WITAMINA C Julia Terlecka 1a
Witamina C , a dokładniej kwas askorbinowy – jest organicznym związkiem chemicznym z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych. Jest niezbędny do funkcjonowania organizmów żywych. Dla niektórych zwierząt, w tym ludzi, jest witaminą, czyli musi być dostarczany w pożywieniu. Jest także przeciwutleniaczem stosowanym jako dodatek do żywności.
Wzór : C6H8O6 Masa molowa : 176,12g/mol Gęstość : 1,68g/cm3 Temperatura wrzenia : 553⁰C Temperatura topnienia : 190⁰C Rozpuszczalniki : woda, gliceryna, etanol, glikol propylenowy Produkcja :Większość kwasu askorbinowego produkowanego przemysłowo jest wytwarzana metodą opracowaną w roku 1934 przez Reichsteina i Grüssnera, w której substratem jest także naturalna glukoza
OWOCE I WARZYWA ZAWIERAJĄCE WITAMINE C : Z cytrusów, duża ilość tej witaminy znajduje się w cytrynie. Jedna, o dziwo, czarna porzeczka zawiera jej trzy razy więcej od cytryny, można ją znaleźć także w jabłkach, szczególnie w antonówce. Bardzo dobrym źródłem witaminy C są pomidory, Witaminę C można znaleźć też w różnego rodzaju kapustach. Wśród warzyw największą ilość zawiera papryka. Istotnym jej źródłem są również ziemniaki.
Rola w organizmie człowieka : Jest przeciwutleniaczem, aktywuje wiele enzymów, ułatwia asymilację żelaza, wpływa na syntezę kortykosteroidów oraz niektórych neuroprzekaźników. Utrzymuje prawidłowy stan tkanki łącznej (jest niezbędny w syntezie kolagenu), wzmacnia dziąsła i zęby, zabija bakterie wywołujące próchnicę zębów. Wzmacnia odporność organizmu na infekcje. Ułatwia gojenie się ran. Stabilizuje psychikę. Bierze udział w przemianach tyrozyny. Ma również wpływ na zachowanie prawidłowego potencjału oksydacyjnego w komórce.
Skutki niedoboru w organizmie: Szkorbut (krwawienie i owrzodzenie dziąseł, wypadanie zębów), kruchość i pękanie naczyń krwionośnych, osłabienie odporności organizmu, obrzmiałe i bolesne stawy, nieprawidłowe zrastanie się kości, powolne gojenia się ran. Skutki nadmiaru w organizmie : Kwas askorbinowy nie jest toksyczny, ale przyjmowany w nadmiarze może wywoływać dolegliwości żołądka, nudności, biegunkę, wymioty, wysypkę skórną, obniżać odporność po radykalnym zmniejszeniu dawki. Zazwyczaj jednak jego nadmiar wydalany jest z organizmu wraz z moczem.
Zastosowanie : To związek, którego właściwości są wykorzystywane nie tylko w medycynie. Witamina C znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Jednak od lat jest słynna przede wszystkim z tego, że wspomaga odporność organizmu. Mało kto wie, że jest skutecznym przeciwutleniaczem, który zapobiega procesom starzenia (także skóry), poprawia pracę układu krążenia i działa przeciwnowotworowo. Witamina C nie spełnia roli ochronnej wtedy, gdy infekcja już się rozwinie. Natomiast jej regularne przyjmowanie zmniejsza ryzyko przeziębienia, zwłaszcza u osób, które trenują lub wykonują ciężką pracę fizyczną.
Występowanie i synteza : Kwas askorbinowy występuje naturalnie w wielu organizmach roślinnych i zwierzęcych. W obu królestwach substratem do biosyntezy tego związku jest glukoza, jednak przebiega ona w różny sposób. U roślin glukoza jest utleniana w pozycji C-2, po czym następuje epimeryzacja atomu C-5 i kolejne utlenianie, w pozycji C-1. U zwierząt szlak metaboliczny przebiega przez kwas glukuronowy, po czym następuje inwersja szkieletu węglowego, w efekcie czego atomy C-1 i C-6 glukozy stają się odpowiednio atomami C-6 i C-1 kwasu askorbinowego. U szeregu zwierząt, między innymi naczelnych kwas askorbinowy musi być dostarczany w pożywieniu, gdyż ich organizmy go nie wytwarzają. U naczelnych jest to efektem mutacji w genie odpowiedzialnym za wytwarzanie oksydazy gulono laktonowej (GLO), która w wątrobie katalizuje ostatni etap biosyntezy kwasu askorbinowego z glukozy, tj. utleniania gulonolaktonu.
KONIEC