Niska frekwencja w badaniach epidemiologicznych – mały czy duży problem? Magdalena Kozela Katedra Epidemiologii i Badań Populacyjnych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Przegląd 355 prac oryginalnych Styczeń – Kwiecień 2003 Morton ML et al. Reporting Participation in Epidemiologic Studies: A Survey of Practice. American Journal of Epidemiology 2006.163,3, 1: 197–203

Raportowanie zgłaszalności w badanich kliniczno-kontrolnych based on the review of original, analytic epidemiology research articles published from January 1 to April 30, 2003, in 10 high-impact general epidemiology, public health, and medical journals Morton ML et al. Reporting Participation in Epidemiologic Studies: A Survey of Practice. American Journal of Epidemiology 2006.163,3, 1: 197–203

Raportowanie zgłaszalności w badaniach kohortowych, kliniczno-kontrolnych zagnieżdżonych oraz przekrojowych This reluctance of investigators to report participation rates is perhaps understandable given the epidemiologic tendency to critisize low participation rates as a sign of study inferiority Morton ML et al. Reporting Participation in Epidemiologic Studies: A Survey of Practice. American Journal of Epidemiology 2006.163,3, 1: 197–203

Zgłaszalność/frekwencja Wyższa - zapewnia dokładniejsze wyniki Wyższa - jest preferowana, ponieważ brak uczestnictwa najczęściej nie jest losowy Brak odpowiednich metod statystycznych do postępowania z nielosowymi brakami danych Zgłaszalność w badaniach epidemiologicznych zmniejsza się od ostatnich 30 lat! Pr simply understood as the proportion of persons who participated in the study among eligible study participants

Korelacja pomiędzy zgłaszalnością a rokiem rozpoczęcia badania Regresja liniowa Trend zgłaszalności This declining study participation has been documented in studies that are conducted by academic researchers (3, 4), by governmental agencies (5), and by for-profit companies (6) alike. This decrease in participation rate, or at the very least the increase in refusal, has, quite understandably, caused some concern among epidemiologists who have long considered a high study participation rate as one of the sign of a ‘‘good’’ epidemiologic study Itr is assumed to deacrease due to increasing refusing (oversurveyed, more demanding studies, studies do not refer easily to everyday life) to take part in the study, problems with finding eligible participants (mobility has, people have become harder to contact,unlisted phone numbers) ρ = -0.38 Silva Junior SH et al Assessment of participation bias in cohort studies: systematic review and meta-regression analysis. Cad Saude Publica. 2015;31(11):2259-74.

Zgłaszalność Płeć (kobiety) Wysoka pozycja społeczno-ekonomiczna Wyższe wykształcenie Zatrudnienie Stan cywilny Wiek Zgłaszalność who does not, participate in studies have focused on the demographic characteristics of study participants. There is clear evidence that women (37, 74–77). Age evidence is much less consistent.

Czy zgłaszalność może wpływać na uzyskane wyniki?

Mortality rate ratios National Health Interview Survey a populacja ogólna USA Keyes KM et al. How Healthy Are Survey Respondents Compared with the General Population?: Using Survey-linked Death Records to Compare Mortality Outcomes. Epidemiology. 2018.29(2):299–307

Związek pomiędzy częstością występowania hypercholesterolemii w badaniu WOBASZ II (2013–14) a zgłaszalnością w 16 województwach Pająk A et al. Changes in the prevalence, treatment, and control of hypercholesterolemia and other dyslipidemias over 10 years in Poland: the WOBASZ study. Pol Arch Med Wewn. 2016.19;126(9):642-652.

Dobór grupy badanej w badaniach M-CAPRI i WOBASZ II Malopolskie voivodeship population Drawn sample Examined Age group N % of population   n % of sample % of sample men 20-29 244 886 21 481 63 16 93 22 20 14 30-39 281 719 25 550 24 67 17 102 31 40-49 224 528 441 81 19 32 23 50-59 215 633 428 80 82 33 60-69 175 653 15 359 109 28 66 Total 1 142 419 100 2259 386 424 138 women 238 221 509 107 18 88 34 278 626 563 117 83 37 223 117 414 105 76 39 222 329 447 132 87 46 206 348 397 126 74 1 168 641 2330 587 408 195 Waśniowska A et al. Knowledge of cardiovascular disease (CVD) risk factors in population of Małopolska voivodeship in two independent cross-sectional studies. Prz. Epidemiol. 2018:72,1:75-85

