TECHNOLOGIA ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY MONTAŻOWE – MONTAŻOWA CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW

PREFABRYKATY DO MONTAŻU – PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA MASĘ I WYMIARY wielkowymiarowe o powierzchni gabarytowej ponad 2 m2, których masa zwykle przekracza 1000 kg. Są one przeznaczone do montażu ciężkimi maszynami montażowymi, średniowymiarowe o powierzchni gabarytowej do 2 m2, o masie w granicach 200–1000 kg; można je montować przy użyciu lekkich maszyn montażowych, drobnowymiarowe, o powierzchni gabarytowej nie przekraczającej 2m2, i masie do 200 kg. Mogą być one montowane również ręcznie.

PREFABRYKATY DO MONTAŻU – PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA KSZTAŁT Prefabrykaty płaskie służą do zestawiania przegród ściennych, stropowych i dachowych. Mogą one występować jako: blokowe (bloki), są to zwykle elementy ścienne, samostateczne, tj ustawiane bez konieczności stosowania dodatkowych podpór i usztywnień; płytowe, zwane w skrócie płytami są to zwykle płyty ścienne, stropowe i dachowe, prętowe, których wymiary w przekroju poprzecznym są małe w stosunku do wymiaru długości; są to belki i słupy. Prefabrykaty przestrzenne zamykają w sobie lub budowli pewną określoną przestrzeń i mogą występować jako: dwuścienne, trójścienne, czterościenne, pięciościenne i powłokowe.

ZACZEPY MONTAŻOWE W ELEMENTACH PREFABRYKOWANYCH pętlowe, powstałe w wyniku zabetonowania w elemencie betonowym specjalnie ukształtowanych wkładek wykonanych ze stali zbrojeniowej, których wystająca z powierzchni betonu część w kształcie pętli pozwala na zaczepienie haka zawiesia, sworzniowe, w których hak zawiesia zaczepia się za sworzeń, końcami zabetonowany w elemencie i umieszczony w specjalnym zagłębieniu wykonanym w elemencie prefabrykowanym, gwintowane, czyli specjalne kształtki metalowe, zaopatrzone w gwintowany otwór i wbetonowane w element, tulejowe - powstałe przez zabetonowanie w elemencie tulei metalowej, przechodzącej przez całą grubość (szerokość) elementu; w tuleję tę wsuwa się sworzeń łączący specjalnego (szpilkowego) typu zawiesia.

ZACZEPY MONTAŻOWE W ELEMENTACH PREFABRYKOWANYCH Zaczepy montażowe elementów: pętla sworzeń zaczep wkręcany w tuleję wbetonowaną w element

RODZAJE POŁĄCZEŃ MIĘDZY ELEMENTAMI PREFABRYKOWANYMI styki suche, najczęściej stosowane przy opieraniu dźwigarów dachowych na słupach, płyt dachowych i stropowych na belkach i dźwigarach oraz w połączeniach płyt ze słupami w ogrodzeniach prefabrykowanych. Czasami suche styki poziome zapełnia się zaprawą, głównie w przypadkach, kiedy trzeba otrzymać wyrównaną powierzchnię,

RODZAJE POŁĄCZEŃ MIĘDZY ELEMENTAMI PREFABRYKOWANYMI złącza na betonowe trzpienie łączące wykonywane zwykle po zmontowaniu elementów i służące zwiększeniu monolityczności konstrukcji. Betonuje się je w odpowiednich wycięciach stykających się elementów pionowych i poziomych. Czasem trzpienie takie są wzmacniane zbrojeniem,

RODZAJE POŁĄCZEŃ MIĘDZY ELEMENTAMI PREFABRYKOWANYMI złącza z wiązaniem lub spawaniem zbrojenia, stosowane zazwyczaj do łączenia elementów zginanych; w specjalnie ukształtowanych zakończeniach prefabrykatów wiąże się lub spawa wystające zbrojenie, betonując następnie wolne przestrzenie, Złącza zginane: a) z dodatkowym zbrojeniem podporowym b) ze spawanym zbrojeniem łączonych elementów c) ze zbrojeniem tworzącym węzeł

RODZAJE POŁĄCZEŃ MIĘDZY ELEMENTAMI PREFABRYKOWANYMI złącza spawane to najczęściej obecnie stosowany rodzaj złącz w elementach pionowych i poziomych; polegają one na zespawaniu bezpośrednim lub pośrednim specjalnych wypustów lub blach (marek), właściwie zakotwionych w elemencie, zaletą jest prędkość i łatwość wykonania, a wadą lokalne przegrzewanie betonu w miejscu spawania, 1 - słup 2 - kołpak stalowy 3 - spoina 4 - rygiel 5 - wstawki 6 -siatka 7 - blacha

RODZAJE POŁĄCZEŃ MIĘDZY ELEMENTAMI PREFABRYKOWANYMI złącza klejone stosowane do łączenia elementów pionowych lub scalania elementów poziomych; wymagają bardzo starannego wyrównania powierzchni styków, wykonuje się je zazwyczaj wykorzystując kleje epoksydowe.

