SSA(3)/SNA(3) - PRAWO PRACY 2 Dr Jacek Borowicz Zbiorowe prawo pracy SSA(3)/SNA(3) - PRAWO PRACY 2 Dr Jacek Borowicz

ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP) BRAK USTAWOWEJ DEFINICJI ZPP SPORY WOKÓŁ POJĘCIA ZPP ROZPROSZENIE PRZEPISÓW ZPP ( …obecnie –ale jak będzie w przyszłości?)

ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP) Założenia wstępne Istnieją prawa i interesy o charakterze grupowym, znajdujące odniesienie do określonej zbiorowości pracowników i/lub pracodawców Istnieje rozbieżność /brak tożsamości interesów partnerów społecznych

INDYWIDUALNE PRAWO PRACY (IPP) ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP) IPP – pierwotne historycznie i genetycznie! ZPP – pojawia się w pewnym momencie historycznym i istnieje ze względu na potrzebę optymalizacji funkcjonowania IPP Powiązanie IPP i ZPP

ODRĘBNA CZĘŚĆ PRAWA PRACY ODRÓŻNIAJĄCA SIĘ PRZEDMIOTEM REGULACJI Zbiorowe prawo pracy ZPP ODRĘBNA CZĘŚĆ PRAWA PRACY ODRÓŻNIAJĄCA SIĘ PRZEDMIOTEM REGULACJI

Zbiorowe prawo pracy PRZEDMIOT ZPP Stosunki prawne, których treścią są prawa i interesy o charakterze grupowym odnoszące się do określonej grupy/zbiorowości pracowników i/lub pracodawców - nie zaś do konkretnego pracownika i/lub pracodawcy.

Zbiorowe prawo pracy PRAWO PRACY IPP ZPP

Zbiorowe prawo pracy ZPP UJĘCIE FUNKCJONALNE

Zbiorowe prawo pracy Indywidualne prawo pracy Zbiorowe prawo pracy

ZPP (W UJĘCIU FUNKCJONALNYM) TWORZY: Zbiorowe prawo pracy ZPP (W UJĘCIU FUNKCJONALNYM) TWORZY: organizacyjne i prawne warunki optymalnego funkcjonowania IPP, oraz ramy organizacyjno-prawne dla: - artykułowania rozbieżnych interesów stron stosunku pracy, - uzgadniania - typowo negocjacyjnego możliwości realizacji tych interesów, - rozwiązywania konfliktów - jeśli wystąpią.

WYRÓŻNIANA ZE WZGLĘDU NA Zbiorowe prawo pracy ZPP JAKO CZĘŚĆ PP WYRÓŻNIANA ZE WZGLĘDU NA SPECYFICZNĄ KATEGORIĄ STOSUNKÓW PRACY: Czyli na ZPP składają się tzw. zbiorowe stosunki pracy

Podmioty zbiorowych stosunków pracy: Zbiorowe prawo pracy Podmioty zbiorowych stosunków pracy: związki zawodowe załoga zakładu pracy pracodawca/pracodawcy organizacje pracodawców Uwaga - niektóre mogą występować zarówno w IPP jak i ZPP

ZAKRES REGULACJI ZBIOROWEGO PRAWA PRACY Zbiorowe prawo pracy ZAKRES REGULACJI ZBIOROWEGO PRAWA PRACY Prawo koalicji Prawo porozumień zbiorowych Rozwiązywanie sporów Partycypacja pracownicza

PRZEDMIOT ZBIOROWEGO PRAWA PRACY: Zbiorowe prawo pracy PRZEDMIOT ZBIOROWEGO PRAWA PRACY: Prawna regulacji działalności związków zawodowych, Uprawnienia załogi zakładu pracy (współzarządzanie), Prawna regulacji działalności organizacji pracodawców Rozwiązywanie sporów zbiorowych Tworzenie norm autonomicznego prawa pracy

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zbiorowe prawo pracy Źródła ZPP KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Zbiorowe prawo pracy Art. 12.  Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.

[Zasada społecznej gospodarki rynkowej] Zbiorowe prawo pracy [Zasada społecznej gospodarki rynkowej] Art.  20.  Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Zbiorowe prawo pracy Art. 59. 1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców. 2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.

Zbiorowe prawo pracy Art. 59.  3. Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach.

Zbiorowe prawo pracy Art. 59.  4. Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe.

USTAWA Z DNIA 26 CZERWCA 1974 R. KODEKS PRACY Zbiorowe prawo pracy USTAWA Z DNIA 26 CZERWCA 1974 R. KODEKS PRACY

Zbiorowe prawo pracy KP - ZASADY PRAWA PRACY Art. 181. § 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organizacji. Art. 181. § 2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o których mowa w § 1, określa ustawa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców oraz inne przepisy prawa.

Zbiorowe prawo pracy KP - ZASADY PRAWA PRACY Art. 182. Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Zbiorowe prawo pracy KP - ZASADY PRAWA PRACY Art. 183. Pracodawcy oraz organy administracji są obowiązani tworzyć warunki umożliwiające korzystanie z uprawnień określonych w przepisach, o których mowa w art. 181 i 182.

W INDYWIDULANYCH SPRAWACH PRACOWNICZYCH Zbiorowe prawo pracy KP - ROZMAITE SZCZEGÓŁOWE UPRAWNIENIA ZAKŁADOWEJ ORGANIZACJI ZWIĄZKOWEJ W INDYWIDULANYCH SPRAWACH PRACOWNICZYCH

KP - ZASADY TWORZENIA REGULAMINÓW (PRACY, WYNAGRADZANIA ) ORAZ Zbiorowe prawo pracy KP - ZASADY TWORZENIA REGULAMINÓW (PRACY, WYNAGRADZANIA ) ORAZ ZAWIERANIA UKŁADÓW ZBIOROWYCH PRACY (ZAKŁADOWYCH I PONADZAKŁADOWYCH)

INNE (NAJWAŻNIEJSZE) USTAWY ZPP: Zbiorowe prawo pracy INNE (NAJWAŻNIEJSZE) USTAWY ZPP: Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców

Zbiorowe prawo pracy Ustawa z dn. 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego Ustawa z dn. 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji

Ustawa z dni. 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych. Zbiorowe prawo pracy Ustawa z dn. 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego Ustawa z dni. 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dn. 5 kwietnia 2002 r. o europejskiej radzie zakładowej Zbiorowe prawo pracy Ustawa z dn. 5 kwietnia 2002 r. o europejskiej radzie zakładowej Ustawa z dn. 22 lipca 2006 r. o spółdzielni europejskiej Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę