Prawa dziecka

„nie ma dzieci są ludzie” - słowa Janusza Korczaka jak najbardziej prawdziwe. „Dziecko to także człowiek tylko, że jeszcze mały...”. Wiemy, że każdy dorosły ma swoje prawa, dziecko jest także właścicielem swoich praw i wolności. W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są: Konstytucja RP, Konwencja o Prawach Dziecka i ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.

Konstytucja RP Art. 72. [Ochrona praw dziecka] 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. 2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka. 4.Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

Konwencja o Prawach Dziecka Konwencja o Prawach Dziecka - Polska ratyfikowała ją 7 czerwca 1991 r. ustanawia, że dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej.

Składa się z preambuły i 54 artykułów Składa się z preambuły i 54 artykułów. Katalog sformułowano kierując się następującymi zasadami: dobra dziecka, równości (wszystkie dzieci są równe wobec prawa bez względu na pochodzenie, płeć, narodowość, itd.), poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców (państwo respektuje autonomię rodziny i ingeruje tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach według określonych procedur), pomocy państwa (państwo zobowiązane jest do podejmowania wszelkich działań ustawodawczo- administracyjnych dla realizacji praw uznanych w konwencji).

Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach: dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej, dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności, rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka, państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.

Katalog praw i wolności obejmuje prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne i z założenia w niewielkim zakresie uwzględnia prawa ekonomiczne (dziecko powinno się uczyć, a nie pracować). W skład tego wchodzą:

Prawa cywilne prawo do życia i rozwoju, prawo do tożsamości (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu), prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej, prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania, prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym, prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi, prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia.

Prawa socjalne prawo do odpowiedniego standardu życia, prawo do ochrony zdrowia, prawo do zabezpieczenia socjalnego, prawo do wypoczynku i czasu wolnego.

Prawa kulturalne prawo do nauki (bezpłatnej i obowiązkowej w zakresie szkoły podstawowej), prawo do korzystania z dóbr kultury, prawo do informacji, prawo do znajomości swoich praw.

Prawa polityczne prawo stowarzyszania się i zgromadzeń w celach pokojowych.

Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka.

Art. 3. 1.  Rzecznik, w sposób określony w niniejszej ustawie, podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości.

2. Rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności: 1)  prawa do życia i ochrony zdrowia; 2)  prawa do wychowania w rodzinie; 3)  prawa do godziwych warunków socjalnych; 4)  prawa do nauki.

3.  Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem. 4.  Rzecznik szczególną troską i pomocą otacza dzieci niepełnosprawne. 5.  Rzecznik upowszechnia prawa dziecka oraz metody ich ochrony.

Dziecko powinno znać swoje prawa, rozumieć je i świadomie z nich korzystać. Państwo powinno traktować dziecko podmiotowo i bezwzględnie przestrzegać przysługujących mu praw.

Upowszechnianie wiedzy o prawach dziecka nie jest wymierzone przeciwko rodzicom. Zarówno rodzice, opiekunowie jak i nauczyciele powinni mieć świadomość, że prawa dziecka nie kolidują z prawami dorosłych, lecz się uzupełniają.

Zapisy zawarte w Konwencji o prawach dziecka są podstawą działalności UNICEF, który podejmuje starania, aby stanowiły one kanon zasad etycznych i standardów międzynarodowych postępowania wobec dzieci.

Dziękujemy za uwagę Prezentacje przygotowali uczniowie klasy IIB gimnazjum: Kacper Kozłowski Mikołaj Suchecki Pod patronatem: Danuty Bogusławskiej Małgorzaty Gracz