tętnicze i limfatyczne Gruczoły potowe mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion DHEA-S mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion DHEA-S Testoststeron mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion DHEA-S Testosteron mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina DHEA-S Testosteron mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Apolipoproteina

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Apelina Apolipoproteina

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Adiponektyna Apelina Apolipoproteina

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Melatonina Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Adipsyna Adiponektyna Apelina Apolipoproteina

Dziękuje za uwagę!

nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm oooooo Hormon wzrostu Estrogeny ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo Androstendion Adrenalina Tyroksyna DHEA-S Testosteron Wisfatyna Leptyna mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Adipsyna Adiponektyna Apelina Apolipoproteina