SPRZĘT MONTAŻOWY maszyny główne montażowe (podstawowe) służące do unoszenia i opuszczania elementów; są to z reguły: dźwignice żurawie budowlane sprzęt pomocniczy, który ułatwia wykonanie wyżej wymienionych operacji.

SPRZĘT MONTAŻOWY Haki - znormalizowane elementy stanowiące integralną część maszyn montażowych. Haki są montowane na wysięgnikach żurawi montażowych, wózkach suwnic lub w zawiesiach linowych. Wielkością charakterystyczną haków jest ich udźwig, czyli masa jaką można na nich zawiesić. Udźwig haków jednorożnych wynosi od 0,3 do 100t, a haków dwurożnych od 5,0 do 100t.

SPRZĘT MONTAŻOWY Haki: jedno- i dwurożny

SPRZĘT MONTAŻOWY Krążki wykonane zwykle z żeliwa, rzadziej ze staliwa, są to najprostsze urządzenia podnośne. Służą do kierowania ruchem lin w wielu maszynach montażowych. Krążek wraz z osią nazywa się zbloczem. Jeżeli zblocze połączy się z hakiem za pomocą obejm otrzymamy zblocze hakowe. Wielokrążek otrzymuje się łącząc co najmniej dwa krążki nieruchome z dwoma krążkami ruchomymi.

SPRZĘT MONTAŻOWY Krążki Wielokrążek

SPRZĘT MONTAŻOWY Zblocze hakowe

SPRZĘT MONTAŻOWY Liny stalowe to podstawowy element większości maszyn stosowanych do transportu pionowego. Liny stalowe wykonuje się z drutów o średnicy 0,5–2,0 mm, wykonanych ze stali węglowej o wytrzymałości Rs = 1300 – 1800MPa.

SPRZĘT MONTAŻOWY Liny według rodzaju splotu dzieli się na: jednozwite, wykonywane z drutów o jednakowej grubości, splecionych spiralnie jedno lub wielowarstwowo, dookoła drutu centralnego; mają one dużą sztywność i nie mogą być nawijane na bębny, stosuje się je więc na odciągi do kotwienia masztów lub innych stałych urządzeń, dwuzwite, wykonane ze splotów złożonych z pojedynczych drutów; Sploty są ułożone spiralnie w jednej lub kilku warstwach dookoła rdzenia (duszy). Rdzeń może być stalowy lub wykonany z liny jutowej, konopnej lub manilowej. W przypadku skręcenia drutu w splocie i w całej linie w tym samym kierunku linę nazywamy współzwitą; jeżeli kierunki te są przeciwne linę nazywamy przeciwzwitą.

SPRZĘT MONTAŻOWY Liny współzwite obciążone swobodnie zawieszonym ładunkiem rozkręcają się - nie mogą mieć zastosowania w robotach montażowych

URZĄDZENIA PODNOŚNE - ŻURAWIE Podstawowymi parametrami pracy żurawi budowlanych są: udźwig, tj. największa masa ładunku, jaką przy danym wysięgu może podnieść żuraw, pracując z zachowaniem wszystkich niezbędnych warunków bezpiecznej pracy, wysięg, tj. odległość między osią obrotu żurawia a pionową osią zblocza hakowego, wysokość podnoszenia, tj. mierzona w pionie odległość podłoża (posadzki hali, nawierzchni drogi lub główki szyny) do poziomej osi haka umieszczonego w najwyższym punkcie możliwym do osiągnięcia przy danym wysięgu.

UDŹWIG MASZYNY MONTAŻOWEJ Wymagane parametry maszyny montażowej dobiera się wychodząc z przyjętej ogólnej koncepcji wykonania montażu, która musi określić rozkład stanowisk roboczych maszyny montażowej lub drogę jej poruszania się w czasie pracy. Wymagany udźwig maszyny montażowej Q oblicza się ze wzoru: [t] gdzie: Gcmax – maksymalna masa elementu montażowego (masa + tolerancje montażowe i ewentualne zawilgocenie elementu) GKS – masa konstrukcji usztywniającej element w czasie montażu Gz – masa zawiesia montażowego n – liczba maszyn współpracujących przy podnoszeniu elementu s – współczynnik niejednorodności obciążenia maszyny (w zależności od typu stosowanych maszyn i zawiesi wartość jego waha się od 1,0 do 1,8).