M-CAPRI WOBASZ p Men, N (%) 386 39.7 138 41.4 NS Age [years], X (Sd) 46.1 14.4 45.2 13.6 Education, n (%) basic 39 4.0 34 10.3 <0.001 vocational 177 18.2 88 26.6 secondary 309 31.8 116 35.0 post-secondary 67 6.9 15 4.5 university 380 39.1 78 23.6 Place of residence, n (%) country 391 40.2 169 50.8 city 205 21.1 23 poviat town 118 12.1 85 25.5 voivodeship town 258 26.5 56 16.8 Physical activity, n (%) every day 129 45 13.7 nearly every day 231 24.3 27 8.2 at least once a week 249 26.2 105 32.0 less that once a week 174 18.3 31 9.5 not at all 166 17.5 120 36.6 Smoking, n (%) yes 187 19.7 77 23.2 no 760 80.3 255 76.8 Myocardial infraction, n (%) 24 2.7 8 2.4 no or do not know 855 97.3 322 97.6 Coronary heart disease, n (%) 82 9.0 17 5.2 <0.05 826 91.0 313 94.8 Stroke, n (%) 14 1.6 3 0.9 98.4 327 99.1 BMI, n (%) proper 417 43.4 93 40.4 overweight 364 37.8 83 36.1 obesity 181 18.8 54 23.5 BMI [kg/m2], x (SD) 7.1 5.4 Rozkład płci, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania i zmiennych związanych ze zdrowiem w badaniach M-CAPRI i WOBASZ II Waśniowska A et al. Knowledge of cardiovascular disease (CVD) risk factors in population of Małopolska voivodeship in two independent cross-sectional studies. Prz. Epidemiol. 2018:72,1:75-85

Krzywe przeżycia według uczestnictwa w badaniu HAPIEE N=19 139, PR=62% Osobolata 251 936 zgony 4 074 płeć - mężczyźni, n (%) 9573 (50,02) wiek [lata], x (SD) 57.0 (7.8) Prawdopodobieństwo przeżycia p<0.001

Krzywe przeżycia według płci i uczestnictwa w badaniu HAPIEE Prawdopodobieństwo przeżycia kobiety mężczyźni

Związek pomiędzy uczestnictwem w badaniu a ryzykiem zgonu z wszystkich przyczyn (HAPIEE study) HR (95% CI) surowy HR (95% CI) po uwzględnieniu wpływu wieku po uwzględnieniu wpływu wieku i płci respondenci ref. non-respondenci 1.32 (1.24-1.40) 1.30 (1.22-1.38) 1.31 (1.23-1.40)

HAPIEE Study (Health, Alcohol and Psychosocial factors In Eastern Europe) Palenie papierosów Mężczyźni Kobiety

Skurczowe ciśnienie krwi [mmHg] HAPIEE Study (Health, Alcohol and Psychosocial factors In Eastern Europe) Skurczowe ciśnienie krwi [mmHg] Mężczyźni Kobiety

Związek pomiędzy poczuciem kontroli a ryzykiem zgonu z wszystkich przyczyn i ryzkiem zgonu z powodu chorób układu krążenia Poczucie kontroli Umieralność ogólna Umieralność CHUK Mężczyźni Kobiety HR(95%CI) Bardzo wysokie 1,00 Wysokie 1,12 (0,8-1,56) 1,18 (0,75-1,85) 1,22 (0,6-2,49) 3,49 (1,18-10,35) Umiarkowane 1,1 (0,79-1,54) 1,02 (0,63-1,64) 1,78 (0,92-3,45) 2,93 (0,95-9,05) Niskie 1,44 (1,05-1,98) 1,29 (0,81-2,05) 2,6 (1,39-4,84) 3,12 (1,01-9,68) Bardzo niskie 1,87 (1,36-2,56) 1,47 (0,92-2,34) 3,83 (2,07-7,06) 5,17 (1,74-15,39) p dla trendu <0,001 0,091 <0,00 0,006 Kozela M et al. Impact of perceived control on all-cause and cardiovascular disease mortality in three urban populations of Central and Eastern Europe: The HAPIEE Study. J Epidemiol Community Health. 2017:71,771-778

Zgłaszalność sama w sobie nie determinuje zakresu błędu (bias) Radykalne działania zmierzające do zwiększenia frekwencji mogą przyczynić się do zwiększenia błędu selekcji w badaniu Najważniejsze: zakres, w jakim zgłaszalność wpływa na możliwość oszacowania badanych zależności 2. if the added respondents are not representative of all nonrespondents

Co można zrobić?

Assuming an extreme bias in the responders is one suggested method of dealing with low survey response rates. A high response rate (>80%) from a small, random sample is preferable to a low response rate from a large sample.[9] Altman, DG; Bland, JM (Feb 2007). "Missing data". BMJ. 334 (7590): 424. Evans, SJ (Feb 1991). "Good surveys guide". BMJ. 302 (6772): 302–3.

Zwiększanie frekwencji Kontakt face-to-face Niska czasochłonność Badania bez procedur inwazyjnych Udogodnienia dla uczestników (hybrydowe gromadzenie danych) Demograficzne zróżnicowanie w zgłaszalności do badań -in contrast with studies that rely on telephone or other less personal forms of contact between study recruiter and potential participant little evidence for measures that can be adopted specifically tackle

nie musi wpływać na związki Niska zgłaszalność nie musi wpływać na związki pomiędzy narażeniem a skutkiem zdrowotnym In the face of such bad news, the good news is that most empiric work suggests that declines in participation rates are not likely to have substantial influence on exposure-disease associations or point estimates of measures of interest. This is not intended to suggest that we should accept low or hide participation rates. Dziękuję za uwagę! m.kozela@uj.edu.pl