Wybitni Wielkopolanie

Dezydery Chłapowski Działacz gospodarczy i kulturalny, generał. Urodził się w 1788 r. w Turwi (lub Śmiglu) w powiecie kościańskim. Szlify wojskowe zdobywał w wojsku pruskim, a czynną służbę wojskową rozpoczął w gwardii honorowej Napoleona. Brał udział w kampanii napoleońskiej w latach 1807-13. W 1815 r. powrócił do Turwi i zajął się gospodarstwem. Fachową wiedzę agronomiczną zgłębiał w Anglii w latach 1818-19, a po powrocie stosował w swych dobrach najnowsze zdobycze wiedzy rolniczej. Uczestniczył w Powstaniu Listopadowym, w końcowej jego fazie kierował korpusem na Litwie i Żmudzi. Został internowany, następnie skazany przez Prusaków na 2 lata więzienia w Szczecinie, gdzie napisał podręcznik O rolnictwie. 

Edmund Bojanowski Bojanowski Edmund (1814-1871) - Błogosławiony kościoła katolickiego, przewodnik duchowy i społecznik. Urodził się we wsi Grabonóg, około 5 km na południowy wschód od Gostynia.    Po wejściu w wiek młodzieńczy postanowił rozpocząć studia filozoficzne na Uniwersytecie Wrocławskim i Berlińskim, których nie ukończył z powodu choroby płuc. Po powrocie w rodzinne strony ambitny i wszechstronnie utalentowany Edmund włączył się aktywnie w nurt mający na celu niesieniu pomocy sierotom, które straciły rodziców w wyniku epidemii cholery. Udzielał się także w kołach stawiających sobie za cel rozwój wsi. Zakładał czytelnie, apteki dla biednych oraz tzw. ochronki dla dzieci a wszystko w duchu wartości i wiary katolickiej. Jako osoba świecka zasłynął powołaniem do życia zgromadzenia zakonnego Sióstr Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej. 

Marian Langiewicz Generał, dyktator w Powstaniu Styczniowym. Urodził się w 1827 r. w Krotoszynie. Będąc jeszcze uczniem brał udział w powstaniu Wiosny Ludów w 1848 r. Studiował m.in. języki słowiańskie oraz nauki matematyczno-fizyczne na uniwersytetach we Wrocławiu, Pradze i Berlinie. Po studiach poświęcił się karierze wojskowej, służąc w wojsku pruskim do 1859. Na początku Powstania Styczniowego został dowódcą sił powstańczych walczących w Górach Świętokrzyskich. Mianowany generałem ogłosił się w marcu 1863 r. dyktatorem, reprezentując obóz „białych”, jednak władzę utrzymał zaledwie kilka dni.

Prądzyński Ignacy Generał, inżynier, działacz niepodległościowy. Urodził się w 1792 r. w Sannikach k. Kostrzyna Wielkopolskiego .W 1807 r. uczestniczył w kampanii pomorskiej w. Brał udział w wojnie polsko- austriackiej w 1809. Od 1815 r. służył w armii Królestwa Polskiego i uczestniczył w pracach demarkacyjnych na granicy Królestwa i Prus, od 1823 r. kierował budową zaprojektowanego przez siebie Kanału Augustowskiego. Związał się z konspiracją niepodległościową – Związkiem Kosynierów w Wielkopolsce, a w Królestwie Polskim z Towarzystwem Patriotycznym i Wolnomularstwem Narodowym, za co był więziony w latach 1826-29.

Piotr Wawrzyniak Wawrzyniak Piotr (1849-1910) Ksiądz i działacz społeczno-gospodarczy. Urodził się w 1849 r. w Wyrzece k. Śremu. W 1867 r. ukończył gimnazjum śremskie i wstąpił do seminarium duchownego w Gnieźnie, otrzymując święcenia kapłańskie w 1872 r. Po objęciu wikariatu w Śremie w 1873 r. stanął na czele Towarzystwa Przemysłowego, prowadził akcję oświatową i kulturalną oraz przekształcił śremską kasę oszczędnościową w Bank Ludowy, zostając jego dyrektorem. W 1878 r. przyłączył Bank do Związku Spółek Zarobkowych, któremu patronował od 1891 r. W dwa lata później założył „Poradnik dla Spółek” – organ Związku. W 1896 r. udał się do Stanów Zjednoczonych, by zachęcić środowiska emigracyjne do współpracy z polskimi bankami ludowymi. W latach 1894-96 był posłem na sejm pruski, w 1898 r. objął probostwo w Mogilnie, skąd kierował dotychczasową działalnością. Zarządzał także Drukarnią i Księgarnią św. Wojciecha w Poznaniu, a pod Zakopanem założył dom wypoczynkowy dla księży, tzw. Księżówkę.