WYSIĘG MASZYNY MONTAŻOWEJ Niezbędny wysięg maszyny montażowej lzmin oblicza się wg wzoru:   [m] w którym: lo – minimalna odległość między skrajem maszyny a obrysem wznoszonej konstrukcji (w odniesieniu do żurawi wieżowych: promień obrotu przeciwwagi powiększonej o 0,7 m, tj. szerokość strefy bezpieczeństwa między konstrukcją a maszyną, lb – szerokość fragmentu konstrukcji przewidziana do montowania ze stanowiska lub drogi przemieszczania maszyny lc – szerokość najdalej od maszyny odsuniętego elementu montowanego z danej drogi przemieszczania lub stanowiska 0,2 m – wielkość rezerwowa wysięgu, przeznaczona na pokrycie niedokładności w ustawieniu maszyny, określona obowiązującymi przepisami

WYSOKOŚĆ PODNOSZENIA Niezbędną wysokość podnoszenia maszyny montażowej hmin oblicza się ze wzoru:   [m] w którym ho – wysokość położenia górnej krawędzi elementu po zmontowaniu (w odniesieniu do poziomu ustawienia maszyny) hc – wysokość elementu hbm – wysokość bezpiecznego manewrowania, przy której możliwe jest bezpieczne przeniesienie elementu nad istniejącą konstrukcję (słupy i płyty ścienne mają hbm = 0,7 m, belki, płyty stropowe i dachowe – hbm = 2,0 m) hz – wysokość konstrukcji zawiesia, tj. jego wysokość w czasie przemieszczania elementu mierzona od haka maszyny do górnej krawędzi elementu

DROGI I TORY POD ŻURAWIE DROGI: Na ogół żurawie kołowe wymagają utwardzonej powierzchni dróg, po których poruszają się i pracują. Budowa takich dróg odpowiada budowie dróg tymczasowych na placu budowy przeznaczonych dla prowadzenia ruchu ciężkiego. TORY: Żurawie torowe wymagają dla właściwej pracy ułożenia odpowiednich torów. Stosuje się dwa typy torowisk: uformowanych z użyciem podkładów drewnianych wykonanych z użyciem żelbetowych pojedynczych poduszek

WYMAGANIA DLA BUDOWY TOROWISK Podłoże pod torowisko powinno być oczyszczone ziemi roślinnej i wyrównane. Przy czym: podłoże piaszczyste powinno być wzmocnione warstwą żwiru, podłoża gliniaste i ilaste powinny być wymieniane na żwirowo – piaszczyste (w górnej warstwie grubości ok. 30 cm). podłoże powinno też być wyprofilowane w sposób zapewniający szybkie odprowadzenie wód opadowych. Podkłady powinny być układane na podsypce z tłucznia o grubości warstwy 50 cm przy gruntach słabych, 20 cm przy gruntach zwartych.

WYMAGANIA DLA BUDOWY TOROWISK Odchyłka prześwitu pomiędzy szynami toru nie może przekraczać +/- mm na długości 5 m, różnica wysokości poziomu główek szyn nie może przekraczać 10 mm, a spadek toru w jego kierunku podłużnym 0,3 %. Przed końcami każdej z szyn toru należy zainstalować zabezpieczające ograniczniki jazdy, wyłączającymi automatycznie mechanizm jazdy po dojściu poprzednich kół maszyny na odległość 1 m od końca toru. Końce torowiska powinny być zaopatrzone również w kozły oporowe mocowane do szyn. Wzdłuż torowiska należy ułożyć i zamocować koryto dla ochrony kabla elektrycznego zasilającego żuraw w energię. Tor musi być uziemiony a poszczególne odcinki szyn łączone ze sobą przewodami metalowymi.

SPRZĘT POMOCNICZY DO MONTAŻU zawiesia rusztowania, pomosty, drabiny sprzęt do prowizorycznego zamocowania elementów i ich rektyfikacji urządzenia i sprzęt pomiarowy drobne narzędzia

ZAWIESIA Zawiesie - urządzenie umożliwiające połączenie haka maszyny montażowej z zaczepami elementu prefabrykowanego.   Ze względu na sposób przenoszenia obciążenia zawiesia dzieli się na: mechaniczne (haki, łańcuchy, liny itp.), elektromagnetyczne, pneumatyczne. W budownictwie prawie wyłącznie mają zastosowanie zawiesia mechaniczne.

