Diagramy interakcji Kamil Kuliczkowski

Informacje ogólne Diagramy interakcji są to diagramy ułatwiające rozumienie zależności w przepływie sterowania. Są dynamiczne. Opisują jak obiekty ze sobą współpracują Pokazują interakcje pomiędzy instancjami występującymi w modelu W UML’u wyróżniamy dwa rodzaje diagramów interakcji: diagramy sekwencji diagramy współpracy (kolaboracji)

Diagramy sekwencji Szczegółowo pokazują, w jaki sposób są wykonywane operacje - jakie komunikaty są wysyłane i kiedy Używamy do: pokazania bezpośredniego uporządkowania komunikatów i bodźców modelowania w czasie rzeczywistym Rodzaje interakcji sekwencyjna współbieżna Czas upływa w miarę poruszania się w dół strony. Obiekty zaangażowane w operację są wymienione od lewej do prawej według tego, kiedy biorą udział w sekwencji komunikatów

Notacja Rodzaj interakcji Symbol Znaczenie Nadawca zawiesza działanie, dopóki odbiorca nie zwróci sterowania.. synchroniczna Oznacza zakończenie komunikatu i przekazanie sterowania do nadawcy. Powrót nie jest komunikatem. powrót (return) Nadawca komunikatu przekazuje sterowanie do odbiorcy oraz kończy własną działalność nie oczekując na odpowiedź. jednostronna (flat) Nadawca komunikatu nie oczekuje na odpowiedź odbiorcy, ale też i nie kończy własnej aktywności, co oznacza, że nadal przetwarza i może wysyłać komunikaty. asynchroniczna

Notacja Rodzaj interakcji Symbol komunikat warunkowy iteracja [Pensja < 1000] zwiększ pensje(200) * [i:= 1…5] operacja iteracja * [pensja < 1200] zwiększ pencję(200) * [istnieje pracownik] usuń pracownika komunikacja zwrotna x:= pobierz dane

Przykład :Członek bibl. :Książka :Egzemplarz Książki :Personel bibl. obiekt inicjujący interakcję :Członek bibl. :Książka :Egzemplarz Książki :Personel bibl. Pożycz (tytuł) linia życia obiektu czas 1: CzyMożnaPożyczyć komunikat pasek aktywacji 2: CzyTytułDostępny 2.1: ZaznaczWypożyczenie

Przykład (ograniczenia czasowe) :Dzwoniący :Sterowanie :Odbierający podniesienie słuchawki a {b - a < 1 sec.} ton w słuchawce b {c - b < 10 sec.} wybór cyfry c . Rozmowa jest łączona poprzez sieć {d’ - d < 5 sec.} d łączenie d’ ton dzwonka uruchomienie dzwonka podniesienie słuchawki koniec tonu koniec dzwonienia

Przykład (ze współbieżnością) :Członek bibl. :Personel bibl. :Książka CzyPrzetrzymuje [jeśli przetrzymuje] email RejestrujNową :Książka RejestrujNowy :Egzemplarz książki

powstanie nowego obiektu Przykład (usuwanie i tworzenie obiektu) :Wykładowca :Sekretariat ds. nauczania powstanie nowego obiektu n := PobierzNazwisko UtwórzNowegoSzefaWykładowców (n) :Szef wykładowców usuń x koniec życia obiektu

Przykład x x (iteracja) :Magazyn :Towar :Magazynier zamknij magazyn * [istnieje zapas] usuń towar x x

Diagramy współpracy kiedy struktura jest bardzo istotna Dostarczają tych samych informacji co diagramy sekwencyjne, ale skupiają się na rolach obiektów, a nie na czasach przesyłania komunikatów Ich istotą jest przedstawienie przepływu komunikatów pomiędzy obiektami Na diagramach kooperacji uwzględnia się ciąg komunikatów. Wskazanie kolejności komunikatu w czasie polega na poprzedzeniu go odpowiednim numerem w ciągu. Zagnieżdżenia obrazuje się za pomocą notacji Doweya Używamy: kiedy struktura jest bardzo istotna do skoncentrowania się na efektach wywieranych na instancje

