Porozumienia procesowe Dorota Czerwińska doktorantka w Katedrze Postępowania Karnego
Porozumienia procesowe – pojęcie S. Steinborn, Porozumienia w polskim procesie karnym, Kraków 2005, s. 52: porozumienie procesowe jest to umowa zawarta przez co najmniej dwóch uczestników procesu karnego w granicach ich uprawnień, polegająca na tym, że działając w celu uzyskania dla siebie korzystniejszej sytuacji procesowej, a zarazem czyniąc drugiej stronie ustępstwa, osiągnęli oni konsensus co do pewnej kwestii mającej znaczenie dla toku procesu lub rozstrzygnięcia merytorycznego formalne – wyraźnie przewidziane w obowiązującym prawie finalne – dot. orzeczenia kończącego postępowanie
Porozumienia procesowe de lege lata skazanie bez rozprawy: art. 335 p. 1 art. 335 p. 2 skazanie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego – art. 338a k.p.k. dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej – art. 387 k.p.k.
Skazanie bez rozprawy - przesłanki jedna instytucja, dwa tryby: art. 335 § 1 – zamiast AO, wymóg przyznania się art. 335 § 2 – oprócz AO, wymóg niesprzeczności oświadczeń dowodowych oskarżonego z innymi ustaleniami wina i okoliczności przestępstwa nie budzą wątpliwości postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte zarzut dotyczy występku brak sprzeciwu pokrzywdzonego
Posiedzenie w przedmiocie skazania bez rozprawy – art. 343 k.p.k. sąd może nie uwzględnić wniosku, jak również uzależnić jego uwzględnienie od dokonania w nim określonej zmiany prawo udziału w posiedzeniu prokuratora, oskarżonego i pokrzywdzonego – ale art. 337a p. 1! Nie przeprowadza się sformalizowanego postępowania dowodowego ani nawet nie ujawnia wcześniej zgromadzonego materiału dowodowego zasada bezpośredniości?
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej uregulowane w art. 387 k.p.k. wnioskodawca: oskarżony termin: do zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej przesłanki: brak sprzeciwu prokuratora i pokrzywdzonego okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości cele postępowania zostaną osiągnięte zagrożenie karą nie przekracza 15 lat pozbawienia wolności Uwaga na art. 387 p. 5 – on odróżnia tę instytucję od 335 i 338a
Skazanie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego Wnioskodawca: oskarżony Termin: przed doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy Przesłanki: przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat p.w. wniosek oskarżonego złożony okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości Postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięcie brak sprzeciwu prokuratora i pokrzywdzonego
Przedmiot porozumienia środki reakcji karnej koszty postępowania Czy ustalenia faktyczne? zasada prawdy materialnej Czy kwalifikacja prawna? zasada legalizmu
Skutki zatwierdzenia porozumienia We wszystkich przypadkach jest to wydanie wyroku skazującego, który musi swą treścią dokładnie odpowiadać zawartemu porozumieniu Zaskarżalność takiego wyroku jest ograniczona – art. 447 p. 5 k.p.k. – niedopuszczalne jest podnoszenie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażącej niewspółmierności kary związanych z treścią zawartego porozumienia De lege lata przyjmuje się, że dopuszczalne jest orzekanie reformatoryjne – uchwała SN (7) z 25.09.2013 r. I KZP 5/13
Skutki odmowy zatwierdzenia porozumienia Art. 335 p. 1 – zwrot sprawy prokuratorowi Art. 335 p. 2 i art. 338a – skierowanie sprawy na rozprawę główną Art. 387 k.p.k. – dalszy ciąg rozprawy głównej
Zalety i wady porozumień -przyspieszenie postępowania -obniżenie kosztów -wygaszenie konfliktu -dobrowolne przyjęcie odpowiedzialności zwiększa jej skuteczność -możliwość skupienia się na poważniejszych sprawach -szansa na naprawienie szkody -pole do nadużyć – niedozwolony nacisk na przyznanie się -ryzyko zatwierdzenia niesprawiedliwego porozumienia – brak realnej kontroli -obniżenie kary w zamian za dogadanie się nie wszyscy uznają za sprawiedliwe -pokrzywdzony pominięty w toku negocjacji -zła pozycja oskarżonego w razie nieuwzględnienia wniosku