ZAWIESIA Podstawowymi parametrami zawiesi są: udźwig, czyli maksymalna masa jaką może unieść, wysokość zawiesia, rozstaw zaczepów montażowych w podanym elemencie.

ZAWIESIA zawiesie dwulinowe – składa się z dwóch odcinków liny stalowej połączonych ze stalowym uchem, które umieszcza się w gardzieli haku maszyny montażowej oraz haków (najczęściej jednorożnych). Zawiesia tego typu są przeważnie używane do montażu belek. Do montażu płyt stosuje się zawiesia czterolinowe.

ZAWIESIA Zawiesie belkowo – linowe

RUSZTOWANIA, POMOSTY I DRABINY Służą do: odpinania zawiesi od ustawionych i prowizorycznie zamocowanych elementów wysokich, wykonywania złączy

POMOSTY MECHANICZNE I PODNOŚNIKI TELESKOPOWE

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW odciągi rozpory montażowe łączniki imadłowe opaski centrujące i konduktory

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW Odciągi i rozpory montażowe

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW Rozpory łączy się z uchwytami. Najczęściej stosowane uchwyty to: kotewa wkręcona do mocowania wkrętu w gruncie, uchwyt rozprężny do mocowania rozpory w otworach 30 wierconych w płytach stropowych, uchwyt szczelinowy do mocowania rozpór w szczelinach między płytami stropowymi, uchwyt do mocowania rozpór w elementach kanałowych.

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW Najczęściej stosowane uchwyty górne to: uchwyt imadłowy, uchwyt rozprężny do mocowania uchwytów w otworach wierconych w ścianach. Łącznik imadłowy

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW W zależności od typu masa rozpory z uchwytami dochodzi do 20 kg. Do prowizorycznego zamocowania płyt ściennych służą zazwyczaj rozpory sztywne. Obowiązuje tu zasada, że płyty ścienne o szerokości do 1,5 m można usztywniać jedną rozporą. Usztywnienie płyt szerszych wymaga użycia dwóch rozpór.

URZĄDZENIA DO PROWIZORYCZNEGO ZAMOCOWANIA I REKTYFIKACJI ELEMENTÓW Specjalną grupą urządzeń do prowizorycznego zamocowania stanowią: konduktory, opaski centrujące.

SPRZĘT POMIAROWY I NARZĘDZIA ROBOCZE Sprzęt pomiarowy stosowany przy montażu można podzielić na dwie grupy: ogólnego stosowania, sprzęt specjalizowany. Sprzęt pomiarowy ogólnego stosowania wykorzystywany przy robotach montażowych to: poziomice zwykłe do ustawiania elementów w poziomie, poziomice wodne do przenoszenia poziomów, pion ciesielski do sprawdzania pionowości elementów, taśmy miernicze i miarki składane do ustalenia odległości.

SPRZĘT POMIAROWY I NARZĘDZIA ROBOCZE Sprzęt pomiarowy specjalizowany: pion montażowy przystosowany specjalnie do robót montażowych i pozwalający znacznie szybciej (nie z pomocą zwykłego pionu ciesielskiego) ustawić element w pionie odchyłomierz optyczny spełniający analogiczną rolę, pochyłościomierz, pomocny przy sprawdzaniu położenia płyt dachowych itp.

NARZĘDZIA UŻYWANE DO MONTAŻU Z narzędzi używanych do innych robót budowlanych przy montażu wykorzystuje się: młotki murarskie, pucki, przecinaki, kielnie, czerpaki, łopaty i szufle i łupki ciesielskie.   Narzędzia stosowanych wyłącznie do montażu: drążek do naprowadzania elementów w końcowej fazie ich opuszczania na miejsce wbudowania, wykonany z prętu stalowego o średnicy ok. 30 mm i długości 1200 – 1500 mm. Może on być prosty lub z zakrzywionym końcem, łopatkę do podbijania mieszanki betonowej w czasie wypełniania spoin poziomych; może ona być z twardego drewna lub metalowa,

NARZĘDZIA UŻYWANE DO MONTAŻU konewkę o pojemności ok. 4,8 l służącą do przenoszenia zaprawy i wypełniania nią pionowych kanałów między elementami, lej płaskodenny do ułatwienia wypełnienia spoin pionowych, kliny stalowe do regulacji ustawienia prefabrykatów, kliny z twardego drewna, służące do stabilizacji słupów w stropach kielichowych.