Notacja Wykładowca :Wykładowca w:Wykładowca Rodzaj interakcji Symbol klasa Wykładowca instancja klasy :Wykładowca obiekt w:Wykładowca komunikat x:= pobierz dane

Przykład :Sekretariat :Wykładowca ds. nauczania {usuwany} :Szef 1: n := PobierzNazwisko :Sekretariat ds. nauczania :Wykładowca {usuwany} 3: usuń 2: UtwórzNowegoSzefaWykładowców (n) własność :Szef wykładowców {nowy}

Przykład okno:Interfejs uż. p:Potwierdzenie s:Sieć hoteli h:Hotel 1.1: Zarezerwuj() p:Potwierdzenie s:Sieć hoteli 1.1.1.2.1: 1.1.1: Zarezerwuj() 1.1.1.2: [jest_pokój] h:Hotel r:Rezerwacja 1.1.1.1: *[na każdy dzień] jest_pokój := dostępność()

Wyodrębnienie ze złożonego modelu subkolaboracji Subkolaboracja Podczas opisywania diagramem kolaboracji bardziej złożonej i rozbudowanej struktury, można posługiwać się mechanizmem wyróżniania subkolaboracji. Metoda ta polega na wyodrębnieniu z modelu grupy elementów i zamienianie ją na pakiet. pakiet Wyodrębnienie ze złożonego modelu subkolaboracji Zastąpienie subkolaboracji pakietem Pakiet nie posiada własnego interfejsu, dlatego nie można połączyć wysyłanego do pakietu komunikatu z obiektem w jego wnętrzu.

Podsumowanie Diagramy interakcji, czyli diagramy kolaboracji i sekwencji, jako główne zadanie mają wspomóc projektanta w procesie konstruowania modelu obiektowego. Oba rodzaje diagramów przedstawiają bardzo podobną informację, w nieco inny sposób. Diagramy kolaboracji lepiej przedstawiają związki między obiektami biorącymi udział w realizacji danego przypadku użycia. Łatwiej też można tu odwzorować efekty oddziaływania na pojedynczy obiekt. Diagramy sekwencji lepiej przedstawiają zależności czasowe, bardziej niż diagramy kolaboracji nadają się do modelowania systemów czasu rzeczywistego i złożonych scenariuszy.

Zadanie 1 Na podstawie diagramu współpracy stwórz diagram sekwencji.

x s:Sieć hoteli h:Hotel okno:Interfejs uż. r:Rezerwacja Zarezerwuj() Zarezerwuj() *[na każdy dzień] jest_pokój := dostępność() [jest_pokój] r:Rezerwacja p:Potwierdzenie x

Zadanie 2 Stwórz diagram korelacji systemu zajmującego się obsługą hostelu. Klient zakwateruje się u Portiera, który musi sprawdzić, czy Klient ma rezerwację. Jeśli tak przyznaje mu pokój, jeśli nie, to sprawdza czy są jeszcze wolne pokoje. Jeśli są, to daje klientowi wolny pokój i tworzy zakwaterowanie dla Klienta. Klient ma możliwość wykwaterowania się. Wtedy Portier musi stworzyć Rachunek i wystawić go klientowi. Klient oczywiście płaci rachunek. Należy użyć jedynie obiekty klasy: Klient, Portier, Zakwaterowanie oraz Rachunek.

k:Klient p:Portier r:Rachunek {nowy} z:Zakwaterowanie {nowy} 1.2.1:[wolny] wp:= przydziel_wolny_pokoj() 1.2.0:wolny:= czy_jest_wolny_pokoj() 1.1.0:[rez] p:= przydziel_pokoj() 1.0: Zakwateruj_sie(rez) 2.0: Wykwateruj_sie() 3.1: Wystaw_rach() k:Klient p:Portier 1.1.1:zakwateruj(p) 3.2: zapłać_rach() 1.2.2:zakwateruj(wp) 3.0: stwórz_rach() 1.3:stwórz_zakwaterowanie() r:Rachunek {nowy} z:Zakwaterowanie {nowy}