Klaudyna Potocka Patriotka i działaczka społeczna. Urodziła się w 1801 r. w Kórniku. Nauki pobierała w Konarzewie k. Poznania oraz w Paryżu. Uczestniczyła w Powstaniu Listopadowym, organizując pomoc i opiekę dla rannych żołnierzy, zakładała lazarety i pracowała w szpitalach. Po upadku powstania wyjechała do Drezna, gdzie założyła Komitet Dobroczynności Dam Polskich, roztaczając opiekę nad emigrantami. W celu uzyskania środków sprzedała klejnoty oraz organizowała koncerty, wieczory literackie. Uchodźcy, wśród których byli m.in. Adam Mickiewicz, Stefan Garczyński, Ignacy Domeyko, Wincenty Pol, nazywali ją „Aniołem Stróżem” emigrantów. W 1833 r. przeniosła się do Szwajcarii, by także tam pomagać Polakom.

Franciszek Ratajczak Powstaniec wielkopolski. Urodził się w 1887 r. w Śniatach k. Kościana. W młodym wieku osiadł w Westfalii, gdzie do 1914 r. pracował jako górnik. Tuż przed wybuchem I wojny światowej był członkiem jednej z robotniczych drużyn Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Westfalii. Przymusowo wcielony do armii pruskiej przebywał na froncie zachodnim. Po rewolucji listopadowej 1918 r. w Niemczech został skierowany do Poznania. Z początkiem grudnia 1918 r. przydzielono go do oddziałów Służby Straży i Bezpieczeństwa stacjonujących w Forcie Raucha. W dniu wybuchu Powstania Wielkopolskiego 27 XII 1918 r., jego oddział otrzymał rozkaz wymarszu najpierw w okolice zamku cesarskiego, a później w kierunku „Bazaru”. W pobliżu budynku prezydium policji został ciężko ranny i zmarł tego samego dnia jako pierwsza ofiara Powstania Wielkopolskiego. Pochowany został na cmentarzu górczyńskim w Poznaniu.

Hipolit Cegielski Filolog, przemysłowiec, działacz społeczny i polityczny. Urodził się w 1813 r. w Ławkach na uniwersytecie w Berlinie studiował filologię klasyczną, uzyskując w 1840 r. tytuł doktora filozofii. Był nauczycielem w Gimnazjum św. Marii Magdaleny, jednocześnie pracując naukowo. Usunięty ze szkoły założył w 1846 r. sklep narzędzi rolniczych w „Bazarze ”, a potem warsztat naprawczy, który z czasem przekształcił się w dużą fabrykę maszyn i narzędzi rolniczych. Będąc prekursorem polskiego przemysłu nie zaniedbywał swych zainteresowań filologicznych i społecznych. Brał udział w pracach Towarzystwa Pomocy Naukowej. W 1848 r. został wydawcą „Gazety Polskiej”, a od 1859 r. „Dziennika Poznańskiego” – pism liberalnych i narodowych. Był także posłem do sejmu pruskiego.

Franciszek Morawski Morawski Franciszek Dzierżykraj (1783-1861) Poeta, dramatopisarz, krytyk literacki i teatralny. Urodził się w 1783 r. w Pudliszkach k. Krobi (powiat gostyński). Studiował prawo we Frankfurcie nad Odrą. Od 1806 r. brał udział w trzech kampaniach napoleońskich. W trakcie kampanii pomorskiej 1807 r. walczył pod Tczewem, Gdańskiem i Kołobrzegiem, uczestniczył w kampanii 1809 r. oraz w wojnie 1812 r. z Rosją. Po kongresie wiedeńskim i utworzeniu Królestwa Polskiego dowodził brygadą w Zamościu, później w Lublinie, awansowany w 1819 r. do stopnia generała brygady. W tym czasie brał czynny udział w życiu literackim Królestwa, będąc od 1819 r. członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Uczestniczył następnie w Powstaniu Listopadowym jako generał brygady, generalny kwatermistrz i minister wojny.

Stefan Garczyński Garczyński Stefan (1805-1833) Poeta. Urodził się w 1805 r. w Kosmowie k. Kalisza, wcześnie osierocony wychowywał się w rodzinie Skórzewskich w Lubostroniu. Był uczniem gimnazjów w Trzemesznie i w Warszawie, następnie studiował prawo i filozofię w Berlinie. Uczestniczył w Powstaniu Listopadowym, walcząc m.in. pod Grochowem i w obronie reduty na Woli Po krótkim pobycie w Wielkopolsce opuścił kraj z początkiem 1832 r., osiadając początkowo w Dreźnie, później w Szwajcarii i Francji. Twórczość literacką rozpoczął w czasie studiów berlińskich. Z okresu powstańczego pochodzą cykle wierszy Wspomnienia z czasów wojny narodowej polskiej 1831 i Sonety wojenne, natomiast w Dreźnie ukończył Wacława dzieje.

Dziękujemy za uwagę ;) Prezentację wykonały: Oliwia Malchrzak Alicja Sołtysiak