Anna Gryta Biblioteka Główna ZUT ZASTOSOWANIE ZASAD ARCHITEKTURY INFORMACJI W UDOSTĘPNIANIU ZASOBÓW BIBLIOTEKI Anna Gryta Biblioteka Główna ZUT

ILOŚĆ INFORMACJI POWSTAJĄCA W CIĄGU ROKU 1 – 2 eksabajtów niepowtarzalnych informacji* 1 eksabajt = 1018 bajtów czyli 1000000000000000000 bajtów _____________________________________ *”How much information?” – program badawczy przeprowadzony na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, dostepny w Internecie – http://www.sims.berkeley.edu/research/project/how-much-info/index.html.

ARCHITEKTURA INFORMACJI Interdyscyplinarna dziedzina wiedzy obejmująca: projektowanie wizualne; projektowanie informacji; bibliotekoznawstwo; psychologię poznawczą; ergonomię; dziennikarstwo.

ARCHITEKTURA INFORMACJI DEFINICJA1 Sztuka oraz nauka organizowania informacji w celu ułatwienia ludziom efektywnego zaspokojenia ich potrzeb informacyjnych.

ARCHTEKTURA INFORMACJI DEFINICJA 2 Proces organizowania, nazewnictwa, projektowania nawigacji i systemów wyszukiwawczych pomocnych w znajdowaniu i zarządzaniu informacją.

ARCHITEKTURA INFORMACJI DEFINICJA 3 Nowa dyscyplina poznawcza i praktyczna zajmująca się dostarczaniem zasad projektowania i tworzenia konstrukcji w obrazie wirtualnym.

CELE ARCHITEKTURY INFORMACJI OSZCZĘDZAJ CZAS CZYTELNIKA (Jedno z pięciu praw S.R.Ranganathana,1931 r.) „NIE KAŻ MI MYŚLEĆ” (Architekt informacji S.Krug, 2006 r.)

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA 660 lat p.n.e.- zbiory glinianych tabliczek króla asyryjskiego były posegregowane tematycznie;

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA 330 lat p.n.e. – w Bibliotece Aleksandryjskiej znajdowało się 120 zwojów bibliograficznych;

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA 1876 r. – Melvil Devey opracowuje system klasyfikacji dziesiętnej.

ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE Organizacja przestrzeni bibliotecznej (rzeczywistej); Edukacja użytkowników; Ewaluacja zasobów sieci; Projektowanie serwisów internetowych.

ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJ Architektoniczny projekt pomieszczeń biblioteki; Rozmieszczenie czytelni, oddziałów informacji itd. Sposób udostępniania zbiorów (systemy klasyfikacji, rodzaje dostępu).

ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJ – WOLNY DOSTĘP

EDUKACJA UŻYTKOWNIKÓW Cel – użytkownik niezależny i samodzielny: Sam korzysta z różnych źródeł informacji; Stosuje odpowiednie techniki i strategie wyszukiwawcze; Wykorzystuje narzędzia umożliwiające poruszanie się po środowisku rzeczywistym i cyfrowym

EWALUACJA ZASOBÓW SIECI Google jak punk wyjścia dla wszystkich poszukiwań w Internecie; Rzetelność informacji w Internecie; Open Access; Niebezpieczeństwa wynikające z korzystania z sieci (Phishing*) _______________________________________________________________________________________________________________ *Phishing polega na wykradaniu od osób korzystających z internetu ich danych osobowych, haseł, loginów itp.podszywając się pod oryginalne strony instytucji

STRONA WWW JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI O BIBLIOTECE I JEJ ZASOBACH Podstawowe informacje o bibliotece (historia, struktura, dane adresowe itp.) Informacje o zbiorach; Zasady udostępniania zbiorów; Informacje o katalogach; Usługi świadczone przez bibliotekę i inne.

JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK? - Logo serwisu należy umieszczać w lewym, górnym rogu, musi być ono dobrze widoczne; - Najważniejsze informacje powinny być najbardziej dostępne; - Tytuły muszą odpowiadać zawartości, być jasne, przejrzyste – na pierwszy rzut oka informować czytelnika o tym, gdzie trafi klikając na dany link. Nie ma sensu wymyślać nietypowych nazw, gdyż użytkownicy stracą czas na zgadywanie, co kryją poszczególne łącza.

JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK? - Użytkownik nie czyta treści, lecz ją przegląda; Użytkownik nie wybiera optymalnie, lecz zadowala się wynikiem; Czytelnik nie myśli jak coś działa, lecz jakoś „sobie radzi”.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA I. Nie każ mi myśleć! Oglądana strona WWW powinna być, na ile to możliwe, zrozumiała, oczywista i niewymagająca dodatkowych objaśnień.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA II. Nie ma znaczenia, ile razy musisz kliknąć, pod warunkiem, że każde kliknięcie jest wyborem dokonanym jednoznacznie i bez chwili zastanowienia.

TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGA III. Wyrzuć połowę słów z każdej strony, a potem połowę z tego, co zostało. Pozbycie się zbędnych słów: redukuje chaos na stronie; sprawia, że treści użyteczne stają się jeszcze bardziej widoczne; skraca strony, co umożliwia użytkownikowi oglądanie większej ich części bez konieczności przewijania.

STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ ZUT

STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI WTiICH

INSTRUKCJE

FORMAT HIPERŁĄCZY Jest: Lepiej: np. http://www.adres.pl/index.php?id=2341 http://www.bg.zut.edu.pl/index.php?bib=6 Lepiej: http://www.adres.pl/oferta/produkt_x/ np. http://www.bg.zut.edu.pl/bibliotekachemiczna/instrukcje_8/

ARCHITEKT INFORMACJI - STUDIA Studia podyplomowe dla bibliotekarzy –Architektura informacji. Zarządzanie informacją w serwisach internetowych Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